Ex libris: berrikuspenen arteko aldeak

'''''Ex libris''''' (latinezko esapidetik, "Liburuen artetik") liburu baten jabegoa adierazteko lehenengo orri zurian, baita ere azalaren barrualdean, kokatzen den marka da. Marka hori mota askotako izan daiteke: itsatsitako papera, etiketa, zigilua... Bertan, jabearen edo liburutegiaren izena jasotzen da. Jabearen izena aurretik ''ex libris'' jartzen du, baita ere, batzutanbatzuetan, ''ex bibliotheca'' edo ''e-libris''); badira beste aukera batzuk ere, esaterako, "ni Urliarena naiz". Ex libris asko oso artistikoak ziren, oso landuak. Gaur egun gero eta gutxiago erabiltzen dira.<ref>{{erreferentzia|url=http://www.fisae.org|izenburua=|sartze-data=|egunkaria=|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=|formatua=}}</ref>

Normalean, jabearen izenarekin batera, ''ex librisaklibris''ak irudi bat erakusten du, askotan jabearekin identifikatzen den zerbait. Adibide zaharrenetan armarri [[Heraldika|heraldikoak]] agertzen ziren. Denborarekin ohikoagoak egin ziren marrazki [[sinboliko]] edo [[alegoriko]]ak, sarritan [[lema]] batekin.

Ex librisen aurrekari bezala [[Antzinako Egipto]]ko K.a. XV. mendeko [[Amenofis III.a]]ren buztinezko plaka urdin bat aipatzen da; hori erabiliz eta [[Egiptoar idazkera hieroglifiko|hieroglifikoen]] bidez, haren liburutegiko [[papiro]] bilkarien jabetza azaltzen zen. Plaka hau, [[Londres]]ko [[British Museum]]en erakusten da. Erdi Aroan, bestetik, [[kodize]]tan haien jabegoa adierazteko markak agertu ziren. Baina [[inprenta]] sortu arte ezin da gaurko zentzuan ''ex librisezlibris''ez hitz egin. Horretan, grabazio-teknikek asko lagundu zuten. XV. mendetik XVIII. mendera ohikoenak irudi heraldikoak izango ziren. XVIII. mendetik aurrera alegoriak, sinboloak eta ikurrak ugariagoak egin ziren.

XIX. mendearen amaieran eta XX. mendearen hasieran benetako arrakasta izan zuten ''ex libriseklibris''ek. Horretan [[Art Nouveau]]ren eragina nabaria izan zen. Halaber, liburuek aurretik ezagutu ez zen zabalkunde izan zuten eta horrek marka hauen erabilera ere zabaldu zuen. Urte horietan ''ex librisenlibris''en bildumagileak agertu ziren eta lehenengo batzarrak eta lehiaketak egin ziren. ''Ex librisalibris''a, bestetik, prestigio marka bat bezala ikusten zen.<ref>{{erreferentzia|url=http://araprinter.com/blog/curiosidades/historia-de-los-ex-libris|izenburua=|sartze-data=|egunkaria=|aldizkaria=|abizena=|izena=|egile-lotura=|hizkuntza=|formatua=}}</ref>

Carla Fusi exlibris Biblioteca.jpg|Mende honen ''Ex libris''.