Che Guevara: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
tNo edit summary |
Add 2 books for Wikipedia:Egiaztagarritasuna (20211019)) #IABot (v2.0.8.2) (GreenC bot |
||
6. lerroa:
- Anderson, Jon Lee (1997): ''Che Guevara: una vida revolucionaria'' (17. orr.). Bartzelona: Anagrama, 1997. Biografo honek aldarrikatzen du Che Guevara 1928ko maiatzaren 14an jaio zela.
- Peker, Luciana (2005): [https://www.pagina12.com.ar/diario/suplementos/las12/13-1788-2005-02-25.html «La entrañable fortaleza»] izeneko artikulua idatzi zuen 2005ean Las 12 gehigarrian. Elkarrizketa horretan, Julia Constenlak ―kazetaria eta Che Guevararen amaren lagun mina― dio Celia de la Sernak aitortu ziola ezkontzean haurdun zegoela, eta bere semearen benetako jaiotza 1928ko maiatzaren 14an izan zela. Beraz, jaiotza-agirian data aldatu zen eskandalua ekiditeko. </ref> - La Higuera, [[Santa Cruzko departamendua|Santa Cruz]], [[Bolivia]], [[1967]]ko [[urriaren 9]]a), '''«Che» Guevara''' ezizenez ezagunagoa , [[iraultza]]ilea, hainbat [[gerrilla]]ren buruzagia, militarra, [[Kuba]]ko ministroa, medikua, politikaria eta pentsalari ezkertiarra izan zen.<ref>{{erreferentzia|izena=Michael|abizena=Casey|urtea=2009|izenburua=Che's Afterlife: The Legacy of an Image|url=https://archive.org/details/chesafterlifeleg0000case|argitaletxea=Vintage|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=0-307-27930-8|hizkuntza=En}}</ref>
Medikuntzako ikasle gaztea zenean, Guevarak [[Hego Amerika]]<nowiki/>n zehar bidaiatu zuen, eta erradikalizatu egin zen ikusi zituen pobrezia, gosea eta gaixotasunengatik.<ref name=":0">{{erreferentzia|izena=Jon Lee|abizena=Anderson|urtea=1997|izenburua=Che Guevara : a revolutionary life|url=https://archive.org/details/cheguevara00jonl|argitaletxea=New York: Grove Pr|orrialdea=p. 669|orrialdeak=|ISBN=0-8021-1600-0|hizkuntza=En}}</ref> [[Ameriketako Estatu Batuak|Ameriketako Estatu Batuek]] Latinoamerikako ustiapen kapitalista gisa ikusten zuena iraultzen lagundu nahi izan zuen eta horrek bultzatu zuen [[Guatemala]]<nowiki/>ko Jacobo Árbenz presidentearen erreforma sozialetan parte hartzera. Izan ere, [[CIA]]<nowiki/>k laguntza eman zion [[United Fruit Company]] enpresari presidentea kargutik kentzeko, eta horrek bere ideologia politikoa sendotu zuen. Geroago, [[Mexiko]] hirian, [[Raúl Castro|Raúl]] eta [[Fidel Castro]] ezagutu zituen, eta uztailaren 26ko Mugimenduarekin bat egin zuen, [[Kuba]]<nowiki/>ra Granma itsasontzian bidaiatuz [[Fulgencio Batista]] Kubako diktadorea botatzeko asmoarekin.<ref>{{erreferentzia|izena=Jason|abizena=Beaubien|urtea=2009|izenburua=Cuba Marks 50 Years Since 'Triumphant Revolution'|argitaletxea=NPR: All Things Considered, Audio Report|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=En}}</ref> Guevarak laster lortu zuen protagonismoa matxinatuen artean, bigarren aginte mailara igo zuten, eta Batistaren erregimena kentzeko bi urteko gerrilla kanpainan funtsezko rola jokatu zuen.
346. lerroa:
=== Gorpua ===
1967ko urriaren 9ko arratsaldean, Guevararen gorpua helikopteroz eraman zuten [[Vallegrande probintzia|Vallegrande]] aldera, eta Nuestro Señor de Malta ospitaleko garbitegian jarri zuten. Egun osoan eta hurrengo egunean egon zen ikusgai, deskonposizioa ekiditeko [[formaldehido]] kantitate handia sartuz.<ref>{{erreferentzia|izena=Michael|abizena=Casey|urtea=2009|izenburua=Che's Afterlife: The Legacy of an Image|url=https://archive.org/details/chesafterlifeleg0000case|argitaletxea=Vintage|orrialdea=p. 179|orrialdeak=|ISBN=0-307-27930-8|hizkuntza=En}}</ref>
Ehunka pertsona (soldaduak, herritarrak, kuriosoak eta kazetariak) hurbildu ziren gorpua ikustera. Momentu horietako argazki ugari daude, eta Guevara begiak irekita agertzen da. Ospitaleko mojek eta herriko emakumeek ile-sortak moztu zizkioten [[talisman]] bezala gordetzeko.<ref name=":0" /> Soldaduek eta funtzionarioek Guevarak hildakoan zeramatzan gauzak gorde zituzten. Dagoeneko erabakia zegoen gorpua desagertu egingo zutela, gainontzeko gerrillariekin egin zuten bezala. Urriaren 10aren gauean gorpuari eskuak moztu zizkioten, heriotzaren [[froga]]tzat gordetzeko.
| |||