Burdin hesi (elizakoa): berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Luistxo (eztabaida | ekarpenak)
Orri berria: «Elizako burdin hesia eliza baten barruko espazioak bereizten dituen egitura bertikala da, tradizio katolikoan erabilia batik bat. Iruñeko katedralekoak Elizako arkitekturaren...»
 
Luistxo (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
1. lerroa:
'''Elizako burdin hesia''' [[Eliza (eraikina)|eliza]] baten barruko espazioak bereizten dituen egitura bertikala da, tradizio [[Katolizismo|katolikoan]] erabilia batik bat.
 
== Iruñeko katedralekoak ==
Elizako arkitekturaren elementu honen adibide bikainak [[Iruñeko katedrala|Iruñeko Katedralean]] daude Euskal Herrian. Bi burdin sare handi eta baliotsu kontserbatzen dira, [[Presbiterio (arkitektura)|presbiterioa]] ixten duena barabata eta Santuaren[[Eukaristia|Eukaristiaren]] [[kapera]] ixten duena. Antzina, kapera guztiak hesi gotiko soilez itxita zeuden, baina XIX. mendearen hasieran ezabatu zirenak eta [[balaustrada]] txikiekin ordeztu zire. Pieza zaharrak [[Iruñeko Udala|Iruñeko Udalari]] saldu zitzaizkion 1806an, eta honek bere burdina berrerabili zuen gaur egun [[San Lorentzo eliza (Iruñea)|San Lorentzo elizan]] dagoen San Ferminen kapera kanpoaldera ixten duten burdin hesiak sortzeko.
 
Presbiterioaren aurrealdea ixten duen burdin hesia [[Gotikoa Euskal Herrian|gotikoa]] da. 1517an amaitua eta [[Gilen Ervenantekoa|Gilen Ervenantekoak]] egina, eta garai hartako burdin sare gotikoen "erregina" bezala ezagutua. Goikaldea, orratz eta arku konopialez osatuta dago, gurutzatuak eta lorez errematatuak, euren artean eskultura multzoak tartekatuz.
Elizako arkitekturaren elementu honen adibide bikainak Iruñeko Katedralean daude Euskal Herrian. Bi burdin sare handi eta baliotsu kontserbatzen dira, presbiterioa ixten duena bara eta Santuaren kapera ixten duena. Antzina, kapera guztiak hesi gotiko soilez itxita zeuden, baina XIX. mendearen hasieran ezabatu zirenak eta balaustrada txikiekin ordeztu zire. Pieza zaharrak Iruñeko Udalari saldu zitzaizkion 1806an, eta honek bere burdina berrerabili zuen gaur egun San Lorentzo elizan dagoen San Ferminen kapera kanpoaldera ixten duten burdin hesiak sortzeko.
 
SantuarenEukaristiaren kaperako burdin sareak, garai batean [[Koru|korua]] ixten zuen eta presbiterioko burdin sareari aurre egiten zion 1940ra arte. [[Plateresko|Platereskoa]] da estiloan, 1539-1540 bitartean egina, eta, bere forja eta estilo bikainagatik, [[Esteban de Obray]] hartzen da egiletzat.
Presbiterioaren aurrealdea ixten duen burdin hesia gotikoa da. 1517an amaitua eta Gilen Ervenantekoak egina, eta garai hartako burdin sare gotikoen "erregina" bezala ezagutua. Goikaldea, orratz eta arku konopialez osatuta dago, gurutzatuak eta lorez errematatuak, euren artean eskultura multzoak tartekatuz.
 
Beste burdin sare garrantzitsu bat, antzinakoa denez, [[Klaustro|klaustroan]] kontserbatzen dena da, ikuztegiaren bi barnealdeak itxiz. Bere tipologiagatik, burdin hesi [[Arkitektura erromaniko|erromanikoen]] eskemari erantzuten dio, aurreko katedralaren zati izan daitekeelarik. Kondairak eta burdin hesiaren gainean dagoen plaka batek diotenez, [[Antso IndartsuakVII.a Nafarroakoa|Antso Azkarrak]] [[Navas de Tolosako gudua|Navas de Tolosako guduan]] 1212an moztutako kateetako burdinarekin egin omen zen, Nafarroako armarrian irudikatzen diren kateekin alegia.
Santuaren kaperako burdin sareak, garai batean korua ixten zuen eta presbiterioko burdin sareari aurre egiten zion 1940ra arte. Platereskoa da estiloan, 1539-1540 bitartean egina, eta, bere forja eta estilo bikainagatik, Esteban de Obray hartzen da egiletzat.
 
Beste burdin sare garrantzitsu bat, antzinakoa denez, klaustroan kontserbatzen dena da, ikuztegiaren bi barnealdeak itxiz. Bere tipologiagatik, burdin hesi erromanikoen eskemari erantzuten dio, aurreko katedralaren zati izan daitekeelarik. Kondairak eta burdin hesiaren gainean dagoen plaka batek diotenez, Antso Indartsuak Navas de Tolosako guduan 1212an moztutako kateetako burdinarekin egin omen zen, Nafarroako armarrian irudikatzen diren kateekin alegia.