Txikipedia:Oboe: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Orri berria: «Oboea zurezko haize-instrumentu bat da. Soinua kanabera mota batez egindako mihi bikoitz batek sortzen du. Beraz, kanabera bikoitzeko instrumentua da, fagota bezala. Biak dira ha...»
 
No edit summary
1. lerroa:
{{Pagebanner:Oboe2.png}}
Oboea zurezko haize-instrumentu bat da. Soinua kanabera mota batez egindako mihi bikoitz batek sortzen du. Beraz, kanabera bikoitzeko instrumentua da, fagota bezala. Biak dira haize instrumentuak. Oboeak beste instrumentu batzuekin batera entzun daitezke orkestra batean, edota instrumentu solista gisa. Pertsona askok “Pedro eta otsoa” ipuin musikalari esker ezagutzen dute oboea: bertan ahots karrankaridun ahate bat bezala entzuten da.
[[Fitxategi:Yamaha Oboe YOB-831.tif|120px|thumb|<center>Oboe modernoa.]]
'''Oboea''' zurezko {{Txp|haize- instrumentu}} bat da. Soinua kanabera mota batez egindako mihi bikoitz batek sortzen du. Beraz, kanabera bikoitzeko instrumentua da, {{Txp|fagot|fagota}} bezala. Biak dira haize -instrumentuak. Oboeak beste instrumentu batzuekin batera entzun daitezke {{Txp|orkestra}} batean, edota instrumentu solista gisa. Pertsona askok “Pedro“Pello eta otsoa” ipuin musikalari esker ezagutzen dute oboea: bertan ahots karrankaridunkarrankaria duen ahate bat bezala entzuten da.
 
Iraganean, oboeak beti ziren zurezkoak. Hala ere, gaur egun plastikoz ere egiten dira, hezetasun aldaketak hobeto jasaten dituztelako.
 
Oboe guztiak hiru zatiz osatuta daude, baina oboe mota asko daude. Tonu eta tekla zuloen kopuruan bereizten dira nagusiki. Ondorioz, giltzak mugiarazten dituen mekanismoa ere desberdina da.
 
Oboea bi erregela bezain luzea da eta gutxi pisatzen du. Oboe {{Txp|barrokoa|barrokoak}} ere ez du indar handirik eskatzen {{Txp|birika|biriketan}}. Mekanismo nahiko erraza ere erabiltzen du. Horrek esan nahi du haurrak oboe-eskoletara joan daitezkeela zazpi7 eta hamar10 urte bitartean.
 
== Nola jotzen da oboea? ==
Oboea oso maneiagarria da eta eskuekin bakarrik heldu daiteke. Jotzeko, goialdeko muturra ezpainen artean jartzen da: putz egitean, bi mihiek dar-dar egiten dute. Zenbat eta indartsuago putz egin, orduan eta ozenagoa izango da soinua, baina ezpainak estutzeko indar egokia erabili behar da, eta biriken presioa bat etorri behar da. Oboeak oso aire gutxi behar du, beraz, zenbait musika-pieza jo daitezke denbora luzean, arnasarik gabe geratu aurretik.
 
Teklak atzamarrekin maneiatzen dira eta tonu -zuloak irekitzen edota ixten dituzte. Horren arabera, oboearen aire-zutabea luzatu egiten da eta tonu baxua sortzen da. Tekla asko irekita badaude, aire-zutabea laburra izango da, eta tonua altuagoa. Edozein {{Txp|txirula|txirularekin}} gertatzen da gauza bera.
 
==Entzun oboea==
Hemen entzun dezakezu oboea nola jotzen den erakusten duen bideoa:
{{Txikipedia entzun|audioa=Ferling Oboe Study No 28 Aaron Hill video.webm}}
 
 
 
[[Kategoria:Txikipedia]]
[[Kategoria:Txikipedia:Musika tresnak]]