Belarri: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
2. lerroa:
{{Anatomia infotaula}}
{{argitzeko|entzumenaren organoari|Belarri (argipena)}}
'''Belarria''' [[soinuHots|hotsak]]ak atzematen dituen organo anatomikoa da. [[Ornodun]]en belarriek biologia komunaerkidea daukate, [[arrain]]etatik hasi eta [[gizaki]]etaraino, [[ordena (biologia)|ordenen]] eta [[espezie]]en arabera aldaketak dauden arren. Bere funtzioaeginkizuna ez da soilik soinuahotsa jasotzea, [[oreka mekaniko|orekan]] eta gorputzaren kokapenean ere zeregin nagusia betetzen baitu. Belarria [[entzumen-sistema]]ren ataletako bat da.
 
Belarri hitza bi modutara ulertzen da, organo osoa adierazteko edo soilik zati ikusgarriari deitzeko. Animalia askotan, belarri ikusgarria [[belarri-hegal]] deritzon ehun tolestua besterik ez da. Entzumenaren prozesuan parte hartzen duen lehen atala da, eta ez du funtziorikeginkizunik betetzen orekaren zentzumenean. Gizakietan atal honi aurikula ere deitzen zaio. Ornodunek belarri-parea daukate, buruaren bi aldeetan simetrikoki kokaturik. Kokapen honek soinu-iturriaksorburuak lokalizatzenaurkitzen laguntzen du.
 
== Belarriaren funtzionamendu orokorra ==
SoinuarenHotsa hautemateari [[entzumen]]a deritzo. [[SoinuHots|Hotsa]]a airean[[Egurats|eguratsean]], uretan eta beste materia batzuetan presio-uhin gisa higitzen den energia da. Belarria soinuahotsa atzematen duen organoa den arren, [[garunBurmuin|burmuina]] eta [[nerbio-sistema zentral]]a dira "entzuten" dutenak. SoinuHots-uhinak hautemateko, nerbio-sistema zentralaren entzumen-atalean dauden nerbio-zelulak dira kinadak burmuinera bideratzen dituztenak.
 
Belarriaren kanpoko aldeak soinua biltzen du. SoinuHots-presio hori anplifikatu egiten da [[erdi belarri|erdiko belarrian]] eta, [[barne Barne-belarri|barne-belarrira]]ra igarotzean, animalia lurtarretan, airetikeguratsetik ingurune likidoraisurkarira igarotzen da. Izan ere, barne belarria, [[loki-hezur|hezur tenporalean]] txertaturik dagoena, barrutik likidozisurkariz beterik dago, eta zelula [[zelulaBetile ziliatu(zelula)|betiledunez]]z jositako [[epitelio]] sentsoriala dauka. Zelula hauek ziliobetile mikroskopikoak fluidoanjariakinean sartuta dauden proteina-[[harizpi]]ak dira. Zelula hauek kitzikatzen direnean, [[neurotransmisore]] kimiko bat askatzen dute. SoinuHots-uhinak fluidoanjariakinean barrena higitzen dira harizpiak bultzatuz, eta bultzada aski sendoa bada, neurotransmisorearen askapena gertatzen da. Mekanismo horren bidez, soinuhots-uhinak [[nerbio-bulkada]] bihurtzen dira.
 
== Kanpo -estekak ==
{{autoritate kontrola}}