Aisia: berrikuspenen arteko aldeak

{{HezkuntzaPrograma|Gorputz Hezkuntza}}

 

[[Fitxategi:Girl_with_styrofoam_swimming_board.jpg|thumb|300x300px|Neskatoa igerilekuan lasai.]]

'''Aisia''' dibertsiora, atsedenera eta norbere garapena lortze aldera ematen den [[denbora]] da, gehienetan, helburu [[Jolas|ludiko]] edo [[Kultura|kulturaletarako]] erabiltzen da aldi hori: [[Kirol|kirolak]], [[lorezaintza]], [[Brikolaje|brikolajea]], [[Jolas|jolasak]], [[Denbora-pasa|denbora-pasak]]...<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Tres formas de aprovechar tu tiempo libre y divertirte en el proceso|hizkuntza=es|url=https://andaluciainformacion.es/sociedad/737064/tres-formas-de-aprovechar-tu-tiempo-libre-y-divertirte-en-el-proceso/|aldizkaria=andaluciainformacion.es|sartze-data=2021-04-05}}</ref>

Aisiak eta denbora libreak lotura dute, baina ez dira gauza bera. Gazteleraz ''ocio'' eta ''tiempo libre'' dira, hurrenez hurren. Hain zuzen, [[Denbora libre|denbora librea]] betebeharrik ez dugun denbora da, ikasketak, lana, etxeko zereginak eta behar fisiologikoak ez diren beste jarduerak egiteari eskaintzen dioguna. Aisia, beraz, denbora librearen barruan kokatzen da.

 

Manuel Cuenca doktoreak aisia humanistaren barruan dimentsioak eta noranzkotasuna aztertu ditu. Noranzkoak positibo eta negatiboak dira. Negatiboak dira esperientziak pertsona edota bere ingurua kaltetzen dituenean, eta bi mota bereizten dira<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Conceptos de referencia|hizkuntza=es|url=https://manuelcuenca.es/conceptos-de-referencia/|aldizkaria=Manuel Cuenca|sartze-data=2021-04-28}}</ref>:

 

* Elkartasunekoa: bizipen sozial eta altruista.

 

Aisian egiten ditugun jardueretan [[Motibazio|motibazioak]] eragin handia du eta, horren arabera, jardueren honako sailkapena sortzen da:

 

Motibazioa ezberdina izango da [[Adin (argipena)|adinaren]], [[Interes|interesen]], [[Gaitasun fisiko|gaitasun fisikoaren]], [[Adimen gaitasun|adimen gaitasunaren]], [[Izaera|izaeraren]], [[Esperientzia (argipena)|esperientziaren]]… arabera, ezberdina izango da erabiltzaile gisa egingo den jardueraren aukeraketa.

 

Gomes eta Elizalderen arabera, [[Mendebaldea (kultura)|Mendebaldean]] aisiari buruz eginiko ikerketetan ikusi da, oro har, bere erroak [[Grezia klasikoa|Grezia klasikoan]] edo Europako[[Modernitate|modernitatean]] daudela, gizarte hiritar eta [[Industrializazio|industrializatuan]]; eta bi interpretazioek eztabaida akademiko biziak sortzen dituzte. Testuinguru historikoa alde batera utzita, XIX. mendearen amaieratik gaiari buruzko garapen teorikoak aisiari buruzko ezagutzen sistematizazioa ahalbidetu zuen<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Novo livro: “Horizontes latino-americanos do lazer/Horizontes latino-americanos del Ocio”|hizkuntza=pt-BR|data=2012-06-29|url=https://grupootium.wordpress.com/2012/06/29/novo-livro-horizontes-latino-americanos-do-lazerhorizontes-latino-americanos-del-ocio/|aldizkaria=Grupo OTIUM: Lazer, Brasil & América Latina|sartze-data=2021-04-05}}</ref>.

 

Aipatzekoa da Europa, bere praktika eta erakundeekin, ezinbestekoa eta erabakigarria izan da munduko txoko guztietan aisia "sortzeko". Horrela, aisiaren historia bakar eta unibertsal bat dagoelako ideia baieztatzen da, zeinak Europa erdigunean kokatzen duen.

 

Gaur egungo egoeran, Elizalderekin bat etorriz<ref>{{erreferentzia|izena=Christianne L.

Rodrigo|abizena=Gomes

Hori bai, aisiaren barruan sar daitezke gizartean ontzat ematen ez diren jarrerak ere, etikoki zuzena denaren muga gainditzen dutenak. Hain zuzen, hori da jendarteko beldur handienetako bat, eta horregatik egiten da aisia polemiko eta kaotikoa mozteko ahalegina.

 

[[Fitxategi:Mendizaletasuna.jpg|thumb|271x271px|Mendizaletasuna]]

Eustateko datuen arabera, Euskadin aisian egiten diren jarduera nagusiak honakoak dira<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskal AEko 6 urte eta gehiagoko biztanleria aisialdiko jarduerak egiteko maiztasunari, lurralde historikoari eta sexuari jarraiki (milakoak)|hizkuntza=eu|url=http://net-inter-eustat-45.ejgvdns/bankupxbankupx/pxweb/eu/DB/-/PX_010901_cecv_tl01.px/|aldizkaria=PX-Web|sartze-data=2021-04-05}}{{Apurtutako esteka|date=maiatza 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>: