16:45, 9 ekaina 2021ko berrikusketa aldatu Ainhooa8 (eztabaida \| ekarpenak) 62 edits Orri berria: «Telefonoa urrutitik komunikatzeko gailu oso arrunta da. Telefono batekin, pertsona batek ia berehala hitz egin dezake munduaren beste aldeko norbaitekin. Telefono gehienak kablee...» Etiketa: Ikusizko edizioa		15:25, 11 ekaina 2021ko berrikusketa aldatu desegin Koldo Biguri (eztabaida \| ekarpenak) Administratzaileak 9.643 edits No edit summary Hurrengo ezberdintasuna →
1. lerroa: {{Banner\|A few years of mobile digital devices -mobility -cellphones -pdas -Clie -palmpilot (22101865264).jpg}} Telefonoa urrutitik komunikatzeko gailu oso arrunta da. Telefono batekin, pertsona batek ia berehala hitz egin dezake munduaren beste aldeko norbaitekin. Telefono gehienak kableen bidez daude konektatuta. Beste batzuk telefono mugikorrak adibidez, airetik bidaiatzen duten irrati-uhin ikusezinen bidez daude konektatuta.▼ [[Fitxategi:Ericsson bakelittelefon 1931 sv.jpg\|500px\|thumb\|<center>1931ko telefonoa.]] ▲'''Telefonoa''' urrutitik komunikatzeko gailu oso ~~arrunta~~ohikoa da. Telefono batekin, pertsona batek ia berehala hitz egin dezake munduaren beste aldeko norbaitekin. Telefono gehienak kableen bidez daude konektatuta. Beste batzuk, telefono ~~mugikorrak~~{{Txp\|Telefonia mugikor\|mugikorrak}} adibidez, airetik bidaiatzen duten irrati-uhin ikusezinen bidez daude konektatuta. ==Nola funtzionatzen dute telefono tradizionalek?== Telefono tradizional batek kableak behar ditu soinua bidaltzeko. Entzungailu bat eta base bat ditu, kable batez konektatuta. Entzungailua pertsona batek dei bat egiteko edo erantzuteko ~~eusten~~eskuan hartzen duen zatia da. Horren mutur batek {{Txp\|mikrofono}} bat dauka hitz egiteko eta beste muturrak, aldiz, bozgorailu txiki bat, entzuteko. Baseak ~~telefonoa~~ {{Txp\|korronte elektriko}} batera konektatzen du telefonoa kable baten bidez.▼ Norbait telefonoz hizketan ari denean, mikrofonoak ~~pertsonaren ahotsaren soinua~~ seinale elektriko bihurtzen du pertsonaren ahotsaren soinua. Baseak bere kablearen bidez, seinalea bidaltzen du. Seinale horrek duen bidaiatzeko modua helmugaren araberakoa da. Korronte elektriko bat izaten jarrai dezake, zeina kableetatik igarotzen den. {{Txp\|Beira zuntz\|Beira-zuntzezko}} kableen bidez argi moduan ere bidaiatu dezake ~~eta~~; informazioa ~~bidaltzeko~~garraiatzen ~~modu~~duen zuntz horri {{Txp\|zuntz optiko\|zuntz optikoa}} deitzen zaio. Seinalea irrati-uhin ere bihur daiteke, eta airetik bidali antenen eta {{Txp\|satelite artifizial\|sateliteen}} bidez. Seinalea beste muturreko telefonora iristen denean, {{Txp\|bozgorailu\|bozgorailuak}} hitz egin duen pertsonaren ahotsaren soinua sortzen du. ▼ ▲Telefono tradizional batek kableak behar ditu soinua bidaltzeko. Entzungailu bat eta base bat ditu, kable batez konektatuta. Entzungailua pertsona batek dei bat egiteko edo erantzuteko eusten duen zatia da. Horren mutur batek mikrofono bat dauka hitz egiteko eta beste muturrak, aldiz, bozgorailu txiki bat, entzuteko. Baseak telefonoa korronte elektriko batera konektatzen du kable baten bidez. ==Eta telefono mugikorrek?==▼ ▲Norbait telefonoz hizketan ari denean, mikrofonoak pertsonaren ahotsaren soinua seinale elektriko bihurtzen du. Baseak bere kablearen bidez, seinalea bidaltzen du. Seinale horrek duen bidaiatzeko modua helmugaren araberakoa da. Korronte elektriko bat izaten jarrai dezake, zeina kableetatik igarotzen den. Beira zuntzezko kableen bidez argi moduan ere bidaiatu dezake eta informazioa bidaltzeko modu horri zuntz optikoa deitzen zaio. Seinalea irrati-uhin ere bihur daiteke, eta airetik bidali antenen eta sateliteen bidez. Seinalea beste muturreko telefonora iristen denean, bozgorailuak hitz egin duen pertsonaren ahotsaren soinua sortzen du. [[Fitxategi:Mobile phone evolution.jpg\|240px\|thumb\|ezkerrera\|<center>Telefono mugikorren eboluzioa.]] Telefono mugikorrak haririk gabekoak baino komenigarriagoak dira, askoz eremu zabalagoan funtzionatzen dutelako. ~~Horregatik~~Leku batetik bestera aldean eraman ditzakegulako deitzen zaie telefono mugikorrak. {{Txp\|Irrati-uhin\|Irrati-uhinak}} erabiliz bidaltzen eta jasotzen dituzte deiak.