Fluidoen mekanika: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
«Fluidoen dinamika» orrira zeraman birbideratzea ezabatu da
Etiketa: Birbideratzea ezabatu da
No edit summary
1. lerroa:
[[Fitxategi:Boyle's_law_final.gif|thumb|konprimagarritasuna]]
'''Fluidoen mekanika'''<ref>[[Euskalterm]]: [Hiztegi Terminologikoa] [2001] </ref> edo '''jariakinen mekanika'''<ref>[[Euskalterm]]: [EHUko Izendegia (Euskara Institutua)] [2003]</ref> [[fluido]]en mugimendua eta hau eragiten duten [[indar]]rak aztertzen dituen [[medio jarraituen mekanika]]ren barnean dagoen [[fisika]]ren adarra da.<ref>{{erreferentzia |abizena=Mott |izena=Robert |izenburua=Mecánica de fluidos aplicada |edizioa=4 |urtea=1995 |argitaletxea=Pearson Educación |lekua=Mexiko Hiria |isbn=0-02-384231-8}}</ref> Fluidoak definitzen dituen funtsezko ezaugarria [[zizailadura-esfortzu]]ei aurre egiteko gaitasunik ez izatea da (horrek modu zehatzean forma ez izatea eragiten du). Fluidoaren eta hura mugatzen duen inguruaren arteko elkarreraginak ere aztertzen ditu.
'''Fluidoen mekanika''', ingurune jarraituen [[Mekanika aplikatua|mekanikaren]] barruan dagoen [[Fisika klasiko|fisikaren]] adarra da. Fluidoen mekanikak, fluidoen mugimendua eta mugimendu hori eragiten duten indarrak aztertzen ditu. Kasu honetan, [[Ebakidura indar|Esfortzu ebakitzaileei]] aurre egiteko ezintasuna fluidoen ezaugarri nagusiena da. Horren ondorioz, fluidoek ezin dute forma definitu bat mantendu. Fluidoaren eta hura mugatzen duen ingeradaren arteko elkarreraginak ere aztertzen ditu fluidoen mekanikak.
 
           Kontuan izan [[gas]]akgasak konprimituez daitezkeelabezala, [[likido]]ekfluidoak ezaugarriezin horidirela ezkonprimitu dutenbaina bitartean,barneratzen horiekduen dituenedozein ontziarenontzi baten forma hartzenhartzeko dutengaitasuna arrendutela. Fluido baten [[konprimagarritasunKonprimagarritasun|konprimigarritasuna]]a, arazoproblema motaren araberakoa da,. zenbaitEsate baterako, aplikazio aerodinamikotanaerodinamiko batzuetan, nahiz eta fluidoa airea izan, onar daiteke airearen bolumen-aldaketa zero dela uler daitekeizatea.
 
== Oinarrizko hipotesiak ==
           Zientziaren adar guztietan bezala, fluidoen mekanikako barne kontzeptu guztiak garatzeko, '''hipotesi batzuetatik abiatu''' behar da. Fluidoen mekanikan, bereziki, fluidoek lege hauek betetzen dituztela onartzen da:
 
-  [[Masaren eta mugimendu kantitatearen kontserbazioa.]]
 
- [[Termodinamikaren lehenengo legea]] eta [[Termodinamikaren bigarren legea|bigarren legea]].
 
=== Ingurune jarraituaren hipotesia ===
[[Fitxategi:Beam_in_static_equilibrium2.svg|ezkerrera|thumb|212x212px|Estatika]]
           '''Ingurune jarraituaren hipotesia''' fluidoen mekanikaren eta, oro har, [[ingurune jarraituen mekanika]] osoaren funtsezko hipotesia da. Hipotesi honetan, [[fluidoa jarraitutzat]] jotzen da betetzen duen espazioan, beraz, ez ditu kontuan hartzen haren [[Egitura molekular|egitura molekularra]] eta horri lotutako etenak. Hipotesi honen arabera, fluidoaren propietateak ([[Dentsitate (fisika)|dentsitatea]], [[tenperatura]], etab.) funtzio jarraituak dira.
 
           Hipotesi horren balioa zehazteko, [[Batez besteko bide librea|molekulen batez besteko bide librea]] sistema fisikoak duen [[luzera karakteristikoarekin]] alderatu behar da. Luzera horien arteko zatidurari [[Knudsen zenbakia|''Knudsen'' zenbakia]] deitzen zaio. Dimentsiorik gabeko zenbaki hori unitatea baino askoz txikiagoa denean, fluidoa ingurune jarraitua dela esan daiteke. Aldiz, kontrako kasuan bagaude, materiaren izaera molekularrak eragindako efektuak ezin dira baztertu, eta [[Estatika|mekanika estatistikoa]] erabili beharko litzateke materiaren portaera aurreikusteko. [[Plasma (fisika)|Plasmetan]], ingurune jarraituaren hipotesia baliozkoa ez den egoeren adibideak daude.
 
