La Siberia: berrikuspenen arteko aldeak

Siberiako Udalerrien Elkartea, <ref>[http://www.mancomunidadsiberia.com/ Mancomunidad de Municipios Siberia]</ref> [[Badajozko probintzia|Badajoz probintziako]] ([[Espainia]]) elkarte integrala da [[Extremadura|, Extremadurako Autonomia Erkidegoan kokatua]] . Mankomunitatea hamaika udalerrik osatzen dute: [[Baterno]], [[Esparragosa de Lares]], [[Garbayuela]], [[Garlitos]], [[Puebla de Alcocer]], [[Risco]], [[Sancti-Spíritus (Extremadura)|Sancti-Spíritus]], [[Siruela]], [[Talarrubias]], [[Casas de Don Pedro]] eta [[Tamurejo]] . <ref>{{Cite web|url=http://www.mancomunidadsiberia.com/objetivos.htm|egilea=Mancomunidad de Municipios Siberia|accessdate=14 de agosto de 2017|izenburua=Objetivos|hizkuntza=es}}</ref>

[[Biosfera erreserba|2016an Siberia biosfera erreserba]] gisa deklaratzeko hautagaitza aurkeztu zen. Badajozko Diputazioak sustatutako eta [[Extremadurako Junta|Extremadurako Juntak]] sustatutako ekimenak <ref>{{Cite web|url=http://www.eldiario.es/eldiarioex/Junta-declaracion-Siberia-Reserva-Biosfera_0_501150373.html|egilea=[[El Diario]]|accessdate=1 de septiembre de 2017|izenburua=La Junta apoyará la declaración de La Siberia como Reserva de la Biosfera|lana=[[El Diario]]|hizkuntza=es}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://www.elcorreoextremadura.com/noticias_region/2016-06-10/1/15476/apag-extremadura-asaja-muestra-su-sorpresa-por-el-apoyo-de-la-junta-a-la-siberia-como-reserva-de-la-biosfera.html|egilea=[[El Correo de Extremadura]]|accessdate=1 de septiembre de 2017|izenburua=Apag Extremadura Asaja muestra su sorpresa por el apoyo de la Junta a La Siberia como Reserva de la Biosfera|lana=[[El Correo de Extremadura]]|hizkuntza=es}}</ref> hasieran inguruko udalen babesa izan zuen. Hala ere, ASAJA bezalako nekazari eta abeltzainen elkarteek behin eta berriro egindako protesten ondoren, <ref>{{Cite web|url=http://www.elperiodicoextremadura.com/noticias/provinciabadajoz/500-ganaderos-extremenos-rechazaran-conversion-siberia-reserva-biosfera_975958.html|egilea=[[Europa Press]]|accessdate=1 de septiembre de 2017|izenburua=500 ganaderos extremeños rechazarán la conversión de La Siberia en Reserva de la Biosfera|lana=[[El Periódico Extremadura]]|hizkuntza=es}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://www.elperiodicoextremadura.com/noticias/extremadura/tractorada-proyecto-reserva-biosfera-siberia-extremena_1018226.html|egilea=[[Agencia EFE|EFE]]|accessdate=1 de septiembre de 2017|izenburua=Tractorada contra el proyecto de reserva de la biosfera para La Siberia extremeña|lana=[[El Periódico Extremadura]]|hizkuntza=es}}</ref> Siberiako Mankomunitatea osatzen duten hamaika udalerrietatik bostek hautagaitzari atxikimendua kendu zioten. <ref>{{Cite web|url=http://www.hoy.es/agro/secano-siberia-zona-20170830001631-ntvo.html|egilea=[[Agencia EFE|EFE]]|accessdate=1 de septiembre de 2017|izenburua=El secano de La Siberia, la zona más afectada por las tormentas|lana=[[Hoy]]|hizkuntza=es}}</ref> Horietako bat [[Talarrubias]] da, mankomunitateko hiriburua, eta 2016ko azaroaren 17ko alkatetzaren ebazpenaren bidez Talarrubias hautagaitzatik kanpo geratu zen. <ref>{{Cite web|url=http://www.talarrubias.net/plenos/Sesi%C3%B3n_Ordinaria_de_2016.12.20.pdf|egilea=Ayuntamiento de Talarrubias|accessdate=1 de septiembre de 2017|izenburua=Acta de la sesión ordinaria celebrada por el pleno del ayuntamiento de Talarrubias el día veinte de diciembre de dos mil dieciséis|hizkuntza=es}}</ref> Adostasunik ezaren ondorioz, [[Extremadurako Biltzarra|Extremadurako Biltzarrak]] ere ez zion ekimenari bere laguntza eman. <ref>{{Cite web|url=http://www.elperiodicoextremadura.com/noticias/provinciabadajoz/pp-impide-declaracion-reserva-biosfera-siberia_1016786.html|egilea=[[Agencia EFE|EFE]]|accessdate=1 de septiembre de 2017|izenburua=El PP impide la declaración de Reserva de la Biosfera para La Siberia|lana=[[El Periódico Extremadura]]|hizkuntza=es}}</ref>

