Joxan Elosegi: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
No edit summary
10. lerroa:
'''Joxan Elosegi Arregi''' ([[Irun]], [[Gipuzkoa]], 1955) itzultzaile, kulturgile, euskara irakasle eta denbora-pasa sortzailea da. Filologian lizentziaduna, aldizkari ugaritan kolaboratu du ([[Ustela]], [[Oh! Euzkadi]]...), eta beste zenbaiten sortzaile ere bada ([[Plazara]], [[Irunero]], Luma...). 2020ko Jose Antonio Loidi beka eskuratu zuen, [[Aitor Errazkin|Aitor Errazkinekin]] batera, ''Bertsoak eta bertsolariak Irunen XIX. mendean'' izeneko ikerketa lana ontzeko<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Joxan Elosegi eta Aitor Errazkinek eskuratu dute 2020ko Loidi beka|hizkuntza=eu|data=2021-01-27|url=https://bidasoa.hitza.eus/2021/01/27/joxan-elosegi-eta-aitor-errazkinek-eskuratu-dute-2020ko-loidi-beka/|aldizkaria=Bidasoko Hitza|sartze-data=2021-05-13}}</ref>. Bitxikeria gisa, [[Ander Elosegi]] piraguistaren aita da.
 
== Euskarari eta euskal kulturari lotutako ibilbidea ==
== Lehen urratsak euskalgintzan eta kulturgintzan ==
[[Fitxategi:Joxan.jpg|thumb|Joxan Elosegi, Irungo AEK atzean duela]]
Joxan Elosegik bizitza osoan zehar gogor egin du lan euskara eta euskal kultura bultzatzeko, bai Irunen bai Irundik kanpo. Euskalgintzaren eta kulturgintzaren bueltako proiektu askotan inplikatuta egon da, eta askotariko jardueretan hartu du parte. 1970eko hamarkadan Euskaltzaindiak Gipuzkoan zuen alfabetatze sailetik pasa ondoren, gau eskoletan ibili zen lehenik eta AEKn murgildu zen ondoren<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Aizu!|url=http://www.aizu.eus/index.php?option=com_content&view=article&id=1373:asmatu-eta-egin&catid=29&Itemid=0|aldizkaria=www.aizu.eus|sartze-data=2021-05-14}}</ref>. Irungo AEKren fundatzaileetako bat izan zen, eta, urte luzez beste zeregin batzuetan ibili ondoren, berriz ari da AEKn eskolak ematen. Egitasmo ugari jarri izan ditu martxan euskaltegian; esaterako, ''[[Arinaiztarra]]'' izeneko aldizkaria sortu zuten, ikasle eta irakasleen artean, 1985etik aurrera<ref>{{Erreferentzia|izena=Juanma|abizena=Sarasola|urtea=2014|izenburua=Moskuko urrea : kultur eta gizarte mugimenduen eztanda Irunen, 1983-1993|argitaletxea=|data=2014|url=http://worldcat.org/oclc/920314941|isbn=84-617-3041-0|pmc=920314941|sartze-data=2021-05-13}}</ref>.
 
[[Bernardo Atxaga|Bernardo Atxagak]] eta [[Koldo Izagirre|Koldo Izagirrek]] sortutako ''[[Ustela]]'' literatur fanzineko hirugarren eta azken alean kolaboratu zuen, [[Mermelada ustela|"Mermelada ustela"]] izenekoan (1976)<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Ustela - Auñamendi Eusko Entziklopedia|hizkuntza=eu|url=https://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/eu/ustela/ar-154160/|aldizkaria=aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus|sartze-data=2021-05-13}}</ref>. Horren ondoren, Koldo Izagirrek berak eta [[Ramon Saizarbitoria|Ramon Saizarbitoriak]] gidatutako ''[[Oh! Euzkadi]]'' aldizkarian ere hartu zuen parte, 1981. urtean. Elosegik berak sortutako aldizkariek atal bereizi bat behar dute.
 
[[Markos Zapiain|Markos Zapiainekin]] batera [[Enbolike]] argitaletxea sortu zuen, saiakera bilduma xume bat argitara eramango zuena. Zapiainen esanetan, "euskarazko saiakera eta gogoeta sustatzea zuen helburu"<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Zer ari zaigu gertatzen?|url=https://www.argia.eus/argia-astekaria/2543/zer-ari-zaigu-gertatzen/inprimatu|aldizkaria=www.argia.eus|sartze-data=2021-05-14}}</ref>.
 
