Poeta New Yorken: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin |
Etiketa: 2017 wikitestu editorearekin |
||
22. lerroa:
Frederico de Onísek eskatuta, Lorca [[Furnald Hall]] ikasle-egoitzan kokatu zen –horretarako atzerritarrentzako ingeles ikastaro batean matrikulatu behar izan zuen–. Bere lehen inpresioa aldekoa izan zen, New Yorkeko ikuskizun miragarriaren, bere etxe orratzen, bere bizitza zalapartatsuaren, [[Manhattan]]go etorbideen eta [[Broadway]]ko argien aurrean sutsu agertuz{{sfn|Gibson|1998|p=369-372}}. Lorca maiz joan zen bere ingeleseko klaseetara, baina ez zuen aurrerapen handirik lortu, hizkuntza ia menderatu gabe. Hiria ezagutzeko eta bizitza soziala egiteko interes handiagoa agertu zuen, bere lagun eta ezagunekin hainbat ekitaldi eta ikuskizunetan parte hartuz. Denbora gehiena Columbiako Unibertsitateko ''Spanish Institute''n ematen zuen, non hitzaldiak ematen ziren eta gaualdi literario eta musikalak egiten ziren, eta non bere herrialdetik hurbilen sentitzen zen{{sfn|Gibson|1998|p=376}}.
Handik aste batzuetara Lorcak [[Harlem]] bisitatu zuen, non bere lagunekin batera Small's Paradise [[jazz]] klubera joaten ziren, AEBetako gutxiengo etnikoen errealitatearekin harremanetan jarriz eta AEBetako gizartearen alde iluna, mingotsa, ikusiz. Gutxiengo sozialen ([[ijito]]ak, beltzak, [[judu]]ak) eta ongizatearen gizartetik baztertutako eta zapaldutako jendearen jarraitzaile handia, Lorca, bere olerkien bidez, gizakiak gizakiarekiko zuen zapalkuntza egoera salatzen zuten apalen, behartsuen, bozeramaile bihurtu zen. Honela, metropoli amerikarraren alderdi negatiboa ikusten hasi zen, bere deshumanizazioa, bere mekanizazio gehiegizkoa, bere hoztasuna, bere materialismoa, poetak betidanik sentitu zuen bizi eta berezko jarreraren guztiz kontrakoa{{sfn|Gibson|1998|p=381}}.
Aipatzekoa da, halaber, Lorca [[1929ko kraxa]] gertatu baino lehentxeago iritsi zela Ameriketako Estatu Batuetara, herrialdea krisi ekonomiko eta miseria sozial giroan murgildu zuena. [[Luis Mendez Dominguez]]ek 1933an egindako adierazpenetan, honela adierazi zuen hiriari buruzko bere irudipena{{sfn|Sorel|1997|p=101}}:
{{esaera2|Ikaragarria hotzagatik eta krudelkeriagatik... Suiziden, histerikoen eta talde zorabiatuen ikuskizuna. Ikuskizun izugarria, baina handitasunik gabea. Inork ezin du jakin espainiar batek, eta are gehiago hegoaldeko gizon batek, zer bakardade sentitzen duen han".}}
Inpresio guzti hauekin, Garcia Lorcak ''Poeta New Yorken'' idazten hasi zen, non modu intimistan islatu zuen bere egoera animikoa, bere malenkonia, bere pultsio sexualak, galdutako amodioen garraztasuna, iraganeko haurtzaroaren eta ahaztutako oroitzapenen atsekabea. Estilo surrealistarekin egin zuen, [[Walt Whitman]] eta [[T. S. Eliot|T. S. Elioten]] eraginarekin{{sfn|Sorel|1997|p=104}}. Gurasoei bidalitako gutun batean honela deskribatu zuen liburuaren sorrera{{sfn|Sorel|1997|p=101}}:
{{esaera2|New Yorkeko poema-liburu interpretatzaile bat idazten ari naiz. Nik uste dut nire guztia zurbil geratzen dela nolabait sinfonikoak diren gauza hauen ondoan, hala nola zarata eta konplexutasun newyorktarra.}}
Lorcak [[1929]]ko [[abuztuaren 16]]an amaitu zuen bere ingeles ikastaroa, baina ez zen azterketetara aurkeztu. Orduan, [[Vermont]] estatuko egonaldi batera abiatu zen, bere lagun [[Philip Cummings]]ek gonbidatuta. Han eman zuen denboraldi bat Vermonteko natura menditsuaz gozatzen, bertako baso eta lakuez gozatzen. Cummingsek txabola bat alokatu zuen [[Eden lakua|Eden lakuaren]] ertzean, non ibilaldi luzeak egiten zituzten. Bertan zeudela 1927an egin zuen ''Canciones'' poema liburuaren ingelesezko itzulpena egin zuten. Hala ere, udazken hasiberriak eta ohiko euriak poetarengan aldarte malenkoniatsua eragin zuten berriro. Hala, abuztuaren 29an New Yorkera itzuli zen, eta handik hogei eguneko egonaldia egin zuen Ángel del Ríorekin eta bere emazte Ameliarekin [[Bushnellsville]]ko txabola batean, [[Shandaken]] inguruan. Azkenik, [[irailaren 18]]an [[Newburgh]]era joan zen, Federico de Onís landetxe bat zuen herrira, eta egun batzuk gehiago eman zituen harekin{{sfn|Gibson|1998|p=385-394}}.
== Erreferentziak ==
| |||