Inguruko lehen ekosistemarik adierazgarriena baso esklerofilo mediterraneoa da (hosto gogor eta iraunkorrak dituzten zuhaitzak), [[Arte (zuhaitza)|artadia da]] nagusi espazio gehienetan, [[Artelatz|artelatzak]] lagunduta eremu mugatuagoetan (batez ere itzaltsuak eta lur sakon batzuk),. hezetasuna eskatzen duena. Beste quercinea (zuhaitz-genero horri izena ematen dion familia) ere agertzen da, [[Erkametz|erkamea]] [[Extremadura|, Extremaduran]] nahiko arraroa den espeziea. Zuhaitz estratuaren azpian [[Oihanpe|oihanpe ertsia agertzen da]], [[Baso mediterraneo|Mediterraneoko sasiak]], askotarikoak espezie ere agertzen dira bertan: [[Gurbitz|gurbitza]], [[Gogortxu|durillo]], labiernago, Cornicabra, [[mirto]], [[Abaritz|karraskalak]], torbiskoa, etab. Eskualdearen erdialdean eta iparraldean mendi eremu zabalak [[Pinu|erretxinazko pinuez]] eta [[Eukalipto|eukaliptoz beteta daude]], gaur egun baso-laborantza ia abandonatuta dagoelako, errentagarritasun ekonomiko txikia dutelako. Urtegietako ertzak eukalipto, pinu eta [[makal]]<nowiki/>ekin birpopulatu dira, egurra ustiatzeko ez ezik, gainazaleko lurrei eusteko, izan ere, lur horiek urtegiaren gainera eroaten dira, eta ondorioz, urtegiaren arroan progresiboki estutzen dute . <ref>{{Cite web|url=http://talarrubias.crearphpnuke.com/noticia-10.html|accessdate=6 de octubre de 2007|izenburua="''La Junta ha plantado 5 millones de árboles en los últimos cuatro años''"|hizkuntza=es}}</ref>

[[Siruela]] eta [[Tamurejo]] ospatzeko Trasterminancia izeneko festa, eskualdeko tradizio ganaduzalea gogoan. <ref>{{Cite web|url=https://www.regiondigital.com/noticias/badajoz-y-provincia/246431-los-ayuntamientos-de-siruela-y-tamurejo-la-mancomunidad-de-municipios-siberia-y-el-ceder-la-siberia-celebran-la-iv-fiesta-de-la-trasterminancia.html|egilea=Región Digital|accessdate=21 de octubre de 2017|izenburua=Los ayuntamientos de Siruela y Tamurejo, la Mancomunidad de Municipios Siberia y el CEDER La Siberia, celebran la IV Fiesta de la Trasterminancia|lana=Región Digital|hizkuntza=es}}</ref>

