Zainketa aringarriak: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.8
t Robota: Aldaketa kosmetikoak
 
5. lerroa:
Orokorrean, tratatzen diren gaixoak bi multzotan sailkatu daitezke, [[onkologia]]koak eta ez onkologiakoak. Kasu bietan [[gaixotasun terminal|gaixo terminaltzat]] hartzen dira, sendabiderik ez daukatenez.
 
== Historia ==
[[FileFitxategi:EWS21.13.jpg|thumb|righteskuinera|Cicely Saunders.]]
Historia garaikidean, [[1896]]an [[Dr. Herbert Snow|Dr. Herbert Snow-ek]] ''[[Brompton cocktail]]'' delakoa asmatu zuen [[Erresuma Batua]]n. Koktel hau mina tratatzeko nahasketa farmakologikoa da eta [[morfina]] edo [[heroina]], [[kokaina]], purutasun handiko [[alkohol]]a eta batzuetan [[klorpromazina]]z osaturik dago. [[1920ko hamarkada]] arte, hala ere, ez zuten lehendabiziko aldiz morfina eta heroinaren erabilera terapeutikoa arautu herrialde hartan.
19. lerroa:
Ondo formatutako [[mediku]] eta [[erizaintza|erizainak]] funtsezko profesionalak diren arren, bestelako osasungileek ere kolaboratu dezakete zeregin hauetan, diziplina anitzeko taldeak osatuz. Beste profesional hauen artean [[psikologia|psikologoak]], [[erizain laguntzaile]]ak, [[gizarte-langintza|gizarte langileak]] eta [[farmazia|botikariak]] ditugu. Arlo espiritualaz arduratzen dira bestela modu espezifikoagoan erlijio jendea, baina baita erlijiosoa ez dena ere.
 
== Espiritualtasuna ==
[[Espiritualtasun]]a terminaltasunean oso lotuta dago bizitzaren zentzuak hartzen duen garrantziarekin, gaixoari eta senideei sarritan ezinegona ekartzen diena, baina baita bakea eta osotasun sentimenduak ere eskaini ahal dizkiena.
 
Espainiar estatuan Enric Benito, Jose Carlos Bermejo, Xabier Azkoitia, Julio Gómez, Javier Barbero, Pilar Barreto, Ramón Bayés eta Maria Jesus Goikoetxea aditu nabarmenak dira.
 
== Tratamenduak ==
[[FileFitxategi:Santiago_Rusinol_Before_the_Morphine.jpg|thumb|"Antes de la morfina", [[Santiago Rusiñol]]en margoa (1894).]]
 
Zainketa aringarrien esparruan okerra da "ezin ezer egitearen" ustea, hau da, sendaezina dena trataezintzat hartzea. Gaixotasuna bera sendatuko ez dugula jakin arren, [[tratamendu sintomatiko]]a ematea da helburu orokorra, [[min]]a, [[arnasestu]]a, [[delirium]]a, [[herstura|antsietatea]], larritasun psikikoa eta abar, sendagarriak diren bestelako konplikazioak albo batean baloratuz (infekzioak, tronbosiak, ...). Horietaz gain, sostengu psikologikoa eta emozionala beharrezkoa da modu batean edo bestean prozesu guztian zehar.
 
[[Morfina]] da botikarik erabiliena mina eta itolarria arintzeko, edo haren deribatuak: Oxikodona, fentanilo, tapentadol eta abar. [[Bentzodiazepina]]k ere farmako nagusien artean daude, herstura eta ezinegona baretzeko, eta [[neuroleptiko]]ak eraginkorrak dira nahasmendu sindromean (delirium).
 
Bestela, ankerkeria terapeutikoa beharrezkoak ez diren tratamenduak ematea izango zen, eta distanasia ("heriotza txarra") sufrimenduekin hiltzea eta alferrikako neurri medikoak hartzea. Horiexek saihestea da xede nagusia beti ere, bai eta [[heriotza]]ren atarian gaixoek modu duinean amaitzea ere. Horretarako, [[sedazio paliatibo]]a erabiltzea biderik egokiena da gehienezko tratamendu sintomatikoa eduki arren sintoma biziak pairatzen dituzten pertsonentzat.