Kristobal Liziakoa: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
«Cristóbal de Licia» orriaren itzulpena eginez sortua |
No edit summary Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin |
||
1. lerroa:
'''San Kristobal''' ({{lang-grc|Ἅγιος Χριστόφορος|Ágios Christóforos}}) [[Erromatar Eliza Katolikoa|Eliza Katolikoak]] eta [[Eliza Ortodoxoa|Ortodoxoak]], Erromako enperadore izan zen [[Dezio|Dezioren]] erregealdian (249tik 251ra gobernatu zuena) edo [[Maximino Daia]] erromatar enperadorearen erregealdian (Maximinus II.a Dacianus) (308tik 313ra gobernatu zuena) hildako martiri bat bezala gurtzen duen santu bat da. Nahasmena "Decius" eta "Dacian" izenen antzekotasunagatik ematen da.
Tradizio kristau berantiarretan baino ez da agertzen haren benerazioa, eta ez da oso ezaguna mendebaldeko elizan [[Behe Erdi Aroa|Behe Erdi Arora]] arte, nahiz eta eliza eta monasterio batzuk VII. mendearen inguruan izendatu zituzten.
Bere izenak "Kristoren eramailea" esan nahi du eta, beraz, helduaroan zer egingo lukeen aurresaten du, eta pertsonaiak agian ez duela jatorri historiko zehatzik. [[Menas Egiptokoa|San Menasen]] irudi bera izan liteke. Bere kondaira ospetsua, batez ere [[Mendebaldea (kultura)|Mendebaldean]] ezagutzen dena eta antzinako mitologia grekotik atera zitekeena ([[Karon|Karonen]] txaluparen bertsio kristautua), kontatzen du berak ezagutzen ez zuen mutil bat eraman zuela ibaian zehar, Kristo zela jakin baino lehen. Nolanahi ere, bidaiarien patroi santua da, eta haren irudia domina, besoko edo ibilgailuetarako irudietan eramaten dute kristauek.
== San Kristobal Txakurburu ==
Ekialdeko eliza ortodoxoan, ikono batzuek San Kristobal [[zinozefalo|txakur baten buruarekin]] irudikatzen dute. Santu honen aurrekariak Diokleziano enperadorearen garaian eta Marmarican egin ziren kanpainetan ([[Egipto]]ko mendebaldean, [[Libia]] modernoan, agian Zirenaicako tribu berbare marmaritarrak bizi diren bera da agian): [[Hagiografia|hagiografoen]] arabera, txakur burua duen kolosoa, marmaritarren bi itxurazko ezaugarri, erromatarrek borrokan harrapatu zuten eta legioetan izena ematera behartu zuten, gero bere unitatearekin Antiokiara (Siria) eramateko, Pedro gotzainak bataiatu zuen eta martirioa jasan zuen. 308. urtean. Fenomenoa harrapatu eta harekin bat egin zuen soldadu-unitateak Numerus Marmaritarum edo "Marmariten Unitatea" izena jaso zuen. Hainbat mende geroago, [[Walter Speyer]] poeta eta apezpiku alemaniarrak San Kristobal sinbolo erraldoi gisa erretratatu zuen kanaandarren lurraldean (Itun Berrian Kanaaneko "kanaberak"), giza haragia irentsiz eta zaunka eginez.<ref>Paul the Deacon, ''Historia gentis Langobardorum'', ed. L. Bethmann and G. Waitz</ref> Speyerrek dio Kristobalek Jesus Haurra ezagutu zuela, aurreko portaera ukatu eta damutu egin zela eta bataioa onartu zuela. Erabat gizakiaren itxurarekin saritu zuten eta, ondoren, bere bizitza erlijio zerbitzura eskaini zuen eta ''Athleta Christi'' (Kristoren txapelduna), santu militarrak edo kristau martirietako bat bihurtu zen.
== Kanpo estekak ==
{{autoritate kontrola}}
[[Kategoria:Eliza ortodoxoko santuak]]
[[Kategoria:Erromatar Eliza Katolikoko santuak]]
| |||