Argi: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
→‎Interferentziak: atala moldatuta.
23. lerroa:
== Argiari loturiko fenomenoak ==
 
=== ErrefrakzioaIslapena eta Dispertsioaerrefrakzioa ===
Uhin bat (uhin erasotzailea) bi ingurune desberdinen arteko gainazalera heltzen denean, bi uhinetan zatitzen da: hasierako uhinaren ingurunean hedatzen dena uhin islatua da eta ingurune berrian zehar hedatzen dena, uhin [[Errefrakzioa|errefraktatua]].
[[Fitxategi:Refraction-with-soda-straw-cropped.jpg|thumb|125px|Likido barneko arkatzak hautsia dirudi, argiaren errefrakzioaren ondorioz]]
 
Uhin errefraktatuaren hedapen norabidea uhin erasotzailearen norabidea eta ingurune bien [[Errefrakzio-indize|errefrakzio indizeen]] araberakoa da. Ingurune aldaketa jakin batean uhinaren eraso anglua nahikoa handia bada, barne islapen osoa gertatu daiteke. Egoera honetan ez dago errefraktatutako uhinik eta hasierako uhinaren energia osoa islatu egiten da. Telekomunikazioetan hain garrantzitsua den [[Zuntz optiko|zuntz-optikoan]] argia fenomeno honi esker garraiatzen da.
Argiak inguruz aldatzean egiten duen norabide aldaketa da [[errefrakzioa]]. Fenomeno hori gertatzen da, argia abiadura ezberdinetan mugitzen delako zeharkatzen duen materiaren arabera.
[[Fitxategi:Totalreflexion.jpg|erdian|thumb|327x327px|Errefrakzio eta islapena ingurune aldaketa jasotzen duten uhinetan. Eraso angelua zenbat eta handiagoa izan, energia gehiago islatzen da, angelu jakin batetik aurrera barne-islapen osoa ematen delarik.]]
 
Bestalde, ingurunea aldatzeak ezberdin eragiten dio uhin luzera bakoitzari, argiaren [[Dispertsio (argipena)|dispertsioa]] delakoa sortuz. Dispertsioari esker ikus dezakegu hortzadarra zeruan, adibidez.
 
=== [[Dispertsio (argipena)|Dispertsioa]] ===
=== Islapena ===
 
[[Fitxategi:Matterhorn Riffelsee 2005-06-11.jpg|thumb|125px|Lakuko uraren gainazalak Matterhorn mendiaren irudia islatzen du.]]
Argia hutsean hedatzen denean, uhin-luzera guztiek hedapen-abiadura berdina dute. Aldiz, ingurune material batean hedatzean, hedapen-abiadura desberdina da uhin-luzera (kolore) bakoitzarentzat. <ref>{{Erreferentzia|izena=Max|abizena=Born|izenburua=Principles of optics : electromagnetic theory of propagation, interference and diffraction of light|argitaletxea=Cambridge University Press|data=1999|url=https://www.worldcat.org/oclc/40200160|edizioa=7th expanded ed|isbn=0-521-64222-1|pmc=40200160|sartze-data=2021-03-07}}</ref>
Argiaren [[islapena]] argiak azalera bat jo eta atzerantz itzultzen denan gertatzen da. Argia hedatzen deneko ingurunea bapatean aldatzen delarik, posible da argiaren zati batek ingurune berriaren kontra talka egitea eta atzera jatorrizko ingurunean geratzea, norabidea aldatuz.
 
BestaldeHori dela eta, ingurunea aldatzeak ezberdin eragiten dio uhin luzera bakoitzari, argiareneta [[Dispertsiokolore (argipena)|dispertsioa]]guztiez delakoaosatutako sortuzargi zuria hainbat koloretan banatzen da. DispertsioariHoni esker ikus dezakegu hortzadarra[[Ostadar|ortzadarra]] zeruan, adibidez.
 
=== Hedapena eta Difrakzioa ===