|
==Ezaugarriak==
Belar gaiztoektxarrek [[erruderal]] motako estrategia ekologikoa izan ohi dute. Estrategia hori egokia da maiz eraldatzen diren inguruneetan, eta baliabideetan (argia, mantenugaiak) aberatsak direnetan, hala nola [[alor|nekazaritza soroetan]]. Estrategia erruderalaren ezaugarri nagusiak honako hauek dira: nutrizio-eskakizun handiak, ziklo laburra (hazkunde-tasa altua, tamaina txikia eta loratze goiztiarra) eta inbertsio handia ugalketan (hazi txiki ugari eta ernalkuntza gaitasun luzea)<ref>{{en}} Harlan, J.R., de Wet, J.M.J., 1965. Some thoughts about weeds. Economic Botany 19, 16–24.</ref><ref>{{en}} Grime, J.P., 2001. Plant strategies, vegetation processes, and ecosystem properties. John Wiley and Sons Ltd, Chichester, Erresuma Batua.</ref><ref>{{en}} Lososová, Z., Chytrý, M., Kühn, I., Hájek, O., Horáková, V., Pyšek, P., Tichý, L., 2006. Patterns of plant traits in annual vegetation of man-made habitats in central Europe. Perspectives in Plant Ecology, Evolution and Systematics 8, 69–81. doi:10.1016/j.ppees.2006.07.001</ref><ref name=":4">{{en}} Lososová, Z., Chytrý, M., Kühn, I., 2008. Plant attributes determining the regional abundance of weeds on central European arable land. Journal of Biogeography 35, 177–187. doi:10.1111/j.1365-2699.2007.01778.x</ref>. Hala ere, belar gaiztoek beste estrategia batzuk dituzte, estrategia erabat erruderalaren eta estrategia guztiz lehiakorraren artekoak<ref name=":9">{{en}} Gunton, R.M., Petit, S., Gaba, S., 2011. Functional traits relating arable weed communities to crop characteristics. Journal of Vegetation Science 22, 541–550. doi:10.1111/j.1654-1103.2011.01273.x</ref>{{,}}<ref name=":4" />.
Belar gaiztoaktxarrak izan daitezke:
*[[Landare bizikor]]rak, begetatiboki ugaltzen direnak, edo urte asko irauten dutenak: [[askiluze]]a, [[kardabera]]<ref name=sorotar/>, [[ezkerte zuri]]a<ref name=sorotar/>, [[eztul-belar]]ra, [[kardu]]a<ref name=sorotar/>...
*[[Landare urteroko]]ak, gehienetan haziz ugaltzen direnak, maiz ugaltzeko ahalmen handia dutenak: [[amaranto]]a<ref name=sorotar/>, [[mitxoleta]], [[sabi]]a<ref name=sorotar/>, [[setaria]], [[olo gaizto]]a, [[izar-belar arrunt|izar-belarra]]...
Belar gaiztotxarren kategorian espezie berriak oso erraz sartu daitezke, soroen hiru ezaugarri direla-eta: aniztasun txikia, maizko mugimenduak eta baliabide ugari<ref>{{en}} Booth, B.D., Murphy, S.D., Swanton, C.J., 2003. Weed ecology in natural and agricultural systems. CABI PUBLISHING, Oxon, Erresuma Batua.</ref>. Lurra irauli ondoren berregiten dira, [[lurreko hazi-banku]]tik hasita, zenbait urtetan zehar lurrean metaturik egon dena.
==Kontrola==
Belar gaiztoentxarren kontrola, tradizionalki, teknika mekanikoen bidez egin daiteke (eskuz edo makinekin): labore-txandaketak erabiliz, erein baino egun batzuk lehenago landuz, belar txarrak atera baino lehen. Lurra material geldo edo bizigabearekin (mulch) estali daiteke, belar gaiztoak ez irteteko, edo, kasu jakin batzuetan, ura edo sua erabili.
[[Herbizida]] kimikoak erabiltzea teknika modernoagoa da, zeinak erabilera berezia berezia eskatzen duen.
|
