20:09, 31 maiatza 2021ko berrikusketa aldatu Ainhooa8 (eztabaida \| ekarpenak) 62 edits Orri berria: «Taula periodikoa Lurrean existitzen diren 118 elementu kimikoak dituen taula bat da. Elementu kimiko bat atomo berdinez osatuta dagoen substantzia bat da, esate baterako, burdina...» Etiketa: Ikusizko edizioa		18:43, 3 ekaina 2021ko berrikusketa aldatu desegin Koldo Biguri (eztabaida \| ekarpenak) Administratzaileak 9.643 edits No edit summary Hurrengo ezberdintasuna →
1. lerroa: {{Banner\|Tableau périodique des éléments 55-o.art.pub-tabperelem-01.jpg}} Taula periodikoa Lurrean existitzen diren 118 elementu kimikoak dituen taula bat da. Elementu kimiko bat atomo berdinez osatuta dagoen substantzia bat da, esate baterako, burdina, urrea edo oxigenoa.▼ [[Fitxategi:Taula Periodikoa-2016.pdf\|600px\|thumb\|<center>Elementu kimikoen taula periodikoa.]] ▲'''Taula periodikoa''' Lurrean existitzen diren 118 {{Txp\|elementu kimiko\|elementu kimikoak}} dituen taula bat da. Elementu kimiko bat {{Txp\|atomo}} berdinez osatuta dagoen substantzia bat da; elementu kimikoak dira, esate baterako, {{Txp\|burdina}}, {{Txp\|urre\|urrea}} edo {{Txp\|oxigeno\|oxigenoa}}. {{Txp\|Zientzialari\|Zientzialariek}} 118 elementu edo atomo horiek ordena esanguratsu batean biltzeko forma bat behar zuten eta ondorioz, {{Txp\|Dmitri ~~Mendelejev~~Mendeleiev}} eta Lothar Meyer izeneko bi zientzialarik gaur egun oraindik mundu osoan erabiltzen den sistema bat asmatu zuten. Taula hau modu logikoan dago egituratuta.; ~~Adibidez~~adibidez, elkarrekin dauden atomoak lerro berean daude, atomo txikiak hasieran, handiak amaieran eta abar. Baina Lurreko dena ez dago atomoz edo elementuz osatuta. {{Txp\|Molekula\|Molekulez}} osatutako substantzia kimikoak ere badaude, hala nola ura edo mahaiko gatza. Molekula bat tinko fusionatuta dauden atomo batzuez osatuta dago; molekulak, ordea, ez dira ageri taula periodikoan. ==Nola ~~ordenatzen~~ordenaturik ~~dira~~daude elementuak?== Elementuak {{Txp\|Atomo-zenbaki\|zenbaki atomikoaren}} arabera ~~antolatzen~~antolatuta ~~dira~~daude. Zenbaki atomikoa atomo batean dagoen {{Txp\|protoi}} eta {{Txp\|elektroi}} kopurua da. Atomoak nukleoa eta azala izaten ditu, eta nukleo atomikoan egoten dira protoiak eta neutroiak. Atomoaren azalean daude, berriz, elektroiak, zeinak azal indibidualetan banatzen diren. Protoiek karga positiboa izaten dute, elektroiek negatiboa eta neutroiek, aldiz, neutroa. ▼ Taulako elementu horiek nolabaiteko antolaketa izan dezaten, periodoetan (ilarak) eta ~~multzotan~~taldetan (zutabeak) ere banatuta daude. Periodo bateko azken elementua {{Txp\|gas noble}} bat da eta hori beti egoten da neutralki kargatuta, geruza guztiak beteta egoten baitira.▼ ▲Elementuak zenbaki atomikoaren arabera antolatzen dira. Zenbaki atomikoa atomo batean dagoen protoi eta elektroi kopurua da. Atomoak nukleoa eta azala izaten ditu, eta nukleo atomikoan egoten dira protoiak eta neutroiak. Atomoaren azalean daude, berriz, elektroiak, zeinak azal indibidualetan banatzen diren. Protoiek karga positiboa izaten dute, elektroiek negatiboa eta neutroiek, aldiz, neutroa. [[Kategoria:Txikipedia]] ▲Taulako elementu horiek nolabaiteko antolaketa izan dezaten, periodoetan (ilarak) eta multzotan (zutabeak) ere banatuta daude. Periodo bateko azken elementua gas noble bat da eta hori beti egoten da neutralki kargatuta, geruza guztiak beteta egoten baitira. [[Kategoria:Txikipedia:Kimika]]

Txikipedia:Taula periodikoa: berrikuspenen arteko aldeak