Piarres Lafitte: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
tNo edit summary
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
tNo edit summary
1. lerroa:
{{Argitzeko|idazle eta euskalariari|Lafitte}}
{{biografia infotaula automatikoa}}
 
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
 
'''Piarres Lafitte Iturralde'''<ref>Goitizen asko erabili zuen, adibidez ''Ithurralde'', ''Pierres Ithurralde'', ''Eiherazaina'' eta ''Pierrette Labé''.</ref> ([[Luhuso]], [[Lapurdi]], [[1901]]eko [[maiatzaren 21]]a - [[Baiona]], Lapurdi, [[1985]]eko [[otsailaren 23]]a) [[apaiz]] [[Erromatar Eliza Katolikoa|katolikoa]], [[euskal idazle]]a, [[euskal hizkuntzalaritza|euskalaria]] eta [[kazetaritza|kazetaria]] izan zen. Herri literaturaren gainean egin zituen ikerketa lanengatik da bereziki ezaguna. ''[[Aintzina (Ipar Euskal Herriko hilabetekaria)|Aitzina]]'' eta ''[[Herria]]'' agerkarien zuzendari izan zen. [[Ipar Euskal Herria|Ipar Euskal Herriko]] lehen talde [[abertzaletasun|abertzalearen]] sorkuntzan akuilu lana egin zuen.
 
13 ⟶ 11 lerroa:
 
[[Bigarren Mundu Gerra]]n parte hartu zuen, eta gero [[Frantziako Erresistentzia]]n. [[1944]]an ''[[Herria]]'' aldizkaria sortu zuen, [[Telesforo Monzón|Telesforo Monzonen]] eta [[Manuel de la Sota|Manu Sotaren]] laguntzarekin, eta Lafitte bera izan zen zuzendaria. Langile porrokatua izaki, lehen bi urtean Lafittek berak bete zuen aldizkari ia osoa, izenordeaz sinatuta edo izenik jarri gabe.<ref name=Goikoetxea1986>Maria Isabel GOIKOETXEA: [http://www.euskaltzaindia.net/dok/euskera/14679.pdf «Piarres Lafitte zenaren lanak (bibliografia)»], ''Euskera'', XXXI, 1986.</ref> [[1952]]an, [[euskaltzaindia#Euskaltzain osoak|euskaltzain oso]] izendatu zuten; [[1961]]ean, ohorezko kalonje [[Baionako katedrala|Baionako katedralean]]; eta [[1982]]an, ''honoris causa'' doktore [[Euskal Herriko Unibertsitatea]]n.
 
[[Fitxategi:UEU-JRE-ekainaren 21eko hitzaldia aurkezpena 03.jpg|thumb|1964ko [[Baionako Euskal Idazkaritza]]. Euskara Batuaren helduaroa Jardunaldiaren barruan ([[Jose Ramon Etxebarria]], [[Gasteiz]], 2018-06-21).]]
Euskara batuaren sorkuntzan zinezko detonagailua izan zen 1964an [[Baionako Euskal Idazkaritza]]. Txillardegiren bultzadaz abiaturik, idazle gazteek bidea ibiltzeari ekin zioten, baina lehenengo unetik adineko euskalari jakintsuen babesa izanik (Piarres Lafitte, [[Piarres Lartzabal]], [[Piarres Xarriton]], [[Koldo Mitxelena]], [[Imanol Berriatua]], [[Patxi Altuna]]...). 1964ko abuztuan abiatu zen zorioneko biltzar hura, eta hango iritziak eta erabakiak urtebete geroago argitaratu ziren. Hiru atal zituen txostenak:ortografia, deklinabidea eta aditza. Garrantzizko ezaugarri batez hornitu zuten biltzarra: hasieratik bertatik planteatu zen mugimenduaren izaera nazionala, eta horren erakusgarri izan zen, besteak beste, dokumentuaren bukaeran h letra erabili beharreko hitzen zerrenda argitaratzea, bereziki Hego Euskal Herriko idazleen informaziorako prestatua bi tradizioen arteko lotura egiteko, nahiz eta gero euskara batuaren kontrakoen gerra-ikur bihurtu zorioneko hatxe hura. Hortaz, biltzarrean emandako gomendioak betetzen hasi ziren gazteak eta adinekoak beren testuetan, aldi berean eskaria eginez Euskaltzaindiari, batasunerako bidean pauso sendoak eman zitzan.<ref name=":122">{{Erreferentzia|izenburua=Euskarazko irakasmaterialaren idazkuntzaren garapena. Amaitu gabeko historia kolektiboaren atal baten bertsio pertsonala. (Jose Ramon Etxebarriaren hitzaldia) — Unibertsitatea.Net|hizkuntza=eu|url=https://www.unibertsitatea.net/apunteak/giza-zientziak/hizkuntzalaritza-filologia-hizkuntzak-itzulpengintza/euskarazko-irakasmaterialaren-idazkuntzaren|aldizkaria=www.unibertsitatea.net|sartze-data=2019-06-20}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=|abizena=|urtea=1968|izenburua=Batasunaren kutxa|argitaletxea=Jakin|orrialdea=|orrialdeak=|ISBN=|hizkuntza=|url=http://www.euskaltzaindia.eus/dok/iker_jagon_tegiak/anaitasuna/html/193.html#1911|aldizkaria=www.euskaltzaindia.eus|zenbakia=193|sartze-data=2020-08-08}}</ref>
 
64 ⟶ 62 lerroa:
 
== Kanpo estekak ==
* {{eu}} [http://zubitegia.armiarma.com/egileak/00332.htm «Piarres Lafitte»], Literaturaren Zubitegia.
* Joseba Aurkenerena: Piarres Lafitte, Itsasu eta Murtuts [https://www.kazeta.eus/eu/info_kz/20210121/piarres-lafitte-itsasu-eta-murtuts]
{{bizialdia|1901eko|1985eko|Lafitte, Piarres}}