17:51, 29 urria 2021ko berrikusketa aldatu Lainobeltz (eztabaida \| ekarpenak) Administratzaileak 269.751 edits +Kategoria:Kontratuak; +Kategoria:Datuen kudeaketa HotCat bitartez ← Aurreko ezberdintasuna		12:58, 4 azaroa 2021ko berrikusketa aldatu desegin IkerJauregui (eztabaida \| ekarpenak) 11 edits Aldaketa gutxi batzuk, komaren eta marraren erabilera besteak beste. Etiketa: Ikusizko edizioa Hurrengo ezberdintasuna →
1. lerroa: {{wikitu\|Artikuluaren zati\|oharra=Barne estekak jarri behar dira hainbat hitzetan, euskal wikipedian hitz horien kontzeptua azaltzeko ditugun artikuluetara jo ahal izateko (ikus [[Laguntza:Estekak]] eta [[Laguntza:Tutoriala (barne estekak)]].}} '''Pribatutasun -politika''' adierazpen edo dokumentu juridiko bat da (pribatutasun -zuzenbidean), alderdi batek biltzen, erabiltzen, zabaltzen eta kudeatzen dituen modu batzuk edo guztiak azaltzen dituena.<ref>{{Erreferentzia\|izena=Elisa\|abizena=Costante\|izenburua=A machine learning solution to assess privacy policy completeness: (short paper)\|argitaletxea=Association for Computing Machinery\|orrialdeak=91–96\|abizena2=Sun\|abizena3=Petković\|abizena4=den Hartog\|izena2=Yuanhao\|izena3=Milan\|izena4=Jerry\|data=2012-10-15\|url=https://doi.org/10.1145/2381966.2381979\|aldizkaria=Proceedings of the 2012 ACM workshop on Privacy in the electronic society\|isbn=978-1-4503-1663-7\|doi=10.1145/2381966.2381979\|sartze-data=2021-10-11\|serie=WPES '12}}</ref> Informazio pertsonala pertsona bat identifikatzeko erabil daitekeen edozer izan daiteke,: pertsona horren izena, helbidea, jaiotze-data, ezkontza-data, harremanetarako informazioa, nortasun-agiria eta iraungitze-data, finantza-erregistroak, kreditu-informazioa, mediku-historia, bidaiatzen den lekua, eta ondasunak eta zerbitzuak eskuratzeko asmoa. Negozio baten kasuan, sarritan, alderdi baten politika adierazten duen adierazpena da, biltzen duen informazio pertsonala nola biltzen, biltegiratzen eta deskargatzen duen dioena. Bezeroari jakinarazten dio zer informazio zehatz biltzen den, eta isilpean gordetzen den, bazkideekin partekatzen den edo beste enpresa edo enpresa batzuetara saltzen den. Pribatutasun-politikek tratamendu zabalagoa, orokortuagoa, adierazten dute datuen erabileraren aurkako adierazpenen arabera, zehatzagoa izateko joera baitute. Pribatutasun-politika jakin baten eduki zehatza aplikatu beharreko legearen araberakoa izango da, eta beharrezkoa izan daiteke baldintzei muga geografikoen eta jurisdikzio juridikoen bidez heltzea. Herrialde gehienek beren legedia eta jarraibideak dituzte nortzuk dauden estalia, zein informazio bil daitekeen eta zertarako erabil daitekeen jakiteko. Oro har, Europan datuak babesteko legeek sektore pribatua eta sektore publikoa hartzen dituzte. Bere pribatutasun-legeak ez zaizkie soilik gobernu-eragiketei aplikatzen, baita enpresa pribatuei eta merkataritza-transakzioei ere.<ref>{{Erreferentzia\|izenburua=Random House of Canada\|hizkuntza=en\|data=2021-07-29\|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Random_House_of_Canada&oldid=1036056855\|sartze-data=2021-10-11\|encyclopedia=Wikipedia}}</ref> 8. lerroa: 1968an, Europako Kontseilua teknologiek giza eskubideetan zituzten ondorioak aztertzen hasi zen, teknologia informatikoak egindako mehatxu berriak ezagutuz, aurretik oso eskuragarriak ez ziren moduan lotu eta transmititu zitzaketenak. 1969an Ekonomia Lankidetza eta Garapenerako Erakundeak (OECD) herrialdetik alde egin zuen informazio pertsonalaren inplikazioak aztertzen hasi zen. Estatu Batuetan, 1960ko eta 1970eko hamarkaden amaieran pribatutasun-politikarekiko kezkak Fair Credit Reporting Act legea onartzera eraman zuen.Ekintza hau ez zen pribatutasun-lege bat izateko diseinatu, baina ekitaldiak kreditu-fitxategiak aztertu eta akatsak zuzentzeko aukera eman zien kontsumitzaileei. Kreditu-erregistroetan informazioa erabiltzeko murrizketak ere ezarri zituen. 