«Arkitekturaren historia»: berrikuspenen arteko aldeak

[[Antzinako Erroma]]ko arkitekturak eragin handienetakoa izan du munduan. Bere ondarea nabaria da [[Erdi Aroa]]n, eta [[Aro Modernoa]]n berrerabiltzen jarraitzen dira, bai [[arkitektura neoklasiko]]an, bai [[arkitektura postmoderno]]an. <!--- Greziar eta etruriar estiloen eragin berezia izan zuen. Errepublikar urteetan (K. a. 509-K. Greziar eta etruriar prototipoetatik abiatuta aldatuak.

Erromatar armadak konkistatulurraldeak zuenkonkistatu tokianahala, herriak eta hiriak ezarrisortzen zituzten, euren [[Erromatar Inperioa|inperioa]] zabalduz eta euren lorpen arkitektonikoarkitektura- eta ingeniaritzaningeniaritza-lorpenetan aurrera eginez. Lan garrantzitsuenak Italian[[Italia]]n dauden arren, erromatar eraikitzaileek mendebaldeko eta ekialdeko probintzietan ere aurkitu zituzten irtenbide sortzaileak, hauen adibide hoberenak gaur egungo [[Ipar Afrika]], [[Turkia]], [[Siria]] eta Jordanian[[Jordania]]n daudelarik. Bere garaiko zibilizazio gehienak gaindituz, erromatarrek ingeniaritza-gaitasunak, teknika arkitektonikoarkitektura-teknikak eta material berriak garatu dituztezituzten. Erromatarren lorpen arkitektoniko ugarien artean kupulak[[kupula]]k daude, tenplu, bainu, hiribilduetxalde, jauregi eta hilobietarako sortu zirenak. Adibiderik ezagunena [[Erromako PanteoiarenaPanteoia]]rena da, kontserbatzenzutik denirauten duen kupula erromatar handiena dena eta erdian [[okulu]] handi bat duena. Beste berrikuntza garrantzitsu bat harrizko [[erdi-puntuko harrizko arkuaarku]]a da, arkuetanbatez ere arkupetan, akueduktuetan[[akueduktu]]etan eta beste egitura batzuetan erabiltzen dena. Greziar ordenez gain (doriarra, joniarra eta korintoarra), erromatarrek beste bi asmatu zituzten.: Toskanar[[toskanar ordena]], doriarrakberez eragindoriar zuenordenako kolomak dituena, baina ildaskatu[[ildaska]] gabeko zutabeekin etagabeak, triglifo eta gutariktantarik gabeko taulamendu sinpleago batekin,; konposatuaeta [[ordena misto bat zen bitarteankonposatu]]a, joniar ordenako kapitelaren bolutak korintoar ordenako akanto -hostoekin konbinatuzkonbinatzen dituena.

<!--- K. a. 30 eta K. a. 15 artean. Marcus Vitruvius Pollio arkitekto eta ingeniariak tratatu garrantzitsu bat argitaratu zuen, De architectura, mendeetan zehar mundu osoko arkitektoei eragin ziena. Antzinatetik bizirik iraun duen arkitektura-tratatu bakarra bezala, Pizkundetik teoria arkitektonikoari buruzko lehen liburutzat hartu izan da, baita arkitektura klasikoaren kanonari buruzko iturri garrantzitsutzat ere.