Argi: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Hutsa-ren erreferentzia berrikusi
Sarreran aportazio batzuk eginda
2. lerroa:
{{HezkuntzaPrograma|Fisika eta Kimika}}
[[Fitxategi:Prism rainbow schema.png|300px|thumb|Prisma batek argiaren deskonposaketa egiten du, dispertsioa deritzon fenomenoaren ondorioz]]
'''Argia''' giza [[Begi|begiarentzat]] ikusgai den [[erradiazio elektromagnetikoa]] da. [[Fisika]]<nowiki/>ren ikuspuntutik, askotan "argia" terminoa edozein [[Uhin-luzera|uhin-luzeratako]] erradiazio elektromagnetikori esaten zaio, giza begiarentzat ikusgarriak izan edo ez. Ikuspuntu honetatik, beraz, [[Gamma izpi|gamma izpiak]], [[X izpi|X izpiak]] edo [[Ultramore|izpi ultramoreak]] ere argia kontsideratzen dira. "Argi ikusgaia" aldiz, giza begiek detekta dezaketen erradiazioa da soilik<ref>{{Erreferentzia|izena=Juan María.|abizena=Aguirregabiria|izenburua=Mekanika klasikoa|argitaletxea=Universidad del País Vasco|data=2004|url=https://www.worldcat.org/oclc/932541663|isbn=84-8373-631-4|pmc=932541663|sartze-data=2021-03-02}}</ref>.
'''Argia''' giza [[begi]]arentzat ikusgai den [[erradiazio elektromagnetiko]]a da. Ikuspegi zientifiko edo teknologiko batetik, edozein [[uhin-luzera]]tako erradiazio elektromagnetikoa da. Argia definitzen duen oinarrizko partikula [[fotoi]]a da.
 
Argia [[fotoi]] deituriko [[Oinarrizko partikula|oinarrizko partikulez]] osatuta dago. Partikula hauek masa gabekoak dira eta izpiaren energia garraiatzen dute.
 
Argiaren eta edozein erradiazio elektromagnetikoren oinarrizko hiru propietateak hauek dira:
* [[Argi-intentsitate|Intentsitatea]] edo, bestela, [[anplitude]]a: argiaren [[distira]] bezala sumatua.
* [[Maiztasun]]a edo, bestela, [[uhin-luzera]]: gizakiok argiaren [[kolore]] bezala sumatua.
* [[Polarizazio (argipena)|Polarizazioa]] (bibrazio angelua): gizakiok zailtasun handiz sumatzen duguna egoera arruntean.
 
* [[Argi-intentsitateIntentsitate elektriko|Intentsitatea]] edo, bestela, [[anplitude]]aanplitudea: argiaren [[distira]] bezala sumatua.
[[Uhin-partikula dualtasuna|Uhin-partikula bikoiztasun]] izaera dela eta, argiak [[uhin]]en eta [[partikula (argipena)|partikulen]] ezaugarriak izan ditzake. Argiaren ikerketari [[optika]] deritzo, oraingo [[fisika]]n garrantzi handia duen arloa.
* [[Maiztasun]]aMaiztasuna edo, bestela, [[uhin-luzera]]: gizakiok argiaren [[kolore]] bezala sumatua.
* [[Polarizazio (argipena)|Polarizazioa]] (bibrazio angelua): gizakiok zailtasun handiz sumatzen duguna egoera arruntean.
 
[[Uhin-partikula dualtasuna|Uhin-partikula bikoiztasun]] izaera dela eta, argiak [[uhinUhin|uhinen]]en eta [[partikulaPartikula (argipena)|partikulen]] ezaugarriak izan ditzake. Argiaren ikerketari [[optika]] deritzo, oraingo [[fisika]]nfisikan garrantzi handia duen arloa.
 
== Argi ikusgaia ==