Arturo Elosegi: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary |
|||
2. lerroa:
'''Arturo Elosegi Irurtia''' ([[Tolosa]], [[1962]]ko [[abenduaren 4]]a) [[Euskal Herriko Unibertsitatea|Euskal Herriko Unibertsitateko]] [[EHUko Zientzia eta Teknologia Fakultatea|Zientzia eta Teknologia Fakultatean]], irakasle katedraduna da ''Landareen Biologia eta Ekologia'' sailean. Nazioarteko aditua da ibaien ekologiaz.<ref>{{Erreferentzia|abizena=UPV/EHUko Kultura Zientifikoko Katedra - Cátedra de Cultura Científica de la UPV/EHU|izenburua=Zientzialari 22 - Arturo Elosegi|data=2015-03-24|url=https://www.youtube.com/watch?v=_DqJMeAEvR4|sartze-data=2017-09-10}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=Oihane|abizena=Lakar Iraizoz|urtea=2014|izenburua=2015eko mugarrian, ibaiei begira|argitaletxea=Elhuyar|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=|url=http://zientzia.eus/artikuluak/2015eko-mugarrian-ibaiei-begira/|sartze-data=2017-09-10}}</ref> Hainbat hitzaldi eman ditu gai horri buruz, besteak beste, UEUko ikastaroetako sarrerako hitzaldia 2008an izenburu honekin: ''Ingurumenaren aldaketa globala: biziraupena auzitan.''<ref>{{Erreferentzia|izena=Arturo|abizena=Elosegi|urtea=2008/09/03|izenburua=Ingurumenaren aldaketa globala: biziraupena auzitan — Unibertsitatea.Net|argitaletxea=Unibertsitatea.Net|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=eu|url=https://www.unibertsitatea.net/apunteak/zientziak/biologia-eta-natur-zientziak/ingurumenaren-aldaketa-globala-biziraupena-auzitan|aldizkaria=www.unibertsitatea.net|sartze-data=2019-04-27}}</ref>
[[2015]], [[2017]], eta [[2019]]: [[Ikergazte]] kongresuko batzorde akademikoko kide izan
== Artikutza urtegiko ingurunea birsortzea ==
10. lerroa:
[[Artikutzako urtegia]] ikertzen ari da [[Arturo Elosegi|Elosegi]] ibaien errestaurazioko aplikazio praktiko horietako bat, 2017an hasi ziren urez husten, segurtasun arazoak zituelako eta ez zelako erabiltzen, eta 70 urte lehenagoko egoerara itzuli nahi dute ingurua.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=Jokin|abizena=Sagarzazu|urtea=2019-02-02|izenburua=Birsortzeko, hustu|argitaletxea=|orrialdea=|orrialdeak=10-11|ISBN=|hizkuntza=eu|url=https://www.berria.eus/paperekoa/1913/010/001/2019-02-02/birsortzeko_hustu.htm|aldizkaria=Berria|sartze-data=2019-04-27}}</ref>
1947 eta 1953 artean eraiki zutenetik arazoak izan zituen urtegiak. Inoiz ez zen
== Basogintza eredua ==
1989tik giza
Hogeita hamar artikulu zientifikotik gora idatzi ditu nazioarteko aldizkarietan [[Eukalipto|eukaliptadiek]] erreken gainean duten eragina deskribatzeko. Ikerketok erakutsi dute Euskal Herrian eukaliptadiek nabarmen hondatzen dituztela errekak. Eukaliptoaren [[orbel]]a kalitate txarrekoa da, toxikoa animalia askorentzat. Eukaliptadiz inguratutako errekek orbel gutxiago eta kalitate okerragokoa jasotzen dute baso naturalez inguratutakoek baino. Horrek erreka inguruko [[onddo]]ak eta [[ornogabe]]ak kaltetzen ditu.
Gainera, eukaliptadiak [[matarrasa]]z mozten dira, alegia, zuhaitz guztiak batera, eta
[[Fitxategi:Eucalipto Galicia.JPG|thumb|360x360px|[[Eukalipto|Eukaliptadia]]]]
Euskal Herrko basoa ia erabat soilduta zegoela, XX. mende hasieran, foru-aldundiek hazkunde azkarreko espezieak bultzatu zituzten, bereziki [[intsinis pinu]]a. Garai hartarako erabaki ulergarria izan zen. Mende bat geroago, ordea, mendiak eta gizartea guztiz aldatu dira baina erakundeek pinuen (eta eukaliptoen) monokultiboa bultzatzen
Basogintza intentsiboaren kalteak eskalarekin lotuta daude. [[Unada]] bat [[eukalipto]]z landatzeak eragin txikia du, haran oso bat eukaliptoz estaltzea oso bestelakoa da. Errekei begira, gauza asko egin daitezke basogintzaren eragina murrizteko: ibarbaso naturalak manten daitezke, pista-sareak optimizatu eta basolanak kalterik txikieneko garaietara mugatu, maiz egindako matarrasa oso kaltegarria da eta.<ref name=":1" />
== Argitalpenak ==
Nazioartekoan,
Aditua den gaiaz liburu hauek argitaratu ditu euskaraz:
|