Wikipedia

Txikipedia:Juan Sebastian Elkano: berrikuspenen arteko aldeak

Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
No edit summary
No edit summary
12. lerroa:
Sevillan kokatu zen 1518 edo 1519. urtean, eta han jakin zuen {{txp|Fernando Magallanes}} izeneko esploratzaile eta itsasgizon portugaldar batek asmoa zuela Asiara joateko, mendebaldetik barrena (hau da, Ozeano Atlantikotik), eta ez Afrika inguratuz, garai hartan portugaldarren esku zegoelako nagusiki.
 
MagallaesekMagallanesek akordio bat egin zuen {{txp|Gaztela|Gaztelako}} Karlos I.a erregearekin espezieak ekartzeko {{txp|Asia|Asiatik}}; zehazki, europarrek Espezieen Uhartea deitzen zuten leku batera joan nahi zuen, gaur egun {{txp|Molukak}} deitzen den Indonesiako {{txp|UhartediUharte|uhartediuhartea}} batera. Espedizio hori osatu zuten bost itsasontzietako batean joan zen Juan Sebastian Elkano getariarra.
 
[[Fitxategi:Wiki_Elkano.gif|650px|thumb|<center>{{txp|Fernando Magallaes|Magallaesen}} ''Victoria'' ontziaren itsasbidea (gorriz); Elkanok {{txp|Filipinak|Filipinetatik}} aurrera agintea hartuta munduari lehen bira eman zion (urdinez).]]
Espedizioak pasabide bat bilatu behar zuen beste aldera iritsi ahal izateko; eta itsasarte bat aurkitu zuten azkenik {{txp|Hego Amerika|Hego Amerikaren}} hegoaldeko muturrean, 1520an; gaur egun, {{txp|MagallaesMagallanes itsasartea}} izenaz ezagutzen dugu, haren omenez. Era horretara iritsi ziren {{txp|Ozeano Barea|Ozeano Barera}} iristea eta lehen aldiz zeharkatzea. Bide batez, MagallaesekMagallanesek ipini zion izen hori, ekaitzik ez zutelako aurkitu bertan, eta bai aldiz asko ordura arte.
 
Hiru hilabete behar izan zituzten Asiara iristeko; 1521eko martxoan, Filipinetako uharte batean, MagallaesMagallanes hil zen eta aginterik gabe geratu zen espedizioa; horregatik, azkenean Juan Sebastian Elkano marinela izan zen bidaia osatu zuena. Portugesen mendeko uretan barrena nabigatuz abiapuntura heldu zen, Sevillara alegia, kargamentu baliotsu batez, 1522an; hau da, abiatu zenetik hiru urtera. Eta hasierako 240 marineletatik 18 bakarrik itzuli ziren, Victoria izeneko itsasontzian.
 
Bidaia errentagarria izan zen, baita alderdi ekonomikoaz aparte ere. Izan ere, espedizio hari esker, argi eta garbi geratu zen lurra biribila zela, ordura arte teoria edo ustea besterik ez baitzen.
26. lerroa:
 
===Heriotza===
Elkano 1525ean beste espedizio batean abiatu zen 1525ean {{txp|Ekialdeko Indiak|Ekialdeko Indietarantz}}, Asiarantz, alegia, aurreko erruta edo bide beretik; 1526an lortu zuten MagallaesMagallanes itsasartea zeharkatzea eta Ozeano Barera iristea, baina handik gutxira hil zen, 50 urterekin. Zenbaiten arabera, {{txp|eskorbuto}} izeneko gaixotasun larri bategatik hil zen; baina beste teoria batzuk ere badaude haren heriotzari buruz. Marinelek itsasora bota zuten Elkanoren gorpua (ohitura hori baitzeukaten orduko marinelek: norbait itsasontzian hiltzean, itsasora jaurtitzen zuten haren gorpua).
{{clear}}
{{Txikipedia interwiki}}
"https://eu.wikipedia.org/wiki/Txikipedia:Juan_Sebastian_Elkano"(e)tik eskuratuta