DES: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Bot: Enlace a artículo destacado para: en:Data Encryption Standard
t Robot: Cambios triviales
3. lerroa:
'''DES''' IBMk garatuko [[kriptosistema]] da. [[Lucifer kriptosistema]]n hainbait aldaketa eginda eta [[NSA]]ren (Nacional Bureau of Standards) begiradarekin DES sistema jaio zen.
 
DES erabiltzea, [[1977]]tik aurrera derrigorrezkoa bihurtu zen, [[Ameriketako Estatu Batuak|AEB]] gobernuko informazioaren zifraketetan. DES software naiz chip bezala inplementatu daieteke, [[VLSI]] teknologiari esker. [[Hardware]] adibide bezala [[PC-Encryptor]] daukagu eta [[sotware]]rena Oceanics enperesako [[DES-LOCK]].
 
Gako pribatuko teknika da, bai zifratzean nola deszifratzean, hau 56 bitekoa delarik. Gaur egun mundu mailan kriptosistema erabilgarrien artean dago ala ere, ordenagailu berrien kalkulu potentzia dela eta, erabiltzen duen 56 bitak gutxiegi dira, fidagarritasuna bermatzeko.
 
== Funtzionamendua ==
64 biteko testu bloke argitan lan egiten duen zifratze algoritmo bat da; hauei 56 bitetako klabe bat aplikatzen zaie, azkenean 64 biteko bloketan banatutako testu zifratu bat lortzen delarik. Permutazio, ordezkapen eta [[OR]] esklusiboan oinarritzen da eta gako bera erabiliz atzera jo daitekeela du propietate gisa. Deszifratzeko egin behar den gauza bakarra, gakoa erabiltzea da, zifratzeko egin diren pausoak alderantzizko ordenan eginaz.
 
'''DES'''-en aurka egin daitekeen eraso mekanismorik onena, indar gorria erabiltzean datza. Hau da, kodetutako testua deszifratzen saiatu gako posible guztiak probatuz (2^56 = 7.206 x 10^6 aukera) eta, emaitza logikoak lortu, edo testu argi zati bat izanez gero, lortutako emaitzarekin parekatu.
 
Algoritmoa teorikoki sendoa da eta ez du ahulune garrantzitsurik (erabili behar ez diren gako ezagun gutxi batzuk daude). IBMk egin zuen lehen bertsioa 128 bitekoa izanik, oraindik indar gorri motako erasoak gainditzeko gai da. Hala ere, gaur egungo bilakaera teknologikoa ikusirik, '''DES''' estandarrak ematen duen segurtasuna (soilik 56 biteko gakoekin) nahiko mugatua da, are gehiago, iada inoiz bortxatua izan da. (Batzuk diote NSAk hasierako 128 bitak 56ra murriztu zituela '''DES'''ekin kodetutako mezuak deszifratu ahal izateko). Honek guztiak, beste sistema simetriko batzuen bilaketa hasi du ([[3DES]], [[IDEA]],...).
 
== [[Zifratze algoritmo]] simetrikoak ==
:*[[AES]]
:*[[DES]] / [[3DES]]
22. lerroa:
:*[[BlowFish]]
 
== Ikus, gainera ==
* [[Kriptologia]]
* [[Kriptografia simetriko]]a
36. lerroa:
== Kanpo loturak ==
* {{es}} [http://www.kriptopolis.es Kriptopolis Webgunea]
{{NA lotura|vi}}
 
{{NA lotura|en}}
[[Kategoria: Kriptografia]]
 
[[Kategoria: Kriptografia]]
{{NA lotura|vi}}
 
[[be-x-old:DES]]
47 ⟶ 48 lerroa:
[[de:Data Encryption Standard]]
[[el:Data Encryption Standard]]
[[en:Data Encryption Standard]] {{NA lotura|en}}
[[eo:DES]]
[[es:Data Encryption Standard]]