02:08, 5 maiatza 2021ko berrikusketa aldatu Kilkerra (eztabaida \| ekarpenak) 4.395 edits No edit summary Etiketa: Ikusizko edizioa ← Aurreko ezberdintasuna		02:19, 5 maiatza 2021ko berrikusketa aldatu desegin Kilkerra (eztabaida \| ekarpenak) 4.395 edits No edit summary Etiketa: Ikusizko edizioa Hurrengo ezberdintasuna →
9. lerroa: Kopletan Trabuko izeneko gizon bat erdeinatzen da, gizon gaiztoa eta gezurtia dela salatuz (''hitzak ederrak, bihotza paltso''). Nahiz eta kantuan istorioaren alde gehienak nahiko ilunak izan, [[Goizueta]] eta inguruko ahozko tradizioari esker alderdi asko argitzen dira, aldaera eta ñabardura askorekin izanda ere. Aldaera guztiak bat datoz honako kontakizunean: ''Berdabiok'' bere bordaren inguruko meatze batetik ateratako metalarekin ([[Goizueta]] [[meatzaritza]] eta oletatik bizi izan da mendeetan, duela ez asko arte) diru faltsua egiten zuen (ontzako urreak), gero, kontrabandoz, mugaz beste aldera igarotzeko. ~~Beste~~Iturri batzuen arabera, meatzeko metala ezezik, lapurturiko urre eta bestelakoak ere baliatzen zituen dirua egiteko, eta hain zuzen lapurretagatik atxilotu zuten hasieran Berdabio<ref name=":0">{{Erreferentzia\|izenburua=Bideoa: Goizuetako ("Trabuko") / Asier Serrano ("Hiri gorritik"). Sautrela {{!}} TV {{!}} TV online {{!}} EiTB Televisión a la carta\|url=https://www.eitb.tv/es/video/sautrela--2010-2011/6292/4454/-goizuetako---trabuko---/-asier-serrano---hiri-gorritik--/\|aldizkaria=www.eitb.tv\|sartze-data=2021-05-05}}</ref><ref name=":1">{{Erreferentzia\|izenburua=Euskal gaizkileak: Goizuetako Joxe Etxegarai • ZUZEU\|hizkuntza=eu\|data=2015-07-28\|url=https://zuzeu.eus/kultura/euskal-gaizkileak-goizuetako-joxe-etxegarai/\|aldizkaria=ZUZEU\|sartze-data=2021-05-05}}</ref>. Berdabiok beste hiru kiderekin burutzen zuen diru faltsuketa hura. 1748ko dokumentu batean Joseph de Etchagarai (Berdabiokoa), Joseph de Quillaberri, Gracian de Echeverria eta Juan Antonio de Navaz izenak ageri dira. Haiei leporatu zitzaien delitua. Atxilotuak mugaldeko jendea ziren, Kilaberri zuberotarra zen sortzez, Etxeberria Hazparnekoa eta Navaz zubietarra<ref name=":1" />. Trabukok bazuen Berdabioren negozioen berri; Berdabio, aldi berean, Trabukok egindako delitu batzuren jakitun zen, tartean, gizon bat hil zuela (''"ongi oroitu hadi, zer egin huen Elaman"''). Kontatzen denez, Berdabio kartzelan hil zen, eta bertsook han kantatu omen zituen, bere salatariari mendeku hartzeko. Patziku Perurenaren arabera, ordea, Berdabio kartzelatik irten zenaren frogak daude, eta badirudi ia erabateko pobrezian hil zela<ref name=":0" />.▼ Trabukok bazuen Berdabioren negozioen berri; Berdabio, aldi berean, Trabukok egindako delitu batzuren jakitun zen, tartean, gizon bat hil zuela (''"ongi oroitu hadi, zer egin huen Elaman"''). Istorioaren aldaera batzuetan esaten denez, Trabukok azkenean salatu egin zuen; beste aldaeren arabera, aldiz, Berdabioko alaba gaztearen erruz jakin zen haien etxean diru faltsua egiten zutela: alaba joan omen zen, behin, herrira erosketak egitera. Dendariak, txanponei zerbait berezia nabaritu eta, esan omen zion: "Hara! Hau bai diru berria!", eta neskatoak erantzun: "Bai, gure aitak etxean egiten du". Horrela harrapatu omen zuten. Patziku Perurenak bildutako beste bertsio batean, Berdabioren emazteak Berdabiok dirua etxera nondik zekarren jakin nahi izan zuen, eta irin zakutxo bat lotu zien senarraren jantziei. Zakuan zulo bat egin omen zuen, senarraren ibilbidea jarraitzeko arrastoa gera zedin. Horrela jakin zuen emazteak meatzea non zen, eta Trabukori kontatu omen zion<ref name=":0" />.▼ Ezkutuko meatokia non zuen galdetzen ziotelarik, Berdabiok beti erantzuten omen zuen: "nire ahuntzak egunero pasatzen dira minaren gainetik".<ref>[http://www.euskomedia.org/cancionero/1732 «Berdabioko semia naiz»], Auñamendi Eusko Entziklopedia. Lehenengo aldiz ''Cancionero vasco'' kantutegian argitaratua, 1994an. Kantutegiaren egilea: [[jose Gonzalo Zulaika\|aita Donostia]] (''Cancionero vasco''. Donostia: Eusko Ikaskuntza, 1994).</ref> Non dagoen, ipuinetako misterioa da. ▲~~Trabukok bazuen Berdabioren negozioen berri; Berdabio, aldi berean, Trabukok egindako delitu batzuren jakitun zen, tartean, gizon bat hil zuela (''"ongi oroitu hadi, zer egin huen Elaman"'').~~ Kontatzen denez, Berdabio kartzelan hil zen, eta bertsook han kantatu omen zituen, bere salatariari mendeku hartzeko. Patziku Perurenaren arabera, ordea, Berdabio kartzelatik irten zenaren frogak daude, eta badirudi ia erabateko pobrezian hil zela<ref name=":0" />. ▲Patziku Perurenak bildutako beste bertsio batean, Berdabioren emazteak Berdabiok dirua etxera nondik zekarren jakin nahi izan zuen, eta irin zakutxo bat lotu zien senarraren jantziei. Zakuan zulo bat egin omen zuen, senarraren ibilbidea jarraitzeko arrastoa gera zedin. Horrela jakin zuen meatzea non zen<ref name=":0" />. == Kantaren aldaerak ==

Berdabioko semea: berrikuspenen arteko aldeak