|
|taxon=Equus hemionus
|authority=Pallas 1775<ref>{{erreferentzia|abizena=Pallas|argitaletxea=Nova Comm. Imp. Acad. Sci. Petrop.|urtea=1775|liburukia=19|bilduma=|orrialdeak=394}}</ref>}}
'''Onagroa''' (''Equus hemionus''), '''basastoa''' ere deitua, ''[[Equidae]]'' familiako animalia da, [[asto|etxeko astoastoaren]] modukoa da baina burua eta gorputza orokorrean handiagohandiagoak duenadituena. [[Asia]]ko [[estepa]] eta [[mendi]]etan bizi da eta hainbat [[azpiespezie]] daude.
== Deskribapena ==
Onagroa basastoaren [[espezie]] bat da, [[Ekialde Hurbila|Ekialde Hurbilean]] edatuahedatua. Hala ere onagroen azpiespezie guztiak [[Afrikako basa asto]]etatik nahiko ezberdinak dira. BeraienBanako bakoitzak altuera eta [[azal (anatomia)|larruazala]] banakoezberdina bakoitzeanizan aldatu daitekedezake. Larruazal kolorea txuri-urdinxkatik ia beltzarabeltzera doa, baina arruntena kolore horiahorixka da. [[Zurda]] eta buztana ilunak izan ohi ditu. Gurutzera duten altuera 1,3m3 m-tankoa egonizan ohi da. [[Abiadura]] handian troskan joan daiteke. Lasterketa motzetan 70km70 km/h-ko abiadura arrapatuharrapa dezake ; bestalde, 20km20 km/h-ko abiadura mantendumanten dezake 120 minututanminutuz.
[[Estepa]]tan bizi ohi denez, dezente denbora pasa dezake [[ur]]ik edan gabe.
== [[Etimologia]] ==
Onagro hitza [[greziera|grekotik]] dator (''ὄναγρος'') eta asto basatia esan nahi du, ''ὄνος'basasto' (''<nowiki/>'onos'', esanastoa), nahieta du''ἄγριος'' (''<nowiki/>'agrios'', basatia) hitzen elkarketatik sortua baita.
Espeziearen latinezko izena ere, hemionus, grekotik hartua da (''ἡμίονος'') eta sasi-astoa edo erdi-astoa esan nahi du, ''ἡμι-'' (''hēmi-'', erdia) eta ''ὄνος'' (''ónos'', astoa) hitzak elkartuz.
== Azpiespezieak ==
Egun hainbat ikerlarientzat onagro espezie guztiak, irauten dutenak zein desagertuak, onagro espezie bakar baten tokiz tokiko azpiespezieak baino besterik ez dira<ref>http://www.iucnredlist.org/details/7951/0</ref>. Gauzak horrela, esate baterako Equus hydruntinus oso gertu litzateke egun oraindik irauten duten onagroengatikonagroengandik.
Badaude onagroaren hainbat [[azpiespezie]] ofizialki onartuak:
== Banaketa geografikoa ==
BeraienHaien bizilekua mugatua izan da eta gaur egun, esate baterako, Persiako onagroaren azken abereak [[Iran]]go eta [[Israel]]go iparraldean dagoen meseta batean bizi ohi dira. Jakin denez 3 zonalde ezberdinetan, soilik 400 onagroonagrok soilik bizirautendiraute daudebizirik. Beste azpiespezieek kopuru handiagoa izan arren, orohar azken hamarkadetan atzerakada handia jasan dutedu haien populazioak ere.
== Biziraupena ==
Onagroen mehatxurik handienak [[ehiza]] eta ganaduarekikobelardietan konpetentziaelikatzeko belardiakganaduarekiko aurkitzekolehia dira. Onagroen [[ehiza]] [[automobil|autoetatik]] egiten da, janari eta [[medikuntza]]rako erabiltzen dituzte ehizakinak.
== Erreferentziak ==
| 