Tsunami: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Etiketak: Mugikor edizioa Mugikor web edizioa Advanced mobile edit
33. lerroa:
4-5 km-ko sakoneran, olatuek 600 km/h edo gehiagoko abiadura har dezakete. Gainazaleko anplitudea edo gandorraren '''''H''''' garaiera txikia izan daiteke, baina eragiten duten ur masa handia da, eta horregatik da hain handia abiadura. Goraguneen arteko distantzia ([[uhin luzera]]) ere handia da. Ohikoa da tsunami baten uhin-katearen luzera 100-200 km edo gehiagokoa izatea.
 
[[File:Propagation du tsunami en profondeur variable.gif|thumb|Uhina ur mehetan sartzean, geldotumoteldu eta amplitudea (garaiera) handitzen da.]]
 
Gandorren arteko denbora-tarteak (uhinaren periodoa) 10 eta 30 minutu bitartean izan daiteke. Olatua [[plataforma kontinental]]ean sartzen denean, sakonera izugarri murrizten denez, olatuaren abiadura txikitu egiten da eta garaiera handitzen. Kostaldera iristean, abiadura 50 km/h-ra murriztu daiteke eta ggaraiera, berriz, 3 eta 30 m artera iritsi, itsaspeko erliebe motaren arabera. Gandorren arteko distantzia ere ('''''L''''' [[uhin-luzera]]) kostaldetik gertu estutu egingo da.
 
Uhina ur-zutabe osoan hedatzen denez, gainazaletik hondoraino, [[hidrodinamika]]ren teoria linealerako hurbilketa egin daiteke. Horrela, '''''E''''' energia-fluxua honela kalkulatzen da:
 
<math>E= \frac{1}{8} d \cdot g^{\left(3/2\right)} \cdot H^2 \cdot h^{\left(1/2\right)}</math>,
 
non ''d'' [[fluido]]aren [[dentsitate]]a den.
 
== Izandako tsunamiak ==