=== Partikula jariakorraren kontzeptua ===
           Kontzeptu hori oso lotuta dago ingurune jarraituarekin, eta oso garrantzitsua da fluidoen mekanikan. '''Partikula jariakorra''' deritzo une jakin batean espazioko puntu batean dagoen fluidoaren oinarrizko masari. Oinarrizko masa horrek molekula kopuru handi bati eusteko bezain handia izan behar du, eta barnean fluidoaren propietate makroskopikoen aldaketarik ez dagoela pentsatzeko bezain txikia, beraz, [[partikula jariakor]] bakoitzean balio bat eslei diezaiekegu propietate horiei. Kontuan hartu behar da partikula jariakorra fluidoaren abiadura [[Makroskopiko|makroskopikoarekin]] mugitzen dela, beraz, beti molekula berberek osatzen dutela. Ondorioz, espazioko puntu batean, une jakin batean partikula jariakor batzuk egongo dira.
 
=== Jariakin baten mugimenduaren deskribapen lagrangear eta eulerianoa ===
           Fluido baten mugimendua deskribatzean, bi ikuspuntu daude. Lehenik eta behin, partikula jariakor bakoitzaren mugimenduari jarraitu behar zaio; hala, posizioa emango diguten funtzioak bilatuko ditugu, baita une bakoitzean jariakorra den partikularen propietateak ere. Honi [[Lagrangeren mekanika|deskribapen lagrangearra]] deritzogu.
 
           Bigarren modu bat da, une bakoitzean espazioko puntu bakoitzari balio bat esleitzea propietate edo magnitude jariakorretarako izango litzateke. Une horretan bolumen diferentzial horrek zer partikula jariakor hartzen duen kontuan hartu gabe. Hori da [[Eulerren formula|deskribapen eulerianoa]], ez baitago lotuta partikula jariakorrekin, baizik eta fluidoak hartutako espazioko puntuekin. Deskribapen horretan, puntu bateko eta une jakin bateko propietate baten balioa une horretan puntu horrek hartzen duen partikula jariakorrarena da.
 
Deskribapen eulerianoa da arruntena, kasu eta aplikazio gehienetan erabilgarriagoa baita. Deskribapen hori erabiliko dugu fluidoen mekanikaren ekuazio orokorrak lortzeko.
 
== Fluidoen mekanikaren ekuazio orokorrak ==
           Fluidoen mekanika guztia arautzen duten ekuazioak mekanikaren eta termodinamikaren kontserbazio-printzipioak bolumen jariakor bati aplikatuz lortzen dira. Horiek orokortzeko, [[Reynolds zenbakia|''Reynolds''-en garraioaren teorema]] eta dibergentziaren teorema (edo [[Gaussen legea|Gauss-en teorema]]) erabiliko ditugu ekuazioak modu erabilgarriagoan lortzeko formulazio eulerianoarentzat. Oinarrizko hiru ekuazioak [[Funtzio jarraitu|jarraitutasunaren ekuazioa]], [[higidura kantitatearen ekuazioa]] eta [[Energiaren kontserbazioaren printzipioa|energiaren kontserbazioaren ekuazioa]] dira. Ekuazio horiek formulazio integralean edo modu diferentzialean eman daitezke. Forma diferentzialean emandako ekuazio multzo horri [[Navier-Stokes ekuazioak|''Navier-Stokes''-en ekuazioak]] deritzogu (Eulerren ekuazioak biskositaterik gabeko fluidoetarako ''Navier-Stokes-''en ekuazioen kasu bereziak dira).
 
           Ekuazio multzo horri ez zaio soluzio orokorrik ematen konplexutasuna dela eta; beraz, fluidoen mekanikaren problema zehatz bakoitzerako ekuazio horiek aztertzen dira, problema ebazten laguntzen duten sinplifikazioak bilatuz. Kasu batzuetan ezin da ebazpen analitikorik lortu; beraz, ordenagailuko zenbakizko soluzioetara jo behar dugu. Fluidoen mekanikaren adar horri [[fluido konputazionalen mekanika]] deritzo.
 
== Erreferentziak ==
8 ⟶ 37 lerroa:
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
 
{{Fisika zirriborroa}}
 
[[Kategoria:Fluidoen mekanika]]