Gillotina: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
7. lerroa:
== Gillotinaren erabilera Euskal Herrian ==
Euskal Herrian, Iraultzaren ikur zen gillotina [[Izu Garaia]]<nowiki/>n erabiltzen hasi zen,
Baionan, exekutatu ziren zenbait pertsonaren izenak ezagutzen dira:
1793ko azaroaren 3an, Donibane Lohitzuneko Elkarte Iraultzailearen kide batek herritarren artean diru bilketa abiatzeko eskatu zion herriko agintariei. Helburua gillotina bat erostea zen, "traidoreen eta konspiratzaileen" aurka. Horrela egin zuten, eta Askatasunaren Enparantzan ezarri zen (gaurko Louis XIV enparantza), Louis XIV eta Clairette etxeetan zeuden atxilotze-guneetatik hurbil; handik, kondenatuak pauso gutxi batzuk baizik ez zituzten behar gillotinaraino ailegatzeko.▼
* Bernard Darrigol: Milafrangakoa, urteetan Espainiako armadan aritua (bi erresumen arteko erret-familia tratuek ahalbidetzen zuten hori) 1793ko urriaren 27an exekutatua izan zen.<ref name=":0">{{Erreferentzia|izena=Albert|abizena=Darricau|izenburua=Scènes de la terreur a Bayonne et aux environs : 1793-1794 / par Albert Darricau.|hizkuntza=fr|data=2013-09-25|url=https://www.euskalmemoriadigitala.eus/handle/10357/5151|sartze-data=2021-02-23}}</ref>
* Charles Henebron: Angeluko apaiza, 1793ko azaroaren 24an gillotinatu zuten elizan "Errepublikaren eta Konstituzioaren aurka mintzatzeagatik".
* Salvat de Sorhainde: Beskoitzeko apaiza. Lurraldetik atera izanaren akusaziopean, Baionan epaitua eta absolbitua izan zen; baina beste epaimahai batek epaia errebisatu eta atzera Baionara bidali zuten, absoluzioa emaniko epaimahai beraren aurrean dekapitatua izateko.
1794ko martxotik aurrera 3.000 inguru [[Lapurtarren deportazioa (1794)|lapurtarren deportazioa]] ekarri zuen errepresio-operazioaren baitan, zenbait pertsona gillotinatu zituzten, besteak beste: Domingo Garat, Catherine Sorhainde, Manex Etxeberri, Sébastien Granjean, Jean Gorostarzu eta Pierre Duhalde.<ref name=":0" />
▲Donibane Lohitzunen, 1793ko azaroaren 3an,
Donibane Lohitzuneko gillotina gaurko Louis XIV enparantzan jarria izan zen, artean Askatasunaren Enparantza izendatua. Bere harrizko oinarrian lau esaldi grabatuak zituen; XX mende hasieran herritarrek oraindik bi gogoan zituzten: "''L’union fait la force''" eta "''Mort aux tyrans''". Gillotina desmuntatu zenean herritarrek harri hauek suntsitzen saiatu ziren, eta beste obretarako erabiliak izan ziren; besteak beste, Umezurztegiko horma bat eraikitzeko (haietatik 16 harri, inskripzio arrastoekin, Villa Ducontenia erakusketa aretoaren atarian ezarri ziren XX. mende hasieran); Pierre Hariztoiek, berriz, Béthanie haurren instituzioaren instalakuntzetan zeuden harri gehiagoren berri eman zuen "Saint-Jean-de-Luz et Ciboure, souvenirs historiques et révolutionnaires" liburuan: "FA LA TERR HESSES TYRANNIE" hitzak aurkitu zituen, zehazki." La Gazette de Bayonne, de Biarritz et du Pays basque" aldizkariko kazetariek, berriz, 1932 urtean, Duconteniako harrietan ikusitako zenbait hizki antzeman zituzten: "TE, CE, RCE, LATE", eta beste batzuk ezin izan zituzten identifikatu.
| |||