|
=== Errenazimentua ===
ErrenazimenduanErrenazimentuan ez zen aurrerapen berezirik egin mekanika modernoa sortzeko lain, baina funtsezko pauso batzuk eman ziren, ondoren Galileok emango zuen azken pausoa prestatzeko. Horien artean funtsezkoa izan zen, [[Nikolas Koperniko|Koperniko]] (1473-1543) astronomoak planeten behaketetan ageriagerikoak ziren higidura ulerteziakulertezinak azaltzeko proposatu zuen [[eguzki-sistemarensistema]]<nowiki/>ren ''eredu heliozentrikoa''.
=== Kopernikoren iraultza ===
==== ''De revolutionibus orbium coelestium'' ====
Kopernikoren maisu -lana ''De revolutionibus orbium coelestium'' («''Esfera zerutiarren erreboluzioei buruz''») izenekoa izan zen. Hogeita bost bat urte pasatu zituen lan honetanhorretan (1507–1532), eta hil eta gero argitaratu zuen Andreas OsianderrekOsiander-ek 1543an. Bertan azaldu zuen bere eredu heliozentrikoa, unibertsoaren zentroa Lurretik atera eta Eguzkira eraman zuena (''Helios = Eguzkia'').[[Fitxategi:Ptolomeo vs. Koperniko.png|thumb|373x373px|Ptolomeoren eta Kopernikoren ereduen eskema konparatiboa.]]
Eredu kopernikarraren ideia nagusiak honako hauek izan ziren:
* Zeruko astroen higidurak uniformeak dira guztiz, betikoak eta ''zirkularrak'', eta ziklo ezberdinez osatuak.
* Unibertsoaren zentroa, Eguzkian dago.
* Izarrak urrun eta finko dauden objektuak dira eta; beraz, ez dute Eguzkiaren inguruan orbitatzen. LurraLurraren eta Eguzkiaren artean dagoen distantzia oso txikia da izarretarako distantziekin alderatuz.
* Lurrak, hiru higidura nagusi ditu: eguneroko biraketa bere ipar-hegoaren ardatzaren inguruan,; Eguzkiaren inguruko orbita edo biraketa; eta bere biraketa-ardatzaren inklinazioa.
* Lurretik ikusten diren planeten atzera-aurrerako ibilbideak, Lurrak Eguzkiaren inguruan osatzen duen orbitaren ondorio dira.
[[Johannes Kepler]] (1571-1630) astronomo [[alemania]]rrak aurrera egin zuen [[Nikolas Koperniko|Kopernikoren]] (1473-1543) teoriaren bidetik. Teoria horrekKeplerrek era sinpleagoan azaltzen zuen planeten higidura.; Hainhain zuzen, [[Tycho Brahe]] (1546-1601) astronomo daniarrak eginiko behaketetan oinarriturik, Kepler-ekKeplerrek bere lege ospetsuak enuntziatu zituen, Kopernikok proposaturiko orbita zirkularren ordez, planetek ''orbita eliptikoak'' osatzen zituztela adieraziz.
[[Fitxategi:1635 Justus-Suttermans Galileo-Galilei.jpg|thumb|257x257px|Galileo Galilei (1564-1642)]]
Galileoren meritu orokorra (1564-1642) da ikuskera zientifikoaren argitasunera eraman izana inertzia kontzeptua, zehazki argituz higiduraren iraupen inertziala eta gorputzen erorketa askearen izaera erakustea, esperimentuen bidez erakutsi ere. Hori guztia nahikoa zen, hain zuzen ere, gorputz isolatuaren benetako ''mekanika zientifikoa''ren lehen oinarriak ezartzeko, eta, horrekin batera, unibertsoari buruzko lehen begirada zientifikoa sortzeko, zientzia fisiko modernoa abiatuz.
Giovanni BattistaGiambattista Benedetti-ren (1530-1590) lanetan inspiratuta, Galileok, gorputz astunen erorketa askea behatu eta aztertu zuen, eta higidura horren izaera ''uniformeki azeleratua'' pentsatu zuen. Gainera, plano inklinatuaren estatika eta gainean jarritako gorputz astun baten orekaren legeak erakutsi zituen.
Hortik aurrera, plano inklinatuan biraka ari den bola baten beheranzko higidura aztertuz, bi ezagutza horiek konbinatzeko gai izan zen, eta, horrela, higidura hori ere ''uniformeki azeleratua'' izango dela frogatu ahal izan zuen, nahiz eta horren azelerazio konstantea txikiagoa izan erorketa askearen kasukoa baino. MantsoagoHorrela konturatu zen mantsoago gertatzen ziren higidurak errazago eta hobeki azter zitezkeenzitezkeela esperimentazioan.
Halere, Galileok ezin izan zuen identifikatu ''grabitate-indarrarenindarra''ren izaera; [[Newton]]ek egin zuen lan hori. Galileok idatzitako ''Mundua azaltzeko bi sistema maximoei buruzko elkarrizketa'' (1632) izeneko liburua honako elkarrizketa irakur dezakegu:
{{aipu|Sinplizio: Ondo dakigunez, Lurraren parte guztien beheranzko higiduraren kausa grabitatea da.
| 