Zut: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
No edit summary
1. lerroa:
{{argitzeko|berun-hariaren norabideari|Zut (argipena)}}'''Zut'''<ref>{{Erreferentzia|izenburua=zut|url=https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?sarrera=zut&antzekoak=ez&option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&layout=aurreratua&Itemid=410&lang=eu&bila=bai|aldizkaria=[[Euskaltzaindiaren Hiztegia]]|sartze-data=2021-03-08}}</ref> edo '''bertikala'''<ref>{{Erreferentzia|izenburua=bertikal|url=https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?sarrera=bertikal&antzekoak=ez&option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&layout=aurreratua&Itemid=410&lang=eu&bila=bai|aldizkaria=[[Euskaltzaindiaren Hiztegia]]|sartze-data=2021-03-08}}</ref> [[Berun-hari|berun-hariaren]] norabidean doana da; [[Lurrazal|lurrazalaren]] puntu bakoitzean, draiadaren noranzkoak, tokiko lerro zuta adierazten du [[zeru-esfera]]rekin duen mozteek, eta [[zenit]] eta [[nadir]] izena hartzen dute. Zuta denaren nolakotasunari '''zutitasun''' deritzo.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=zutitasun|url=https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?antzekoak=ez&option=com_hiztegianbilatu&view=frontpage&layout=aurreratua&Itemid=410&lang=eu&bila=bai&sarrera=zutitasun|aldizkaria=[[Euskaltzaindiaren Hiztegia]]|sartze-data=2021-05-19}}</ref> Lerro zutak eta [[Horizontal|horizontalekikohorizontalak]] [[Elkarzut|elkarzutak]] dira; halaber, lerro zutak eta lurreko [[Ostertz astronomiko|ostertzarekikoostertza]] elkarzutak dira. Errazago azaltzeko, [[aintzira]] baten ertzean egonez gero, ur erabat lasaiarekin, [[belaontzi]] bat posizio horizontalean egongo litzateke, eta bere [[masta]] zut.
 
Zabalkuntzaz, ''zut'' adigaia ez da horizontalarekin erabiltzen lotuta dauden lerro eta adigaiak deskribatzeko, ostertzarekin edo draiadarekin bat egin ez arren, garrantzia duen gauza bakarra, bien artean, [[angelu zuzen]] bat era dezatela da. Honela erabiltzen dira adigai hauek edozein planotan euren artean elkarzutak diren ibilbideak deskribatzeko, [[arkitektura]], [[herri-lan ingeniaritza|herri-lanen ingeniaritzan]] edo [[xake]]aren kasuan bezala, hiru adibide bakarrik emateagatik.
 
Oraindik errazago, lerro zutak (irudizkoa), bere ibilbidea, lurgaineko edozein puntutatik planetaren erdiguneraino du. Lerro horizontal bat zut batekiko defini daiteke: horizontalak eta lerro zutak elkarzutak dira.