▼ Telefonia mugikorreko enpresek eremu bat, hiri bat adibidez, gelaxka izeneko ataletan banatzen dute. Gelaxka bakoitzak dorre bat dauka irrati-uhinak jaso eta bidaltzeko. Deitzen duen pertsonak beste gelaxka batean dagoen norbaitekin hitz egin ~~nahiez~~nahi izanez gero, deia dorre batetik bestera aldatzen da. Horrek esan nahi du mugikor batek konpainiaren sareko edozein lekutan funtzionatu dezakeela. Sare horiek herrialde osoan zehar hedatu daitezke.▼ ▲Eta telefono mugikorrek? ▲Telefono mugikorrak haririk gabekoak baino komenigarriagoak dira, askoz eremu zabalagoan funtzionatzen dutelako. Horregatik deitzen zaie telefono mugikorrak. Irrati-uhinak erabiliz bidaltzen eta jasotzen dituzte deiak. ▲Telefonia mugikorreko enpresek eremu bat, hiri bat adibidez, gelaxka izeneko ataletan banatzen dute. Gelaxka bakoitzak dorre bat dauka irrati-uhinak jaso eta bidaltzeko. Deitzen duen pertsonak beste gelaxka batean dagoen norbaitekin hitz egin nahiez gero, deia dorre batetik bestera aldatzen da. Horrek esan nahi du mugikor batek konpainiaren sareko edozein lekutan funtzionatu dezakeela. Sare horiek herrialde osoan zehar hedatu daitezke. Telefono mugikorrak seinale berezi bat bidaltzen du pizten denean. Seinaleak aukera ematen dio sareari telefono horretara iristen diren deiak nora bidali behar diren jakiteko. Mugikor askok deiak egiteaz gain, beste hainbat gauza ere egin ditzakete. Adibidez, gehienek bidal ditzakete testu-mezuak beste telefonoetara. Askok argazkiak atera ditzakete, baita musika erreproduzitu, {{Txp\|Internet\|Internetetik}} informazioa eskuratu eta {{Txp\|posta elektroniko\|posta elektronikoa}} bidali zein jaso ere. Smartphone ~~izeneko~~edo {{Txp\|telefono adimendun}} mugikorrek {{Txp\|aplikazio informatiko\|aplikazio}} edo app izeneko programa informatikoak ere exekutatzen dituzte. Aplikazioek aukera ematen diote jendeari jolasteko, erosteko, irakurtzeko, {{Txp\|mapa\|mapak}} eta argibideak lortzeko, hitzorduak finkatzeko eta beste zeregin asko egiteko. Hori dela eta, smartphone edo telefono adimendunak eskuko {{Txp\|ordenagailu\|ordenagailuak}} bezalakoak dira. ==Historia apur bat== Mundu guztia ez dator bat telefonoaren sortzailea nor izan zen zehazteko orduan. Hala ere, ia beti {{Txp\|Alexander Graham Bell}} izeneko asmatzaile estatubatuarra izan zela esaten da. Hark 1876an bidali zituen lehen hitzak telefonoz eta urte horretan distantzia handiko lehen deia egin zuen. ~~Laguntzailearekin egin zuen hitz, zeina~~Beragandik 3,2 ~~kilometrora~~kilometrotara zegoen laguntzaile batekin egin zuen hitz. 1915erako telefono deiak egin zitezkeen {{Txp\|Estatu Batuak\|Estatu Batuetan}}. {{Txp\|Ozeano Atlantikoa}} zeharkatzen zuen telefono zerbitzua 1927an hasi zen eta lehenengo mugikorrak 70eko hamarkadaren amaieran agertu ziren.▼ Ia aldi berean, {{Txp\|elektronika\|elektronikako}} aurrerapenen ondorioz, hitz egiteaz gain, beste gauza askotarako erabilgarriak bihurtu ziren telefonoak. 1970eko hamarkadan {{Txp\|fax}} makinak ohikoak ziren. Aparatu horiek telefono kableak erabiltzen dituzte hitzak eta irudiak bidaltzeko. Gaur egun, berriz, ordenagailu asko telefono-lineen bidez konektatzen dira Internetera.▼ ▲Mundu guztia ez dator bat telefonoaren sortzailea nor izan zen zehazteko orduan. Hala ere, ia beti Alexander Graham Bell izeneko asmatzaile estatubatuarra izan zela esaten da. Hark 1876an bidali zituen lehen hitzak telefonoz eta urte horretan distantzia handiko lehen deia egin zuen. Laguntzailearekin egin zuen hitz, zeina 3,2 kilometrora zegoen. 1915erako telefono deiak egin zitezkeen Estatu Batuetan. Ozeano Atlantikoa zeharkatzen zuen telefono zerbitzua 1927an hasi zen eta lehenengo mugikorrak 70eko hamarkadaren amaieran agertu ziren. [[Kategoria:Txikipedia]] ▲Ia aldi berean, elektronikako aurrerapenen ondorioz, hitz egiteaz gain, beste gauza askotarako erabilgarriak bihurtu ziren telefonoak. 1970eko hamarkadan fax makinak ohikoak ziren. Aparatu horiek telefono kableak erabiltzen dituzte hitzak eta irudiak bidaltzeko. Gaur egun, berriz, ordenagailu asko telefono-lineen bidez konektatzen dira Internetera. [[Kategoria:Txikipedia:Gizartea]]

Txikipedia:Telefono: berrikuspenen arteko aldeak