Theodor Kallifatides

Theodor Kallifatides (Grezieraz: Θοδωρής Καλλιφατίδης, 1938an jaioa) idazlea da. Greziar immigrantea da, baina suedieraz idatzi du batez ere, nahiz eta azken urteotan bere ama hizkuntzan idazten hasi den.

Biografia

Kallifatides 1938an jaio zen Molaoi herrian, Lakonian, Grezian. Aita Dimitrios Kallifatides zuen, maisua, jatorriz Ponto eskualdekoa, eta ama Antonia Kyriazakou, Molaoi herrikoa. 1946an, Bigarren Mundu Gerra amaitu berritan, eta Grezian gerra zibila bizi zela komunisten eta monarkikoen artean, Atenasera aldatu zen bere familiarekin batera, errepresalietatik ihesi. Atenasen egin zuen Batxillergoa, eta baita Karolos Koun antzerki eskolan ikasi ere.

1964an. 25 urte zituela, Suediara migratu zuen, eta bertan bizi izan da harrezkero. Sukalde-laguntzaile moduan lan egiten zuen bitartean, suediera ikasi zuen Strindberg-en “Julia andereñoa” irakurriz (ARA). Uda bukaeran hitz egiten zuen suedieraz eta udazkenean izena eman zuen unibertsitatean. Bertan Filosofia ikasi zuen, eta 1969 eta 1972a artean Stockholmeko Unibertsitatean egin zuen lan irakasle moduan. 1972 eta 1976 artean, berriz, Bonniers literatur aldizkariko buru izan zen.

Kallifatides-en debuta literaturan 1969an izan zen, poesia-liburu batekin, baina ezagun egin zen ondoren argitaratu zituen nobelei esker. Denetarik argitaratu du: nobelak, poesia-bildumak, bidai liburuak eta antzerkiak. Orobat, film-gidoiak idatzi ditu, eta baita pelikula bat zuzendu ere.

Itzuli ditu suedieratik grezierara Suediako zenbait egile handiren lanak, hala nola Ingmar Bergman eta August Strindberg. Alderantzizko bidea ere egin du, grezieratik suedierara ekarrita Giannis Ritsos-en eta Mikis Theodorakis-en zenbait lan.

2000. urtean polizi nobelak idazten hasi zen, Hilketa bat baino ez (Ett enkelt brott), katramila kriminal bat, Kristina Vendel komisarioa protagonista duena, eta zenbait nobelatan agertuko dena.

Berrogeita hamar urte suedieraz idatzi ondoren, laurogei urteren bueltan, 2018an berriz hasi zen grezieraz idazten. Bere harridurarako, ohartu zen berez-berez jariaten zitzaizkiola hitzak bere ama-hizkuntzan.“Nire lehen hizkuntza bihotzaren taupada bat da. Bigarrena, hausnarketa bat. Lehena erraietatik jaiotzen zen; bigarrena, garunetik”. [ARA el lloc]

Kallifatides-ek sari dezente jaso ditu bere lanengatik, zeinek hitz egiten duten Grezian bizi izandako esperientzien inguruan eta zer den greziar izatea atzerrian. 2017an, esate baterako, Dobloug literatur saria jaso zuen. Bere lan gehienak hogei bat hizkuntzatara itzuli dira.