Benito Ansola: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Kategoria:Euskal Herriko zinema zuzendariak kendua; Kategoria:Bizkaiko zinema zuzendariak gehitua HotCat bitartez |
t Biografia abersatu eta antolatu eta filmografiaren estekak txertatu |
||
1. lerroa:
{{Biografia_infotaula_automatikoa}}
'''Benito Ansola Erkiaga'''<ref>Abizena ''Ansola'' idaztea, euskal herritar horren aukera pertsonala da. Izan ere, Euskaltzaindiak, euskara baturako, ''Antsola'' onartu du deitura horren grafiatzat. Ikus [https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_eoda&Itemid=470&lang=eu&view=deiturak Euskal Onomastikaren Datutegia].</ref> ([[Lekeitio]], [[Bizkaia]], [[1928]]ko [[abuztuaren 13]]a) [[apaiz]]a eta zinemazalea da.
== Biografia ==
Benito Ansola Erkiaga, askoko On Benito bezala ezagutzen dutena, Lekeitioko Atxabal kalian jaio zen 1928ko abuztuaren 13an, [[Alfred Hitchcock]] zinegile handia jaio zen egun berean. zortzi neba-arreben famili batean. Bere umezaroa jaioterrian pasatu ondoren, [[Espainiako Gerra Zibila Euskal Herrian|Gerra Zibilaren]] ondorioz, [[Bilbo|Bilbora]] joan behar izan zuten, 1937ko udaberrian, aldean jarrita zeukatenarekin: barku bat hartu, [[Bizkaia|Bizkaiko]] hiriburura jo zuten.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Euskal zinema bideo bilera. 40 urte zinea eta euskara bultzatzen|url=https://web-argitalpena.adm.ehu.es/listaproductos.asp?IdProducts=UHA00177291&titulo=Euskal%20zinema%20bideo%20bilera.%2040%20urte%20zinea%20eta%20euskara%20bultzatzen|aldizkaria=web-argitalpena.adm.ehu.es|sartze-data=2021-04-17}}</ref>
==== Bilboko bizimodua eta zinezaletasuna ====
Arestian aipatutako liburuan, [[Miren Agur Meabe]] idazleari adierazi zion bezala, "Bilbon etxerik etxe ibili ginan. Ez dakit itxasontzitik non lurreratu ginan baina esnatu eta Ideal Zinema ikusi neban". Eta hiri horretan zeuden zinema tokiak txundituta utzi zuten Benito gaztea.
[[Francisco Franco|Francoren]] tropak sartu ondoren, aita kartzelan sartu zuten; eta semea janaria eramatera zihoala, Salon Vizcaya, Ideal Cinema, Coliseo Albia, Campos Eliseos... ikusten zituen; eta berauetan ematen zituzten pelikulen kartelak ere. Bere gaztaroan sarri bisitatu zituen zinema horiek eta Olimpia, Gran Via, Cinema Trueba, Gayarre, Buenos Aires, Actualidades... Benitoren ustez bere "zinezaletasuna, hortxe hasi zen".
==== Ikasketak ====
Hamairu urtekin [[Bergara|Bergarako]] seminariora joan zen: etxean [[Euskara|euskaraz]] bakarrik eginda, [[gaztelania]] oraindik ongi menperatu gabe. Handik [[Gasteiz|Gasteizera]] joan zen ikasketak jarraitzera, 3 urte Filosofia, 5 urte Humanidades eta 4 urte Teologia; baita latina ere ikasi zuen.
==== Apaiza ====
[[1953]]an Bilboko Santiago katedralean apaiz ordenatu zen, 24 urte zituelarik; biharramonean, San Pedro egunez, bere lehen meza eman zuen San Anton elizan, [[Casimiro Morcillo]] apezpikua zenean.
Bere lehen destinoa [[Lea-Artibai]] eskualdean izan zen [[Etxebarria|Etxebarriako]] parrokian. Urte t'erdi pasa ondoren [[Markina-Xemein|Markina-Xemeingo]] auzo batera destinatu zuten: [[Barinaga|Barinagara]] hain zuzen ere. Hantxe ezagutu zuen [[Jose Maria Arizmendiarrieta]] apaiza, bere bizitzan eragina izango zuena.<ref>{{Erreferentzia|izenburua=Benito Ansola, zinea eta erlijioa uztartuz|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.youtube.com/watch?v=1ih0QcdFj0I|sartze-data=2021-04-17}}</ref>
Barinagan zegoela Markinako Eskola Laboralean klaseak ematen hasi zen, eta estatu osoan lehen aldiz, Zinema klaseak ematen hasi zen; baita zineklub saioak ere egiten zituzten: aintzindaria izan zela esan daiteke.
Irakale zegoen artean, urte batez [[Madril|Madrilera]] joan zen [[Psikopedagogia|psikopedagogi]]<nowiki/>a ikastera.
==== Jaioterrira itzulita ====
1977an Lekeitiora destinatu zuten, bertoko parrokoa izanez 24 urtez. Bere ama Sebastianak esaten zuenez ''"[[Ikurrin|ikurrina]] kendu zanian joan ginen eta ikurrina ipini danian bueltatu"''.
[[Zinema|Zinemazale]] amorratua izanik, [[Euskal Herriko zinema|euskal zinema]] bultzatu zuen, lagun batzuekin batera; [[1978]]an, [[Lekeitioko Bideo eta Zine Bilera|Euskal Zinema Bilera]] antolatzen hasi zen Lekeition, ikasle ohi batzuekin. Markinako zine-kluba eta Euskadiko beste zenbait herritakoak ere zuzendu ditu.
2005ean, Amalur saria eman zioten [[Donostiako Zinemaldia]]n.
13 ⟶ 36 lerroa:
Ansolak hainbat film labur zuzendu ditu, besteak beste honako hauek:
* Medexa-Lekeitioko goitiberak (1978) 15' <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Mendexa-Lekeitio 1978 Goitiberak|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.youtube.com/watch?v=VoeTHhve0Sg|sartze-data=2021-04-17}}</ref>
*
* ''Asarre eguna'' (1980)
* ''Kaskiñak eta kaskidunak'' (1982) 13' <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Kaskiñak eta Kaskindunak|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.youtube.com/watch?v=DOvEl8EHge0|sartze-data=2021-04-17}}</ref>
* ''XV. mendeko eretaula'' (dokumentala), (1983)
* ''Uste bako historioa'' (1984) <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Hustebako historia|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.youtube.com/watch?v=hdjq0qRB2I4|sartze-data=2021-04-17}}</ref>
* ''Sorgin etxea'' (1985) <ref>{{Erreferentzia|izenburua=sorgin etxea|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.youtube.com/watch?v=RZCo3aOrrik|sartze-data=2021-04-17}}</ref>
* ''Itsas ontzigintza'' (dokumentala) (1986) 20' <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Itxas-ontzigintza|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.youtube.com/watch?v=xe-5Hg2sMJA|sartze-data=2021-04-17}}</ref>
* Indar Komandoa (1986) 25' <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Indar komandoa|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.youtube.com/watch?v=Xy0MQW4JvAY|sartze-data=2021-04-17}}</ref>
*
* ''Ostirala 13'' (1990)
* ''Biak bat'' (1994)
* ''Biak bat II'' (1995)
* ''Bakearen guda'' (1999) 27' <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Bakearen Guda|hizkuntza=eu-ES|url=https://www.youtube.com/watch?v=Os6UIC6rZRI|sartze-data=2021-04-17}}</ref>
Gainera, paper txiki bat ere badu 1983ko ''[[Mikelen heriotza]]'' film luzean.
| |||