1960ko hamarkadaren amaieran, Kongresuko zenbait azterketa-taldek informazio pertsonal automatizatua eta beste informazio batekin parekatua gero eta errazagoa zela aztertu zuten. Talde horietako bat Estatu Batuetako Osasun eta Giza Zerbitzuen Departamentuko batzorde aholku-emailea zen, eta 1973an Bidezko Informazio Praktikak izeneko printzipio-kodea idatzi zuen. Aholku-batzordearen lanak Pribatutasun -Legera eraman zuen 1974an. Estatu Batuek 1980an sinatu zuten Ekonomia Lankidetza eta Garapenerako Erakundearen jarraibideak. Kanadako Lehen Auzialdiko komisario bat Kanadako Giza Eskubideen Legearen arabera eratu zen 1977an. 1982an, Privacy Compromiseko hitzordua Privacy Act berriaren kide zen. Kanadak 1984an sinatu zuen ELGAren gidaliburua. 22. lerroa: Kasu askotan, Estatu Batuetako Merkataritza Batzorde Federalak pribatutasun-politiken baldintzak aplikatzen ditu kontsumitzaileei egindako promesa gisa, hauen legearen 5. atalak emandako aginpidea erabiliz, zeinak merkataritzako praktika bidegabe edo engainagarriak debekatzen baititu. Estatu Batuetako Merkataritza Batzorde Federaren botereak legez mugatuta daude kasu batzuetan; adibidez, aire-konpainiak [[Hegazkintza Administrazio Federala\|Hegazkintza Administrazio Federalaren]] agintaritzari lotuta daude, eta telefonia zelularreko konpainiak Komunikazioen Batzorde Federalaren agintaritzari lotuta daude.<ref>{{Erreferentzia\|izenburua=FCC Enters the Data Security Enforcement Field with $10 Million Fine on Telecoms - Security, Privacy and the Law - Security, Privacy and the Law\|hizkuntza=en-US\|data=2014-10-25\|url=https://www.securityprivacyandthelaw.com/2014/10/fcc-enters-the-data-security-enforcement-field-with-10-million-fine-on-telecoms/\|aldizkaria=www.securityprivacyandthelaw.com\|sartze-data=2021-10-11}}</ref> Kasu batzuetan, partikularrek pribatutasun-politiken terminoak aplikatzen dituzte klase-ekintzen eskaerak aurkeztuz. Hala ere, eskaera horiek, askotan, ez dira aukera bat, pribatutasun-politiketan edo zerbitzu-hitzarmenetan arbitraje- klausulak daudelako. == Legearen aplikazioa == 29. lerroa: Lege orokor aplikagarririk ez dagoen arren, zenbait lege federalek pribatutasun-politikak arautzen dituzte egoera jakin batzuetan, hala nola: * Haurren Onlineko Pribatutasuna Babesteko Legeak (COPPA, ingelesez)<ref>{{Erreferentzia\|izenburua=Children's Online Privacy Protection Rule ("COPPA")\|hizkuntza=en\|data=2013-07-25\|url=https://www.ftc.gov/enforcement/rules/rulemaking-regulatory-reform-proceedings/childrens-online-privacy-protection-rule\|aldizkaria=Federal Trade Commission\|sartze-data=2021-10-11}}</ref>, 13 urtetik beherako haurrei buruzko informazioa biltzen duten edo haiengana jotzen duten webguneei eragiten die. Webgune horietako edozeinek pribatutasun-politika bat argitaratu behar du, eta informazioa trukatzeko aipatutako murriztapenekin bat egin. * Gramm-Leach-Bliley Legeak ~~eskatzen du~~ finantza-jardueretan "nabarmen sartuta" dauden erakundeek informazioa trukatzeko praktiken "adierazpen argi, garbi eta zehatzak" eman behar dituztela eskatzen du. Legeak finantza-informazioaren erabilera eta trukea ere murrizten du. * Eramangarritasunari eta Osasun Aseguruaren Kontuak Emateari buruzko Legearen pribatutasun-arauak (HIPAA, ingelesez) osasun-zerbitzuen pribatutasun-praktikak<ref>{{Erreferentzia\|izenburua=Information privacy\|hizkuntza=en\|data=2021-10-06\|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Information_privacy&oldid=1048557031\|sartze-data=2021-10-11\|encyclopedia=Wikipedia}}</ref> dira, eta osasun-zerbitzua elektronikoa bada ere, ~~aplikatzen da~~ lege hori aplikatzen da. Estatu batzuek arau zorrotzagoak ezarri dituzte pribatutasun-politiketarako. 2003ko Kaliforniako Lineako Pribatutasuna Babesteko Legearen arabera, Kaliforniako egoiliarrei buruzko informazio pertsonala jasotzen duen edozein webgune komertzial edo onlineko zerbitzu behartuta dago gunean pribatutasun-politika bat argitaratzera. Bai Nebraskak, bai Pennsylvaniak, badituzte zenbait lege webguneetan argitaratutako pribatutasun-politiketako adierazpen engainagarriak iruzurti gisa tratatzen dituztenak.