12:01, 24 iraila 2021ko berrikusketa aldatu 212.55.4.16 (eztabaida) No edit summary Etiketa: Ikusizko edizioa ← Aurreko ezberdintasuna		12:02, 24 iraila 2021ko berrikusketa aldatu desegin 212.55.4.16 (eztabaida) No edit summary Etiketa: Ikusizko edizioa Hurrengo ezberdintasuna →
14. lerroa: IBAI PARDO ZERIONEREN FOLLATZAILEA ETA PERTSONO LODI LODIA Mendebaldea esatean, Erdi Aroan, lekua baino areago, [[zibilizazio]]a adierazi nahi da. Mendebaldea [[Erromatar Eliza Katolikoa\|Erromako kristautasunaren]] eremua da, [[latin]]a erlijio hizkuntza duena. [[Mendebaldeko Europa]]rekin bat egin lezake (nahiz eta [[Europa]] hitza bera [[Pizkundea]]ren aurretik oso gutxitan erabili zen), [[Mendebaldeko Erromatar Inperioa]]rekin guztiz bat egin gabe. Ekialdeko mugak lausoak ziren, eta aroan zehar mugitu ziren. [[Zisma Nagusia\|Ekialdeko Zismaren]] ostean ([[1054]]) batik bat, Mendebaldea eta [[Bizantziar Inperioa]] bereizi ziren, zio politikoengatik, erlijiosoengatik baino areago. Banantze horrek [[kristautasun]]aren lehenengo bi adarrak, eliza katolikoa eta [[eliza ortodoxoa\|ortodoxoa]], ekarri zituen. Haustura [[1204]]an areagotu zen, [[Konstantinopla]] bizantziar hiriburua [[Gurutzadak\|gurutzatuek]] hartutakoan [[Laugarren Gurutzada\|IV. Gurutzadan]]. Hortaz, Mendebaldea, Erdi Aroan, erromatar kristautasunarekin dago lotuta ezinbestez. Gerra eta misioak zirela kausa, Erdi Aroan zehar hedatu zen eremu hori Europan bertan. [[XVI. mendea]]n, kontinente zaharretik kanpora ere zabaldu zen egin ziren aurkikuntza handiak zirela eta ([[Amerikaren aurkikuntza\|Amerika]], [[India]]rako bidea...). Hala eta guztiz ere, Erdi Aroko mendebalde hori ez zen guztiz batutako [[kultura]] eremua. Izan ere, hizkuntza- eta politika-bereizketa ugari egon bazeuden, [[inperio]]a ezartzeko saioak gorabehera. Gainera, latinetik eratorritako hizkuntzak garai honetan garatu ziren. XVI. mendean, [[protestantismo]]aren sorrerarekin, batasun erlijiosoa ere hautsi zen.

Erdi Aroa: berrikuspenen arteko aldeak