Keinu hizkuntza: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t →Historia: euskara argitu edo zuzendu |
t →Historia: euskara zuzendu |
||
16. lerroa:
[[Britainia Handia]]n, esku alfabetoak hainbat helburutarako erabiltzen zirenː esaterako, isilpeko komunikaziorako<ref>{{Erreferentzia|izena=John|abizena=Wilkins|izenburua=Mercury, or, The secret and swift messenger : Shewing, how a man may with privacy and speed communicate his thoughts to a friend at any distance|argitaletxea=London, Printed for Richard Baldwin|data=1694|url=http://archive.org/details/gu_mercuryorthes00wilk|sartze-data=2019-02-28}}</ref>, publikoki hitz egiteko edo gorrek komunikatzeko<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Chirologia, or The Natural Language of the Hand (1644)|hizkuntza=en|data=2016-11-23|url=https://publicdomainreview.org/collections/chirologia-or-the-natural-language-of-the-hand-1644/|aldizkaria=The Public Domain Review|sartze-data=2019-02-28}}</ref>. 1648. urtean, [[John Bulwer]]rek "Babington maisua" deskribatu zuen, eskuzko alfabetoaren erabileran bikaina zen gorra, "bere hatzen artikulazioetan oinarrituta", zeinak bere emaztearekin erraztasunez hitz egin zezakeen, baita ilunpetan ere ukimenaren bidez keinuen bidez<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Philocopus; or, The Deaf and Dumb Man’s Friend {{!}} work by Bulwer|hizkuntza=en|url=https://www.britannica.com/topic/Philocopus-or-The-Deaf-and-Dumb-Mans-Friend|aldizkaria=Encyclopedia Britannica|sartze-data=2019-02-28}}</ref>.
1680. urtean, [[George Dalgarno]]k ''Didascalocophus edo The deaf and dumb mans tutor'' (Pertsona gor eta mutuen tutorea)<ref>{{Erreferentzia|izena=George|abizena=Dalgarno|izenburua=Didascalocophus : or the deaf and dumb mans tutor, to which is added a discourse of the nature and number of double consonants: both which tracts being the first (for what the author knows) that have been published upon either of the subjects|argitaletxea=Oxford : Printed at the Theater|data=1680|url=http://archive.org/details/gu_didascalocoph00dalf|sartze-data=2019-02-28}}</ref> argitaratu zuen. Bertan, gorrentzako hezkuntza-metodo propioa aurkeztu zuen, alfabeto “artologiko” bat barne: hizkiak ezkerreko eskuko behatzen artikulazio eta ahurrak seinalatuz eratzen ziren. Sistema artologikoak entzuten zuen jendeak erabiliak izan ziren denbora batez; [12] batzuen ustez lehenengo [[Ogam]]eko eskuzko alfabetoetatik<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Session 9|url=http://www.bris.ac.uk/Depts/DeafStudiesTeaching/bslsoc/Sessions/s9.htm|aldizkaria=www.bris.ac.uk|sartze-data=2019-02-28}}</ref><ref>{{Erreferentzia|izena=George|abizena=Montgomery|izenburua=The Ancient Origins of Sign Handshapes|orrialdeak=322–334|hizkuntza=en|data=2002-04-01|url=https://muse.jhu.edu/article/31798|aldizkaria=Sign Language Studies|alea=3|zenbakia=2|issn=1533-6263|doi=10.1353/sls.2002.0010|sartze-data=2019-02-28}}</ref>. Alfabeto honen [[bokal]]ak gaur egungo Bretainiako keinu hizkuntzan eta Australia eta Zeelanda Berriko keinu hizkuntzako alfabetoetan erabiltzen jarraitzen
Bi eskuetan oinarritutako alfabeto modernoaren kontsonanteen lehen irudi inprimatuak 1698an agertu ziren, ''Digiti Lingua'' (Behatzen hizkuntzarako latina) panfletoan. Panfleto honen idazlea anonimoa den arren, hitz egiteko gaitasunik ez zuela uste da<ref>{{Erreferentzia|izena=H. M.|abizena=Moser|izenburua=Historical aspects of manual communication|orrialdeak=145–151|abizena2=O'neill|abizena3=Oyer|abizena4=Wolfe|abizena5=Abernathy|abizena6=Schowe|izena2=J. J.|izena3=H. J.|izena4=S. M.|izena5=E. A.|izena6=B. M.|data=1960-5|url=https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/14424535|aldizkaria=The Journal of Speech and Hearing Disorders|zenbakia=25|issn=0022-4677|pmid=14424535|sartze-data=2019-02-28}}</ref>. Gorrez gain, eskuzko alfabeto hau mutuek erabili zezaketela proposatu zuen, baita isiltasunerako, sekreturako edota aisialdirako. Bere hizkietako bederatzi aurreko alfabetoetatik eratorriak dira, eta bi eskuzko alfabeto modernoetako 17 hizki aurkitu daitezke bertan. Orotara, 26 esku formako bi multzo aurkitu daitezke panfleto honetan.
| |||