12:13, 20 uztaila 2021ko berrikusketa aldatu Urtar (eztabaida \| ekarpenak) 2.536 edits Ksarasola (eztabaida) wikilariaren 8607501 berrikuspena desegin da Etiketa: Desegin ← Aurreko ezberdintasuna		12:14, 20 uztaila 2021ko berrikusketa aldatu desegin Urtar (eztabaida \| ekarpenak) 2.536 edits Ksarasola (eztabaida) wikilariaren 8607500 berrikuspena desegin da Etiketa: Desegin Hurrengo ezberdintasuna →
1. lerroa: {{ohar medikoa}} '''Ospel''' [[Ipar hemisferio\|ipar hemisferioan]] mendi baten ipar isurialde da, hegoaldekoa baino hotzago eta ilunagoa izaten dena; [[Hego hemisferio\|Hego hemisferioan]], berriz, hego isurialdea izaten da.<ref>{{GEC\|0196990}}</ref> Kontrakoa denari eguzki gehien jotzen duen isurialdeari egutera deritzo. {{gaixotasun infotaula}} [[Fitxategi:Frostbitten hands.jpg\|thumb\|300px\|Ospelak behatzetan aterata.]] '''Ospel''', '''azkordin''' edo '''eritema pernioa'''<ref>James, William D.; Berger, Timothy G. (2006). Andrews' Diseases of the Skin: clinical Dermatology. Saunders Elsevier. ISBN 0-7216-2921-0.</ref> larruazal azpiko [[hantura]] da. [[Hazgale]]a eragiten du. Denbora luzez hotzaren eta hezetasunaren eraginez sortzen da. Eragina bat bateko tenperatura aldaketa izan daiteke. Agertzen denean, euskaraz, "ospelak atera" esaten zaio. == Ezaugarriak == ~~Iparraldeko orientazioak itzal handiagoa du eta hezetasuna hobeto kontserbatzen da, nahiz eta hotzagoa izan.~~ Gorputzaren atal gutxi batzutan agertzen da, batez ere [[oin]]etan, [[esku]]etan, [[behatz]]etan, [[sudur]]rean eta [[belarri]]etan. Hotza amaitzen denean hantura berez senda daiteke, tratamendu gabe, hiru astetan. Bitartean, egokia da afektaturiko tokiak beroak edukitzea eta, askotan, hazgalea kentzeko [[ukendu]] bat ematea. == Aholkuak == * Ospelak ez izateko ona da gorputzaren atal bat oso hotz baldin badago, ez urratzea eta ezta ere bat batean berotzea. * Hobe, etxean, gorputza berez poliki-poliki berotzea. Batzutan prozesua orduetakoa izan daiteke. * Prebentzio moduan atal ahulenak babestea egokia izan daiteke. * Kasu zailetan [[nifedipina]] erabiltzen da. * Ariketa fisikoa ere oso garrantzitsua da. Gaitza hau gehiago ematen baita pertsona [[Egoneko bizimodu\|sedentarioengana]]. Aire librean kirola egitea ere oso ona izan daiteke: bizikletaz ibiltzea, korrika egitea... Ospelak [[zirkulazio-aparatu]]aren ondoriozko arazoak dira eta, horregatik, horrelako ariketek arazoa desagerazten laguntzen dute. == Erreferentziak == {{erreferentzia_zerrenda}} ~~{{Erreferentzia zerrenda}}~~ [[Kategoria:Geografia fisikoa]]▼ == Kanpo loturak == {{Commonscat\|Chilblains}} * {{en}}: [http://www.cdc.gov/niosh/topics/coldstress/ Cold stress], National Institute for Occupational Safety and Health [[Kategoria:Azaleko gaixotasunak]] ▲[[Kategoria:~~Geografia fisikoa~~Podologia]]

Ospel (gaixotasuna): berrikuspenen arteko aldeak