Hirugarren izurrialdia: berrikuspenen arteko aldeak

 

XIX. mendearen bukaerako eta XX. mendearen hasierako pandemiak, heriotzaren patroiek zehazten dutenez, bi iturri izan zituen. Lehendabizikoa bubonikoa izan zen nagusiki, eta ozeanoetako merkataritzak hedatu zuen, infektatutako pertsonak eta arratoiak garraiatzen zituelako, baita [[arkakuso]]<nowiki/>ak zeramatzaten kargamenduak ere. Bigarren [[andui]]<nowiki/>a, [[birulentzia]] handiagokoa, pneumonikoa izan zen nagusiki, eta pertsonaz pertsona kutsatuta zabaldu zen batez ere. Andui hori [[Asia]]<nowiki/>ra mugatu zen, batez ere [[Mantxuria]]<nowiki/>ra eta [[Mongolia|Mongoli]]<nowiki/>ara.