Candombe: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Orri berria: «{{nahasi|candomblé musikarekin}} {{Gizateriaren ondare infotaula | Izena = Candombe | Irudi = Candombe1870-Uruguay.jpg | Oina = Jatorria garai kolonialean bilatu behar da. |...» |
No edit summary |
||
15. lerroa:
| Arriskua =
}}
[[Fitxategi:6ta. Llamada de Candombe (6575081993).jpg|thumb|250px|Candombe Buenos Airesen.]]
'''Candombe''' jatorri afrouruguaitarra duen kultur adierazpen bat da. [[Uruguai]]ko kulturan paper esanguratsua izan du azken berrehun urteetan. [[UNESCO]]k [[Gizateriaren Kultura Ondare Immaterial]] aitortuta dago. [[Argentina]]n eta [[Brasil]]en ere badira Candomberen berezko adierazpenak, kolonia garaitik orain arte garatuak. Candomberen jatorria Afrikatik ekarritako esklabuengan bilatu behar da. Berez, elementu erlijioak, musikalak eta dantzen fusioa da. Zenbait tokitan, oraindik ere, bere izaera erlijiosoa mantentzen du, esaterako [[Minas Gerais]]en ikusten den bezala.▼
[[Fitxategi:Las Llamadas - Carnaval 2011 - 110203-0748-jikatu.jpg|thumb|Candombe Uruguain, 2011n.]]
▲'''Candombe''' jatorri afrouruguaitarra duen kultur adierazpen bat da. [[Uruguai]]ko kulturan paper esanguratsua izan du azken berrehun urteetan. [[UNESCO]]k [[Gizateriaren Kultura Ondare Immaterial]] aitortuta dago. [[Argentina]]n eta [[Brasil]]en ere badira Candomberen berezko adierazpenak, kolonia garaitik orain arte garatuak. Candomberen jatorria Afrikatik ekarritako esklabuengan bilatu behar da. Berez, elementu erlijioak, musikalak eta dantzen fusioa da. Zenbait tokitan, oraindik ere, bere izaera erlijiosoa mantentzen du, esaterako [[Minas Gerais]]en ikusten den bezala.<ref>https://www.jstor.org/stable/3513857?seq=1</ref>
== Jatorria ==
Kandombea garai kolonialean sortu zen, [[Montevideo]]ko portuan lehorreratzen ziren afrikar esklaboen adierazpide nagusi gisa, komunikazio, dantza eta erlijio modu gisa.
Candombe hitza lehen aldiz [[Isidoro de María]] idazlearen kronika batean agertu zen. Bere jatorria, XVIII. mendearen amaieran dago, [[Rio de la Platako erregeordetza]]n, gaur egun Argentina eta Uruguai den tokian. Jatorrian, [[Kongo]]en erregeen koroatzearen pantomima bezala pentsatua, janzkeran eta zenbait irudi koreografikotan imitatuz, [[bantu]] erlijioaren eta katolikoaren elementuak batu zituen. Nahiz eta gaur egungoa [[Angola]]ren jatorria izan, handik, XVII eta XVIII. mendeetan, Hego Amerikara eraman zuten Kongo, Anziqua, Nyongo, Luango eta beste batzuetako erresumetan esklabo bezala salduak izan ziren pertsonek, nagusiki portugaldarrak ziren esklabo tratularien bitartez. Candombeko kultur eramaile berek kolonizatu zituzten Brasil (batez ere [[Salvador de Bahia]] inguruan), [[Kuba]] eta [[Rio de la Plata]], [[Buenos Aires]] eta [[Montevideo]] hiriburuekin. Eskualde hauek jarraitu zituzten prozesu ezberdinek, jatorrizko enbor komuna banatu zuten, distantzian senidetutako erritmo ezberdinak sortuz. Oso garrantzitsua da azpimarratzea dantzarien dantzetan ez dela imitaziorik egiten beren nagusiekiko (garai hartan), baizik eta festa-egunetan erabiltzen zituztela jantziak kulturaren erlijio-egunak ospatzeko.
Ikertzaile askok uste dute antzinako kandombea, landa milongaren garapenaren bidez, [[tango]]aren sorreran funtsezko osagaia dela. Horrela, [[milonga]], candombe eta tangoak afrikar sustrai beretik zetorren hiruki musikal bat osatuko zuten, baina bilakaera desberdinekin.
== Erreferentziak ==
| |||