Rastafari mugimendua: berrikuspenen arteko aldeak

'''Rastafari mugimendua''' [[1930]]. urtean [[Jamaika]]n sortu zen mugimendu erlijiosoa da. [[Haile Selassie]] du [[jainko]]tasun haundiena,handiena: komunitate beltzaren aspirazio sozial eta politikoak etagauzatzeko, [[Marcus Mosiah Garvey]]ren ikasbide publizista eta antolatzaileaantolatzaileari jarraituzdarraio; kontuak kontu, profetatzat hartua bada ere, hark ez zuen inoiz bere burua mugimendu horrekin identifikatu.

Nahiz eta Garveyn ikuspegi politiko eta kulturak mugimenduaren sortzaileei iradokitu, profeta gisa dutena, bera inoiz ez zen mugimendu horrekin identifikatu. Ia 1.000.000 bat rastafari zeuden [[2000]]. urtean. Jamaikarretatik,Jamaikako biztanleriaren %60 60k, gutxi gorabehera, bere burua rastafaritzat dutejotzen beren buruadu. Jamaikako langileriatik atera zen mugimendu rastafaria eta denbora batez, gorentasun beltza moduan egon zen. Gaur egun, ordea, imigrazioari esker, munduan zabaldu da.

''SinistuSinetsi behar duzu. Kale gorrian zaude, txabola zikin batean, sosik gabe, lanik gabe, eta etorkizuna zure azaleko kolore iluna baino ilunagoa da. Beltza zara, basatia, historiarik gabea, oroimenik gabea eta duintasunik gabe bizi zara kale gorrian. SinistuSinetsi beharra duzu, sinistu nahi duzu. Entzun al duzu? Afrikan Ras Tafari Makoken izeneko [[etiopia]]r bat koroatua izan da. Haile Selassie da! Erregeen Errege, Jaunen Jaun, Judako Lehoi Konkistatzailea... [[Jainko]]aren semea! Munduan zehar indarrez sakabanatutako [[afrika]]r [[esklabotza|esklabo]] guztiak askatu eta Afrikara, etxera bueltan eramango ditu. Etxera bueltatukoitzuliko zara eta aske izango zara. Rastafariren gotzainek bidea erakutsiko dizute, Jah da zure jainkoa da, Babilonian bizi zara eta infernu honetatik aterako zaitu.''

[[Erlijio]] gehienekin gertatu bezala, rastafarismoak ere interpretazio asko ditu, eta urteekin aldatuz joan dira. Aldaketarik gabe mantendu direnak ere egon badaude, eta rasta gehienek errespetatzen dituzte, gutxi gorabehera. Adibidez, rastafariek debekatuta dute [[alkohol]]a edatea, [[tabako]]a erretzea eta [[arrain]]a edota haragia –bereziki [[txerri]]kia– jatea. Gatzadebekatuak eredituzte, debekatutagatza dutebezala. Gorputzaren eta arimaren garbitasuna adierazteko ''Itzal'' hitza erabiltzen dute, naturala, garbia ez den guztiak izpiritua zikintzen duelako eta ezin dute onartu. Rasta erlijioaren jarraitzaileen paradisuak ''Zion'' du izena. Hiltzen direnean, beraz, ''Zion'' izeneko lurraldera doazela uste dute.

[[Fitxategi:Dreadlocked rasta.jpg|thumb|250px|Rasta ''dreadlock-''duna, nahiz(haren eta dituen piercing-akpiercingak Levitikoaren aurkakoak izan daitezkeenlitezke, hala ere).]]

Elikadura kontuetan dituzten debekuez gain, rastafariek debekatua dute [[ile]]a, [[bizar]]ra edota gorputz-atalak moztea ere. HauHori dela eta, ilea neurrigabe hazten zaie, eta beltzek ilea oso kizkurra dutenez, ''txurroak'' sortzen zaizkie. ''Txurro'' hauei, ''“dreadlock”'' deitzen diete rastafariekizenekoak.

Arau eta betebehar hauekhoriek zintzo jarraitzea konpromiso erlijiosoaren eta fededun zintzoaren adierazgarri dira. Hala ere, azkenean bakoitzak ahal duen neurrian edota nahi duen heinean betetzen ditu eta ezin da orokortu. ''Txurroak'' daramatzaten guztiak ez dira rastafariak.: Estetikokihaien gustatzenestetika zaizkielakogustatzen eramatenzaielako dituzte askok eta gauza bera gertatzen da marihuanarekin. Erretzaile guztiak ez dira rastak eta belar “sakratua” erretzen duen guztiari ez zaio derrigor reggae musika gustatu behar. EtaAlderantziz alderantzizhalaber: reggaearen zale guztiek ez dute nahitaez erretzaile amorratuak izan beharrik, nahiz eta askok hala uste duenduten. Ukaezina da, ordea, [[reggae]] musikak, rasta erlijioak eta [[cannabis (droga)|marihuanak]] lotura estua dutela.

RastafarientzatRastafarien ustez, marihuana jakinduriaren [[belar]]ra da eta belar hori erretzea Jainkoarekin harremanetan jartzeko bitartekoa da, erritu erlijiosoa. Erretzeaz gain, belarrari erabilpen ugari ematen diote: [[janari]]ari botatzeko, infusioak egiteko, [[sendabelar]] modura...

:''"Belarra erretzen duzunean zurezeure burua nolakoa den erakusten duzu. Belarrak egiten dituzun gauza txar guztiak erakusten dizkizu. Zure kontzientzia da. ZureZeure buruaren argazki zehatza erakusten dizu. Belarrak pentsatzen jartzen zaitu, meditatzen jartzen zaitu. Agian, pertsona lasaia eta orekatua bazara, posible duzu belarrik gabe meditatzea. Mendira bazoaz, txorien kantuak entzungo dituzu. Baina belarra erretzen baduzu, txorien kantuak ederragoak irudituko zaizkizu eta meditatzen lagunduko dizute. Belarra gauza naturala da, zuhaitzak bezala hazten da. Biblian, liburu santuan, idatzita dago gizakiak behar bezainbeste belar erre behar duela Jainkoarekin komunikatzeko."'' -(Bob Marley).