Peli Romarategui: berrikuspenen arteko aldeak

=== Konpromiso sozialean ibilbidea ===

Gaztetatik, konpromiso soziala izan zuen ezaugarri. Langile zela, bizitza beste pertsonen zerbitzura jarri zuen. Ekintza Katolikoko Gaztedietan parte hartu zuen eta lagun talde bateko kide izan zen. Lagun horiekin heldu eta konpromiso erlijioso, sozial eta politikoak bizi izan zituen. Pertsona baztertuenen eta behartsuenen zerbitzura jarri ziren, ekintza-hausnarketa metodoaren bidez. Konpromiso horren ondorioz, lankideekin batera, zerbitzu-ekintza zehatzak egin zituen (gaixoak bisitatzea, janaria eta arropa ematea, etorkinentzako lana bilatzea eta haien umeentzako eskolak bilatzea...) Kultura, arte eta kirol-jardueretan ere parte hartzen zuten. Eta gogoetarako, prestakuntzarako eta ikasketarako tartea hartzen zuten.

1944tik aurrera euskal askatasunen alde borrokatzen zen bosketo-talde bateko kide izan zen, buruzagi batekin. Agintari frankisten erasoak jasan zituen, eta pare bat urte eman zituen kartzelan, [[Arabako Foru Aldundia|Arabako Foru Aldundiak]] antolatutako Francisco de Vitoriaren omenezko ekitaldi batean hainbat ekintza egiteagatik, euskal herriaren zapalkuntza parte-hartzaile guztiei erakusteko. Kartzelan zegoela euskara ikasi zuen, marrazketa eskolak eman zituen, eta misiolari izateko erabakia hartu zuen. Euskal misiolari taldeko kide izan zen Ekuadorren 33 urtez.<ref name=":1">{{Erreferentzia|izenburua=Formats and Editions of Ecuador : la cara oculta de la belleza : vida y obra artística del misionero vasco, Peli Romarategui [WorldCat.org]|hizkuntza=|url=https://www.worldcat.org/title/ecuador-la-cara-oculta-de-la-belleza-vida-y-obra-artistica-del-misionero-vasco-peli-romarategui/oclc/35359851/editions?referer=di&editionsView=true|aldizkaria=www.worldcat.org|sartze-data=2021-08-06}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izenburua=La Diputación Foral de Álava reconoce al misionero Peli Romarategui su trayectoria artística|hizkuntza=|data=2020-12-01|url=https://www.religiondigital.org/non_solum_sed_etiam-_el_blog_de_txenti/PeliRomarategui-MisionesDiocesanasVascas_7_2291840820.html|aldizkaria=Religión Digital|sartze-data=2021-08-06}}</ref>