== Aldizkariak ==
56 ⟶ 58 lerroa:
Itzulpen lanez gain, beste lan batzuen egile ere bada. Aipatzekoak dira, batetik, ''[[Euskaraz, Irunen barrena]]'' lana (1994), zeinetan apailatu baitzituen [[Nikolas Alzola|Nikolas Alzola Gerediagak]] Irungo [[El Bidasoa]] astekarian 1959 eta 1961 artean argitaratutako istorio, bertso, kondaira eta abarrak. Bestetik, [[Joxe Mari Lopetegi]] bertsolari irundarraren bertsoak bildu eta atondu zituen, ''[[Joxe Mari Lopetegi, Errepublikanoen Bertsolaria]]'' (2004), [[Gaztelupeko Hotsak]] argitaletxearen "Paper Hotsak" bilduman.
 
=== Zenbait aldizkari eta libururen azalak ===
[[Markos Zapiain|Markos Zapiainekin]] batera [[Enbolike]] argitaletxea sortu zuen, saiakera bilduma xume bat argitara eramango zuena. Zapiainen esanetan, "euskarazko saiakera eta gogoeta sustatzea zuen helburu".
 
=== Aldizkari eta liburu zenbaiten azalak ===
<gallery>
Fitxategi:Mermelada ustela.jpg|''Mermelada ustela''
67. lerroa:
 
== Ibilbide politikoa ==
Herrigintzan luze jardundakoa da Elosegi, baina politika instituzionalean ere ibili izan da, [[Euskal Herritarrok]] koalizioko zinegotzi izan zenbaitzen [[Irungo Udala|Irungo Udalean]] 1999 eta 2003 arteko legealdian<ref>{{erreferentzia|izena=|abizena=https://www.irun.org/images/ayuntamiento/composicion-organizacion/composicion-politica-2019-2023/docs/1999-2003.pdf|url=|artxibo-url=}}</ref>. [[Zoe Bray]] antropologoak egindako ikerketan, zeinetan Irungo udalbatzako tirabirak behatu baitzituen, besteak beste, agerian geratzen dira Elosegiren euskaltzaletasuna, abertzaletasuna eta Ipar eta Hego Euskal Herria bereizten dituen mugaren kontrako borroka<ref>{{erreferentzia|izena=Zoe|abizena=Bray|urtea=2002|izenburua=Boundaries and Identities in Bidasoa-Txingudi, on the Franco-Spanish frontier|argitaletxea=(Doktorego-tesia)|orrialdeak=98-103|hizkuntza=Ingelesa}}</ref>. [[Euskadi Ta Askatasuna|ETAk]] 2000. urte hasieran Madrilen egindako hilketa bat gogor kritikatu zuen Irungo udalbatzan, baina hurrengo egunean bertan atzera egin zuen<ref>{{Erreferentzia|izena=Genoveva|abizena=Gastaminza|izenburua=El edil de EH de Irún que criticó a ETA se retracta y dice que fue "una torpeza"|hizkuntza=es|data=2000-11-02|url=https://elpais.com/diario/2000/11/03/espana/973206017_850215.html|aldizkaria=El País|issn=1134-6582|sartze-data=2021-05-14}}</ref>.
 
[[Euskadi Ta Askatasuna|ETAk]] 2000. urte hasieran Madrilen egindako hilketa bat gogor kritikatu zuen Irungo udalbatzan, baina hurrengo egunean bertan atzera egin zuen<ref>{{Erreferentzia|izena=Genoveva|abizena=Gastaminza|izenburua=El edil de EH de Irún que criticó a ETA se retracta y dice que fue "una torpeza"|hizkuntza=es|data=2000-11-02|url=https://elpais.com/diario/2000/11/03/espana/973206017_850215.html|aldizkaria=El País|issn=1134-6582|sartze-data=2021-05-14}}</ref>.
 
 
 
Boundaries and Identities in Bidasoa-Txingudi, on the Franco-Spanish frontier '''(Zoe Bray)''' 2002
 
== Kanpo estekak ==