Eolo: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Amanu (eztabaida | ekarpenak)
→‎Eolo (Helenen semea): Euskara zuzendu edo argitu
Amanu (eztabaida | ekarpenak)
→‎Eolo (Helenen semea): Euskara zuzendu edo argitu
5. lerroa:
== Eolo (Helenen semea) ==
 
Eolo, [[Helen]] graziarren aitalehenaren eta Orseis [[naiade]]<nowiki/>aren semea zen, eta [[Doro (mitologia)|Doro]], [[Anfiktion]] eta [[Juto (mitologia)|Jutoren]] anaia. Errege [[Eolia|eoliartzat]] joa, eta greziarren adar eoliarraren sortzailetzat. Eolo Enareta [[Dimako]]ren alabarekin ezkondu zen eta berarekin seme-alaba asko izan zituen, nahiz eta horien kopurua eta nortasuna egilez egile aldatzen den. Zenbaitek [[Kreteo]], [[Sisifo]], [[Deioneo]], [[Salmoneo]], [[Atamante]], [[Perieres]], [[Zerkafo]] eta, agian, [[Magnes]] ([[Mazedon]] anaiatzat hartuko da maiz) eta [[Etlio]] sartzen dituzte. Aipatu ohi den beste seme bat [[Mimas]] da, Eoloren hirugarren semea. Eolo eta Enaretaren alaben artean [[Calix]], [[Pisidice]], [[Perimele]] eta [[Alzione]] daude. Eolo honek ere [[Arne]] izeneko alaba ez-legitimo bat izan zuen Melanipa Quiron[[Kiron]] [[Zentauro|zentauroaren]] alabarekin. Arnek,Arne geroagohau bigarren Eolosen ama izango litzateke ,eta [[Poseidon]]en bidezondoko Eoloren aitamak izango dira.
 
== Eolo (Poseidonen semea) ==
Eolo Poseidonen eta Arneren semea izan zen. honek bikiBiki bat izan zuen [[Beoto]] izena zuenaizenekoa. Noiz Arne berehaurdun amazegoela izanjakin zen haurdunzuenean, Poseidonek aitortu, ez zuenzion uste berarisinistu eta [[Metaponto]] izenekohiriko hilkor,gizon [[Icaria]]batek erregeahartu ezkondu.zuen Ondorioz,euren Beoto eta Eolo jaio ziren, eta planteatu, Metaponto-etxeakargu. Bikiak nerabezarora iritsi zirenean , MetapontoMetapontokoak erabaki zuen Arneri uko egitea eta [[Autodita]]<nowiki/>rekin espozatzeaezkontzea. , hauekBikiak amaren alde jarri zirenezeta erreginabeste berriariemakumea hiltzearen egoeran ikusi zirenhil zutenez, herentziari uko egin eta Icariatik ihes egin zuten. Beoto ArnerekinArnek lagunduta , Tesaliaren hegoaldera joan zen eta han Beocia fundatusortu zuen;. Eoloren partetik , Itsaso Tirrenoko uharte batzuetara ahiegatuheldu zen; honegatik, hauek beraren omenez, Uharte Eolikoak izenezizenaz deitu ziren; iturri batzuen arabera Lipara hiria ere fundatusortu zuen. Bada ere tradizionalki bere etxea Uharte Eolikotatik Siziliatik gertu daudenak identifikatzen izanda , ala ere alternatiba gisa iradoki da Grambusa , Kreta ipar-mendebaldeko kostaldetik hurbil dagoena. Eolok sei seme eta sei alaba eduki zituen , hauek pozik bizi izan ziren , Eolok jakin zuen momenturarte bere seme Macarenok eta bere alaba Canacek harremanak mantentzen zituztela haien hartean. Eolok izuturik , bere seme Macarenori agindu zuen txakurretara botatzea ( bere alaba Canacek bere burua hil zuen lotsagaitik ).Beste iturri baatzuk esaten dute bere alaba Anfisak berreskuratua izan zela eta gerora maitea Apoloren eskuetatik.
 
Tradizionalki bere etxea Uharte Eolikoetan kokatu bada ere, Siziliatik gertu, hala ere iradoki da Grambusa izan zitekeela, Kretaren ipar-mendebaldeko kostaldetik hurbil.
 
Eolok sei seme eta sei alaba eduki zituen. Pozik bizi izan ziren, Macareno semeak eta Canace alabak elkarrekin harremanak zituztela Eolok jakin zuen arte. Izuturik, Macareno semea agindu zuen txakurretara bota zezatela (Canace alabak bere burua hil zuen lotsagatik). Beste iturri batzuek esaten dute Anfisa alabak berreskuratu zuela eta gerora Apolok maitatua izan zela.
 
== Eolo (Hipotesen semea) ==
Haizearen Jauna , bere sei seme eta sei alabekin [[Eolia]] uharteetan bizi izan zen. [[Zeus]]ek eman zion boterea haizeak kontrolatzeko menderatzeko, Eolok haitzulo sakon batean kateatuak zituen , non agintari absolutu batekin kontrolatzen zituen , askatuz edo atxilotuz berak nahi zuenerako , haize guztiak askatuz gero hauek katastrofe handiak sortu ahal zituzten zeruan , lurran edota uretan. Eolok ekaitzen arduraduna zen , horren ondorioz jainkoek bere laguntza eskatzen zuten , [[Hera]] egin zuen bezala Eneasekin Italian lehorreratu ez zezan. Era berean Odiseori laguntzen saiatu zen Itakara bueltatu zenean. Eolok oso ondo tratatu zuen haize norantza aproposa emanez , baita ere haizez betetako poltsa bat eman zion behar bezala erabili behar zuena. Hala ere Eoloren tripulazioa pentsatu zuen poltsan urrea zegoela , horrexegatik ireki zuten , ekaitz izugarriak eraginez. Ontziak berriro bueltatu zen Eolida kostaldeetara baina une horretan Eolok uko egin zuen berriro laguntzera. Eolo errespetatua da zetro bat eusten ari delako , autoritate sinboloa irudikatzeko baita ere ekaitzez inguratuta dago , haize bakoitzak jainko bat irudikatzen du.
Hirugarren Eolo honen aitatasuna [[Hipotesi]] egotzita dago , non [[Diodoro Sikulo]]ren arabera Mimasen semea da , Eolo Helenidaren seme bat.
[[Eneida]]n (I, 71-75), Juno , Deyopea ninfari eskatzen dio emazte bezala , Eneasen ontziteriaren ingurunetik haizeak askatzearen trukez.