<ref>{{Erreferentzia\|izenburua=What is the history of federal regulation for deceptive trade practices and consumer protection? - eNotes.com\|hizkuntza=en\|url=https://www.enotes.com/homework-help/what-history-federal-regulation-deceptive-trade-466301\|aldizkaria=eNotes\|sartze-data=2021-10-11}}</ref> 86. lerroa: Gainera, erakunde askok beren politiken nondik norakoak aldatzeko eskubide espresua dute. 2009ko ekainean, EFF TOSback-en webgunea aldaketa horiek arakatzen hasi zen Interneteko 56 zerbitzutan, Amazon, Google eta Facebook-en pribatutasun-politiken ikuskapena barne. Ikerlan batean kontsumitzaileei pribatutasun-politikak ulertzen al ~~dituzten~~zituzten galdetzen zieten, hau da, hauek beren erabakiak hartzerakoan informatuta egoten laguntzen ote zieten pribatutasun-politika horiek. Stanford Persuasive Technology Lab-en 2002ko txosten baten arabera, webgune baten ikusizko diseinuek webgunearen pribatutasun-politikak baino eragin handiagoa zuten, kontsumitzaileek webgunearen sinesgarritasuna ebaluatzen zutenean.<ref>{{Erreferentzia\|izenburua=How We Work for Marketplace Change\|hizkuntza=en\|url=https://advocacy.consumerreports.org/\|aldizkaria=advocacy.consumerreports.org\|sartze-data=2021-10-11}}</ref> Carnegie Mellon Unibertsitateak 2007an egindako azterlan baten arabera, pribatutasun-informazio nabarmenik aurkezten ez denean, kontsumitzaileak ~~segur aski~~seguraski saltzaileari preziorik baxuenean erosketak egitea ziren, leku horretako pribatutasun-politikak gorabehera. Hala ere, azterketa berak erakutsi zuen pribatutasun-praktikei buruzko informazioa argi eta garbi aurkezten ~~denean~~zenean, kontsumitzaileek nahiago ~~dituztela~~zituztela beren pribatutasuna hobeto babesten duten txikizkariak, eta batzuk prest daudela pribatutasun-babesgarriagoak diren webguneetan dirua ordaintzeko. Gainera, Kaliforniako Unibertsitatean (Berkeley) egindako 2007ko azterketa baten arabera, pribatutasun-politikak dituen leku batean, hirugarrenen datuak partekatuko ez dituen kontsumitzaileen % 75ek pribatutasun-politika bat eta pribatutasun-babes zabala nahasten ditu. Pribatutasun-politikek, oro har, zehaztasun falta izaten dute, batez ere, datuak erabiltzeko adierazpenean agertzen den formarekin alderatzen direnean. Pribatutasun-adierazpenek datu-bilketaren eta -erabileraren ikuspegi orokorragoa ematen dutenean, datu-erabileraren adierazpenak askoz tratamendu espezifikoagoa dira. Ondorioz, baliteke pribatutasun-politikek ez asetzea, datuak erabiltzeko adierazpenek eskaintzen duten gardentasun-eskaera gero eta handiagoa baita. 94. lerroa: Kritikariek ere zalantzan jartzen dute kontsumitzaileek pribatutasun-politikak irakurtzen dituzten edo irakurtzen dutena uler dezaketen. Pribatutasuneko Lidergoaren Ekimenaren 2001eko azterketa batek esan zuen kontsumitzaileen %3k bakarrik irakurri zituela pribatutasun-politikak kontu handiz, eta %64k, labur-labur, pribatutasun-politikak begiratu edo ez zituela inoiz irakurri.<ref>{{Erreferentzia\|izenburua=On My Mind: The Privacy Hoax by Eric Goldman\|hizkuntza=en-US\|url=https://www.ericgoldman.org/writings/privacyhoax.htm\|aldizkaria=Eric Goldman\|sartze-data=2021-10-11}}</ref> Pribatutasun-deklarazioa irakurri ondoren, webguneko batez besteko erabiltzaile arruntak lehen zuena baino ziurgabetasun handiagoa izan dezake webgunearen fidagarritasunari buruz.<ref>{{Erreferentzia\|izena=Mark\|abizena=Gazaleh\|izenburua=Online trust and perceived utility for consumers of web privacy statements\|url=https://www.academia.edu/31116853/Online_trust_and_perceived_utility_for_consumers_of_web_privacy_statements\|sartze-data=2021-10-11}}</ref> Arrazoi bat, politiken iraupena eta konplexutasuna izan daiteke. Carnegie Mellonek 2008an egindako azterlan baten arabera, pribatutasun-politikaren batez besteko iraupena 2.500 hitzekoa da eta batez beste 10 minutu behar dira irakurtzeko. Ikerketaren arabera, "pribatutasun-politikak irakurtzen zailak dira" eta, ondorioz, "gutxitan irakurtzen dira". Hala ere, informazioa aurkezteko errazagoa izan dadin egiten den edozein ahaleginek informazioa sinplifikatzen du, eta ez du transmititzen erabiltzaileen datuak zenbateraino partekatzen eta saltzen diren. Horri "gardentasunaren paradoxa" deitzen zaio. == Erreferentziak ==

Pribatutasun-politika: berrikuspenen arteko aldeak