Zelula ziklo: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
erregulazioa atala (erreferentziak falta dira) |
No edit summary |
||
64. lerroa:
Anafasearen amaieran hasten da. Mintz plasmatikoaren inbaginatzean hasten da plano ekuatorialen maila berdinean. Ildo banaketa agertzen da [[zitoplasma]] guztia inguratzen duena. Eraztun kizkurbera sortzen da. Eraztun kizkurbera aktina polimeroz osatuta dago mintz plasmatikoaren barruko aurpegiari lotuta. Horrela zitoplama iratopena doa, banatzeko mintza mikrotubulo interzonalarekin kontaktuan jarri arte, sustantzia dentsoaren maila berdinean. Horrela zitoplasma banatzen da eta bi zelula alaba sortzen dira.
== Ugalketa sexuala eta meiosia ==▼
{{sakontzeko|Meiosi}}▼
Gametoek parte hartzen duten ugalketa motari deritzo ere, bertako zelula sexualak meiosis izeneko zelula banaketaren bidez lortzen direlarik. Zelula sexual hauen aurrekoak meiosi izeneko zelula banaketaren bidez lortzen dira, azarez [[kromosoma homologo]]ek [[elkargurutzaketa|crossing over]] eginez eta kromosoma ezberdinak lortuz.▼
''Zelula diploide bakar batetik lau gameto sortzen dituen zelularen zatiketa mekanismoari deritzo meiosia.''▼
Meiosiaren helburua kromosomen erdiak dituzten zelulak sortaraztea da eta bi zatitan bana daiteke prozesua: lehen zatiketa meiotikoa (I. Meiosia) eta bigarren zatiketa meiotikoa (II. Meiosia). Lehen zatiketa honetan bi zelula haploide lortzen dira (2n) eta bigarrenean bi zelula haploidetik (2n) bi zelula sexual (n).▼
Meiosirik egongo ez balitz gametoek zelula haploideak izango lirateke eta bat egiterakoan informazio bikoitza luketen zelulak sortuko lituzkete. Era honetan kromosoma kopuru handitzen joango litzateke belaunaldiz belaunaldi zelula ez egonkor eginez.▼
=== Meiosiaren garrantzia genetikoa ===▼
Ugalketa sexuala egoteko kromosomen kopurua erdira jaitsi behar du, honetan baitatza gametoen ugalketa. Zelula somatikoen kromosoma kopuru bera balute kromosoma kopura bikoiztuz joango litzateke belaunaldiz belaunaldi bestela. Aipatu beharra dago meiosiak ere indibiduoen eta espezieen aldakortasun genetikoa handitzen duela, crossing over-aren ondorioz sor daitezkeen aldaketa kopurua oso zabala baita; bereziki kromosoma kopurua altua bada. Era honetan eboluzioari bultzada handi bat ematen baita.▼
== Ziklo zelularraren erregulazioa ==
89 ⟶ 104 lerroa:
G1 fasean, Cdk jarduera oso murriztua dago: APC-Hct1 (Cdc20 soilik mitosian jarduten du) B zikloi oro ezabatzen du; CDKren inhibitzaileak metatzen dira; ziklinen transkripzioa gutxitzen da. Atseden horretatik ihes egiteko, G1 ziklinak pilatu behar dira. Hau, zelulen ugaltze faktoreen bidez kontrolatzen da, kanpoko seinaleekin. Zikloa jarraitzeko beharrezkoak diren s eta G2 faseetako geneen transkripzioa aktibatzeko mekanismo molekularrak zirraragarriak dira: gene horiek E2F proteina erregulatzaileak erregulatzen ditu, G1/s eta S. E2F zikloetako DNAren sustatzaileekin batera, erretinoblastomaren proteinak (Rb) kontrolatzen du, zeinak, faktore trofikorik ezean, jarduera sustatzen duen. Ugaltze-seinaleak daudenean, Cdk-G1 fosforila Rb, E2F-rekin kidetasuna galtzen duena, hortik bereizten da, eta, gainera, s fasearen geneak adieraztea ahalbidetzen du, E2F-k bere gene propioaren transkripzioa bizkortzen duen bezala, Cdk-S eta G1/s fosforilan ere bai Rb eta Hct1 (APCren aktibatzaile positiboa), zeinak ziklo horiek degradatzen dituen.
▲== Ugalketa sexuala eta meiosia ==
▲{{sakontzeko|Meiosi}}
▲Gametoek parte hartzen duten ugalketa motari deritzo ere, bertako zelula sexualak meiosis izeneko zelula banaketaren bidez lortzen direlarik. Zelula sexual hauen aurrekoak meiosi izeneko zelula banaketaren bidez lortzen dira, azarez [[kromosoma homologo]]ek [[elkargurutzaketa|crossing over]] eginez eta kromosoma ezberdinak lortuz.
▲''Zelula diploide bakar batetik lau gameto sortzen dituen zelularen zatiketa mekanismoari deritzo meiosia.''
▲Meiosiaren helburua kromosomen erdiak dituzten zelulak sortaraztea da eta bi zatitan bana daiteke prozesua: lehen zatiketa meiotikoa (I. Meiosia) eta bigarren zatiketa meiotikoa (II. Meiosia). Lehen zatiketa honetan bi zelula haploide lortzen dira (2n) eta bigarrenean bi zelula haploidetik (2n) bi zelula sexual (n).
▲Meiosirik egongo ez balitz gametoek zelula haploideak izango lirateke eta bat egiterakoan informazio bikoitza luketen zelulak sortuko lituzkete. Era honetan kromosoma kopuru handitzen joango litzateke belaunaldiz belaunaldi zelula ez egonkor eginez.
▲=== Meiosiaren garrantzia genetikoa ===
▲Ugalketa sexuala egoteko kromosomen kopurua erdira jaitsi behar du, honetan baitatza gametoen ugalketa. Zelula somatikoen kromosoma kopuru bera balute kromosoma kopura bikoiztuz joango litzateke belaunaldiz belaunaldi bestela. Aipatu beharra dago meiosiak ere indibiduoen eta espezieen aldakortasun genetikoa handitzen duela, crossing over-aren ondorioz sor daitezkeen aldaketa kopurua oso zabala baita; bereziki kromosoma kopurua altua bada. Era honetan eboluzioari bultzada handi bat ematen baita.
== Ziklo zelularra eta minbizia ==
| |||