Lizoainibar: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
179. lerroa:
[[XIX. mendea|XIX. mendearen]] lehen erdira arte, ibarreko diputatu bat aukeratzen zuten guztien artean, eta, gainera, herri bakoitzak bere justizia zuen; [[Laboa]] herriko administrazioa bakarrik zen berezia, jaurerriak zelako. [[1835]]-[[1845|1845eko]] udal-erreformekin, Lizoainibar zuzenbide komuneko udalak bihurtu ziren. Bertako udal-batzarra egun horretan egiten zen, [[Lizoain (herria)|Lizoainen]].
[[1847|1847an]] lau eskola zeuden Lizoainibar osoan ([[Lerrutz|Lerrutzen]], [[Lizoain (herria)|Lizoainen]], [[Mendiorotz|Mendiorotzen]] eta [[Erredin|Erredinen]]); tokiko bideak baino ez zituzten, egoera txarrean, eta irin-errota bakarra zegoen [[Lizoain (herria)|Lizoain]] herriburuan.[[Fitxategi:El_Irati_-_Sarasate_pasealetuik_pasatzen_03.jpg|thumb|[[Iruñea-Zangoza burdinbidea]] edo ''Iratiko trena'' [[Iruñea|Iruñean]]]][[XIX. mendea|XIX. mendearen]] bigarren erdialdean eta [[XX. mendea|XX. mendearen]] hasieran, Lizoainibarreko komunikazioak zertxobait hobetu ziren. [[1911|1911n]] [[Iruñea-Zangoza burdinbidea]] edo ''Iratiko trena'' eraiki zen, [[Mendiorotz]] eta [[Urotz]] artean geltokia ([[Mendiorotz–Urotz geltokia]]) eta [[Lizoain (herria)|Lizoainen]] geralekua zuela ([[Lizoaingo geralekua]]). Horrez gain, [[XX. mendea|XX. mendearen]] hasieran, trenbideak [[Iruñea]] eta [[Zangoza]] artean egurra garraiatzeko balio izan zuen. Burdinbidea bertan behera geratu eta [[2002]]. urtean, [[bide berde]] moduan berreskuratu zuen tokiko udalak.<ref>{{Erreferentzia|izena=Juanjo|abizena=Olaizola|izenburua=Iberiar Penintsulako lehen trenbide elektrikoa|data=2013-07-26|url=http://historiastren.blogspot.com/2013/07/el-primer-ferrocarril-electrico-en.html|aldizkaria=Historias del tren|sartze-data=2021-05-31}}</ref>▼
▲[[XIX. mendea|XIX. mendearen]] bigarren erdialdean eta [[XX. mendea|XX. mendearen]] hasieran, Lizoainibarreko komunikazioak zertxobait hobetu ziren. [[1911|1911n]] [[Iruñea-Zangoza burdinbidea]] edo ''Iratiko trena'' eraiki zen, [[Mendiorotz]] eta [[Urotz]] artean geltokia ([[Mendiorotz–Urotz geltokia]]) eta [[Lizoain (herria)|Lizoainen]] geralekua zuela ([[Lizoaingo geralekua]]). Horrez gain, [[XX. mendea|XX. mendearen]] hasieran, trenbideak [[Iruñea]] eta [[Zangoza]] artean egurra garraiatzeko balio izan zuen. Burdinbidea bertan behera geratu eta [[2002]]. urtean, [[bide berde]] moduan berreskuratu zuen tokiko udalak.<ref>{{Erreferentzia|izena=Juanjo|abizena=Olaizola|izenburua=Iberiar Penintsulako lehen trenbide elektrikoa|data=2013-07-26|url=http://historiastren.blogspot.com/2013/07/el-primer-ferrocarril-electrico-en.html|aldizkaria=Historias del tren|sartze-data=2021-05-31}}</ref>
[[Espainiako Gerra Zibila|1936ko gerran]], bi ibarrak fusilatu eta sarraskitu zituzten [[Francoren diktadura|tropa frankistek]]. Horrela, [[Urotz|Urotzen]] bi hobi aurkitu dira, 4 eta 3 pertsonakoak, hurrenez hurren. Gainera, jakina da ihes egin zuen [[San Kristobal gotorlekua|San Kristobal gotorlekuko]] [[San Kristobal gotorlekuko ihesa|iheslari]] bat hil zutela [[Zalba|Zalban]], baina ez dute aurkitu. Ondorioz, [[2018|2018ko]] [[Abuztuaren 18|abuztuaren 18an]] inauguratu zen [[Urotz|Urotzen]], [[Memoriaren Txokoa]] hobi bien inguruan, eremu monumental bat, haranetan fusilatu eta lurperatutako pertsonen eta errepresioaren eta [[Francoren diktadura|erregimen frankistaren]] biktima izan ziren biztanleen omenez, baita eraildako errepublikarren omenez ere.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Lizoainbar-Arriasgoiti, 36ko biktimen betiko memoria eta argia – TutoBerri|hizkuntza=es|url=http://tutoberri.info/?p=17256|sartze-data=2021-10-19}}</ref>
| |||