Nanoelektronika: berrikuspenen arteko aldeak

'''Nanoelektronika''' osagarri [[elektronika|elektronikoak]] sortzeko [[nanoteknologia]]n oinarritzean datza, arrunki [[transistore]]ak izaten dira. [[Nanoteknologia]]ren definizioa 100 [[nanometro|nm]] baino gutxiagoko teknologia erabiltzea bada ere, nanoelektronikak [[atomo]]en arteko interakzioak eta propietate [[mekanika kuantiko|kuantikoak]] sakonki aztertu behar dituzten [[osagarri elektroniko]]ak biltzen ditu. Hori dela eta, TSMCren edo [[Pentium 4]]ren [[CMOS]]90 osagarria ez da osagarri nanoelektroniko bat nahiz eta 90 [[nanometro|nm]] edo 65 [[nanometro|nm]] baino txikiagoak izan daitezkeen.

 

 

[[Nanoirratiak]] garatu dituzte [[karbonozko nanohodi]]ak erabiliz.<ref>{{cite journal |author=Rutherglen, C. & Burke, P. |title=Carbon nanotube radio |journal=Nano Lett. |volume=7 |issue=11 |pages=3296–3299 |year=2007 |doi=10.1021/nl0714839 |url=http://pubs.acs.org/cgi-bin/sample.cgi/nalefd/2007/7/i11/html/nl0714839.html}}</ref>

 

Nanoelektronikaren xedeetako bat [[elektronika]] konbentzionalarekin egiten diren mikroprozesagailuak baino potentzia handiagokoak egitea da. Horretarako [[CMOS]] [[teknologia]]ko osagarrien ordez, [[nanolitografia]] modu berriak, [[nanohodi]]ak bezalako [[nanomaterial]]ak edota [[ate logiko molekular|molekula txikiak]] aztertzen ari dira. [[Eremu-efektuko transistore]]ak egin dituzte [[karbonozko nanohodi]]ak <ref>{{Cite journal |last=Postma |first=Henk W. Ch. |coauthors=Teepen, Tijs; Yao, Zhen; Grifoni, Milena & Dekker, Cees |title=[http://www.sciencemag.org/cgi/content/abstract/293/5527/76 Carbon nanotube single-electron transistors at room temperature] |journal=[[Science (journal)|Science]] |volume=293 |issue=5527 |year=2001 |pages=76–79 |doi=10.1126/science.1061797}}</ref> eta heteroestrukturadun [[nanohodi]] erdieroaleak erabiliz.<ref>{{cite journal |last=Xiang |first=Jie |coauthors=Lu, Wei; Hu, Yongjie; Wu, Yue; Yan; Hao & Lieber, Charles M. |title=Ge/Si nanowire heterostructures as highperformance field-effect transistors |journal=[[Nature (journal)|Nature]] |volume=441 |pages=489–493 |year=2006 |doi=10.1038/nature04796}}</ref>

 

Ikertzaileak nanohodiak eta beste nanoestrukturadun materialak ikertzen ari dira [[eguzki-zelula]] merkeagoak eta eraginkorragoak sortzeko, [[silizio]]zko [[eguzki-zelula|eguzki-zelulen]] ordez.<ref>{{cite journal |first=Bozhi |last=Tian |coauthors=Zheng, Xiaolin; Kempa, Thomas J.; Fang, Ying;Yu, Nanfang; Yu, Guihua; Huang, Jinlin & Lieber, Charles M. |title=[http://www.nature.com/nature/journal/v449/n7164/abs/nature06181.html Coaxial silicon nanowires as solar cells and nanoelectronic power sources] |journal=[[Nature (journal)|Nature]] |volume=449 |pages=885–889 |year=2007 |doi=10.1038/nature06181}}</ref>

 

Halaber, energia sortzeko [[bio-nano sorgailu]]ak nola egin litezkeen ikertzen dihardute.

 

|title=Special Feature: Emerging Technologies |journal= Medical Product Manufacturing News. |volume=12|pages=22–23|year=2008 |url=http://www.mpmn-digital.com/mpmn/200803/?pg=24}}</ref><ref>{{cite journal |first=S. |last=Saito |title=Carbon Nanotubes for Next-Generation Electronics Devices |journal=[[Science (journal)|Science]] |volume=278 |pages=77–78 |year=1997 |doi=10.1126/science.278.5335.77}}</ref> <ref>{{cite journal |author=Cavalcanti, A.; Shirinzadeh, B.; Freitas Jr, Robert A. & Hogg, Tad |title=Nanorobot architecture for medical target identification |journal= Nanotechnology |volume=19|issue=1|pages=015103(15pp)|year=2008 |url=http://www.iop.org/EJ/abstract/0957-4484/19/1/015103 |doi=10.1088/0957-4484/19/01/015103}}</ref> Aplikazio hori [[nanomedikuntza]] kategorian barne egongo litzateke.<ref>{{cite journal |last=Cheng |first=Mark Ming-Cheng |coauthors=Cuda, Giovanni; Bunimovich, Yuri L; Gaspari, Marco; Heath, James R; Hill, Haley D; Mirkin,Chad A; Nijdam, A Jasper; Terracciano, Rosa; Thundat, Thomas & Ferrari, Mauro |title=Nanotechnologies for biomolecular detection and medical diagnostics |journal=[[Current Opinion in Chemical Biology]] |volume=10 |pages=11–19 |date=2006 |doi=10.1016/j.cbpa.2006.01.006}}</ref>

Bide berean doan ikerketa batek, [[zelula]] bakar batekin elkarri eragiteko gai den gailu nanoelektronikoak garatzea du helburu, [[biologia]]ko ikerlanetan erabili ahal izateko.<ref>{{cite journal |first=F. |last=Patolsky |coauthors=Timko, B.P.; Yu, G.; Fang, Y.; Greytak, A.B.; Zheng, G. & Lieber, C.M. |title=Detection, stimulation, and inhibition of neuronal signals with high-density nanowire transistor arrays |journal=[[Science (journal)|Science]] |volume=313 |pages=1100–1104 |year=2006 |doi=10.1126/science.1128640}}</ref>

== Erreferentziak ==

<references/>

*{{eu}} [http://www.zientzia.net/teknoskopioa/2004/nanoelektronika.html Nanoteknologia/Nanoelektronika zientzia.net-en]

*{{en}} [http://www.physorg.com/search/nanoelectronics Nanoelektronika PhysOrg-en]