[[Apiril|2006az geroztik, urtero apirilean]] Siberiako Kirol Jokoak (Judesi) ospatzen dira eta bertan Mankomunitateko ikastetxeetako ikasleek parte hartzen dute. Probak [[Atletismo|atletismoko]] (abiadura eta erresistentzia), [[Luzera jauzi|luzerako jauzia]], [[xabalina jaurtiketa]] eta erreleboko trebetasun zirkuituetan egiten dira. [[Talarrubias|2017ko apirilean Talarrubiasen]] ospatutako Judesiren XII. Edizioan, gutxi gorabehera 300 parte-hartzaile bildu ziren. <ref name="judesi2017">{{Cite web|url=http://talarrubias.hoy.es/noticias/201704/12/celebra-talarrubias-edicion-judesi-20170412213931.html|egilea=Arjona, Santi|accessdate=15 de agosto de 2017|izenburua=Se celebra en Talarrubias la XII edición de los Judesi|lana=[[Hoy]]|hizkuntza=es}}</ref>

Judesiak urtero mankomunitateko udalerri desberdinetan egiten dira, nahiz eta lehiaketa antolatu nahi duten udalek bete behar dituzten antolamendu gaitasunaren gutxieneko baldintzak dauden. <ref name="judesi2013">{{Cite web|url=http://elojodelaficionadodeportivo.blogspot.com.es/2013/03/juegos-deportivos-de-la-siberia-judesi.html|egilea=El Ojo del Aficionado Deportivo|accessdate=16 de agosto de 2017|izenburua=Juegos Deportivos de la Siberia|lana=El Ojo del Aficionado Deportivo|hizkuntza=es}}</ref> Orain arte, jokoak bi aldiz ospatu dira [[Garbayuela|Garbayuelan]] (2008 eta 2013), <ref>{{Cite web|url=http://www.mancomunidadsiberia.com/hemeroteca08.htm|egilea=Mancomunidad de Municipios Siberia|accessdate=16 de agosto de 2017|izenburua=Hemeroteca de actividades año 2008|hizkuntza=es}}</ref> <ref name="judesi2013" /> birritan [[Esparragosa de Lares|Esparragosa de Laresen]] (2009 eta 2015), <ref>{{Cite web|url=http://www.mancomunidadsiberia.com/hemeroteca09.htm|egilea=Mancomunidad de Municipios Siberia|accessdate=16 de agosto de 2017|izenburua=Hemeroteca de actividades año 2009|hizkuntza=es}}</ref> bi [[Puebla de Alcocer|Puebla de Alcocer-en]] (2010 eta 2016), <ref>{{Cite web|url=http://mancomunidadsiberia.com/municipiosdeporte_puebla.htm|egilea=Mancomunidad de Municipios Siberia|accessdate=16 de agosto de 2017|izenburua=Programa de Dinamización Deportiva Puebla de Alcocer|hizkuntza=es}}</ref> bi [[Talarrubias|Talarrubias-en]] (2012 eta 2017) <ref>{{Cite web|url=http://www.mancomunidadsiberia.com/hemeroteca12.htm|egilea=Mancomunidad de Municipios Siberia|accessdate=16 de agosto de 2017|izenburua=Hemeroteca de actividades año 2012|hizkuntza=es}}</ref> <ref name="judesi2017">{{Cite web|url=http://talarrubias.hoy.es/noticias/201704/12/celebra-talarrubias-edicion-judesi-20170412213931.html|egilea=Arjona, Santi|accessdate=15 de agosto de 2017|izenburua=Se celebra en Talarrubias la XII edición de los Judesi|lana=[[Hoy]]|hizkuntza=es}}</ref> eta bat [[Siruela|Siruela-n]] (2014). <ref>{{Cite web|url=http://www.mancomunidadsiberia.com/actividadesdeporte.htm|egilea=Mancomunidad de Municipios Siberia|accessdate=16 de agosto de 2017|izenburua=Programa de dinamización deportiva: actividades año 2014|hizkuntza=es}}</ref>