Amish: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Gramatika
Oraina (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
Etiketak: Mugikor edizioa Mugikor web edizioa
1. lerroa:
[[Fitxategi:A group of Amish and Mennonite residents wave to President George W. Bush in Lancaster.jpg|thumb|250px|eskuinera|Amishtarrak.]]
 
'''Amish''' edo '''amishsak''' ([[Pennsylvaniako aleman]]ieraz ''Amisch'', [[aleman]]ieraz ''Amische'') [[anabaptismo]] doktrinako [[kristautasun|kristau]] talde bat da. Gehienbat euren bizimodu xehe, usadiozko jazkera, eta gaur egungo erosotasun zein [[teknologia]] bereganatzeko jartzen duten erresistentziarengatik ezagunak dira. 330362.000 pertsona inguru dira, batez ere [[Ameriketako Estatu Batuak|Estatu Batuetako]] [[Pennsylvania]] eta [[Kanada]]ko [[Ontario]] estatuetan kokaturik daudelarik.
 
Amishak estuki lorturiko [[kultura]] eta [[etnia]] talde bat osatzen dute, nagusiki [[Suitza]]tik joandako [[aleman|aleman hiztun]] emigranteen ondorengoak dira. Mugimendua [[Jacob Amman]] suitzarrak sortu zuen, XVII. mendearen amaieran, bere Elizaren lasaikeria moraltzat jotzen zuenari erantzunez. XVIII. mendean, amish askok Ameriketako Estatu Batuetara emigratu zuten. [[Itun Berria]]n oso modu literalean sinisten dute eta kanpoaldeko mundutik isolaturik bizitzen saiatu ohi dira. [[Bakezaletasun]]a eta bizimodu xehearen zaleak dira. [[XVI. mendea|XVI.]] eta [[XVII. mendea|XII. mendeko]] jazkeraz jazten dira. Euretako gehienak [[Aleman Garaiera]]ren dialekto bitxi batean mintzatzen dira: [[Pennsylvaniako aleman]]a, nahiz eta euren buruei "suitzar amishak" deitzen dietenek, "suitzeraz" (Swiss) mintzatzen diren. "Pennsilvaniako herbeheretar" talde ugarietako bat besterik ez da, hauek orokorrean [[alemania]]r jatorrikoak dira (Dutch, "hebeheretar", hitza, antzinako "Deutsch", "alemaniar", hitzetik eratorria da).