Luthier: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
No edit summary
1. lerroa:
[[Fitxategi:Antonio stradivari.jpg|thumb|Antonio Stradivariren irudia, luthier garrantzitsuenetakoa.]]
'''Luthierrek''' [[hari instrumentu|hari igurtzizko eta pultsatuzko instrumentuak]] sortzen, doitzen edota konpontzen dituzten artisauak dira. Besteak beste, [[Biolin|biolinak]], [[Biola|biolak]], [[Biolontxelo|biolontxeloak]], [[Kontrabaxua|kontrabaxuak]], [[Gitarra|gitarrak]], laudeak[[Laute|lauteak]], [[mandolina]] [[Harpa|harpak]] eta bestelako [[Hari instrumentu|harizko instrumentuekin]] egiten dute lan.
 
Luthierren ogibidea bi taldetan banatu ohi izan da, batetik, pultsatutako eta urratutako instrumentuak egiten dituztenak daude, eta bestetik, igurtzizko instrumentuak egiten dituztenak. Hori dela eta, azken talde honetako luthierren barruan beste talde bat badago, hain zuzen ere, arkuak egiten dituztenak. Luthierrek instrumentuak egiten eta konpontzeaz gain, egiteko prozesua ere irakasten dute.
 
== Etimologia ==
''Lutherie'' hitzak, lehenago aipatu bezala, harizko instrumentuak egitearen arteari deritzo. Baina, etimologiari dagokionez, luthier hitza frantsesezko luth hitzetik dator eta era berean hitz honen jatorria arabieran dago العود al-ʿūd ('laúd'), beraz, luthier hitzak  etimologikoki laude[[laute]] esan nahi du. Hortik abiatuta, hitz hau eraldatuz joan da eta esaterako izen (Luther) eta abizenetan (Lutero) eraldatu da .
 
Bestalde, luthier galizismoa gaztelerara eta euskarara egokitua izan da eta hiztegietan eta musika arloko hizkuntzan hedatua den termino bat da.
12. lerroa:
 
=== Laudeak ===
[[Fitxategi:Laute arrunta.jpg|thumb|139x139px|Lautea]]
LaudearenLautearen familiako (artxilauteak, bihuelak...) instrumentuetan espezializatutako luthier garrantzitsuenetakoak:
 
* Tieffenbrucker family
23 ⟶ 24 lerroa:
* Antonio Torres Juradori gaur egun oraindik ere erabiltzen den gitarra klasikoaren formaren garapena aitortu izan zaio.
* Christian Frederick Martin alemaniarrak egindako gitarraren garapenak gaur egungo altzairuzko haridun gitarrara sortzera eraman zuen.
[[Fitxategi:Dülmen, Dülmener Sommer, Dülmen in Rock -- 2019 -- 8541.jpg|thumb|135x135px|Gitarra]]
Orville Gibson estatu batuar luthierra mandolinetan espezializatu zen eta berari eransten zaio archtop gitarraren sorrera eta geroago XX. mendeko bi luthier famatuk, John D'Angelico eta Jimmy D'Aquistok, gitarra hauek egin zituzten. Lloyd Loarrek, bestalde, Gibson Guitar Corporationerako egin zuen lan mandolinak eta gitarrak eginez. Arkuzko instrumentuentzako egin zituen diseinuak gaur egungo luthierrentzako oso preziatuak dira.