Lluis el Sifoner: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
«Lluís Fornés i Pérez-Costa» orriaren itzulpena eginez sortua
 
No edit summary
2. lerroa:
{{Pertsona infotaula
}}
'''Lluís Fornés i Pérez-Costa''' ( [[Pedreguer]], [[1945]] ), '''Lluís ''el Sifoner''''' bezala ezaguna, musikari, [[Filologia|filologo]], idazle eta musika kritikari valentziarra[[Valentziar Herrialdeko eskualdeak|valentziar]]<nowiki/>ra. [[Espainiako trantsizioa|Espainiako trantsizioan]] [[kantautore]] bezala ezaguna egin zen, baina urte askoan erretiratua izan da hizkuntza gatazkak direla eta.
[[Fitxer:Pensem-nos_11_-_Entrevista_a_Lluís_Fornés.ogg|thumb|Entrevista a Lluís Fornés realitzada el 2014]]
'''Lluís Fornés i Pérez-Costa''' ( [[Pedreguer]], [[1945]] ), '''Lluís ''el Sifoner''''' bezala ezaguna, musikari, filologo, idazle eta musika kritikari valentziarra. [[Espainiako trantsizioa|Espainiako trantsizioan]] kantautore bezala ezaguna egin zen, baina urte askoan erretiratua izan da hizkuntza gatazkak direla eta.
 
== Hastapenak ==
Abeslari gisa [[1973|1973an]] hasi zen, ''Crit i Cant'' [[Folk musika|folk]] taldearekin; taldea desagertu zenean, bakarka jarraitu zuen eta [[1975|1975ean]] lehen postua irabazi zuen III [[Xàtiva|IIIXàtivako]] Xàtiva AbestienAbesti Jaialdian]]: une horretatik aurrera, bere emanaldiak biderkatu egin ziren [[Valentziako Erkidegoa|Pais Valenciá]] osoan [[1989]] urtera arte. Urte horretan, bere ibilbide musikalean bat bateko etena egin behar izan zuen, hizkuntza gatazka batengatik publikoaren zati handi baten boikota[[boikot]]<nowiki/>a jaso zuelako.
 
== Hizkuntza gatazka ==
Arazoa Valentziako Irrati Telebista (VITB) kate publikoan hizkuntza politikan eginiko interbentzio batengatik etorri zen. 1990 urtean, estilo arau berriak bultzatu ziren, valentziar[[valentziera]] eta katalan hizkerak[[Katalan|katalana]] bereiztearen aldeko irizpideak lehenetsiz, eta Amadeu Fabregat zuzendariaren talde teknikoak estilo liburu bat onartu zuen; ''Sifonerrak'' liburu horretan agertzen zen "debekatutako hitzen" zerrenda bat osatzen lagundu zuen.<ref>{{Cite web|url=http://www.elpais.com/articulo/radio/television/FABREGAT/_AMADEU/CATALUnA/COMUNIDAD_VALENCIANA/lista/palabras/prohibidas/entra/vigor/Canal/elpepirtv/19900819elpepirtv_4/Tes/|title=Una lista de palabras prohibidas entra en vigor en Canal 9 <nowiki>|</nowiki> Edición impresa <nowiki>|</nowiki> EL PAÍS<!--Títol generat per bot-->}} Col·laboració amb Amadeu Fabregat en la depuració lingüística de RTVV</ref> Arrazoi horrengatik, Valentziako[[Valentzia]]<nowiki/>ko Teatre Principal aretoan eginiko kontzertu batean publikoa txistuka hasi zitzaion, emanaldia eragozteraino. Horren ostean "Sifonerra hil zela" adierazi, eta kantatzeari utzi zion.
 
== Jarduerak, eta taulara itzultzea ==
Hizkuntza gatazka
 
Arazoa Valentziako Irrati Telebista (VITB) kate publikoan hizkuntza politikan eginiko interbentzio batengatik etorri zen. 1990 urtean, estilo arau berriak bultzatu ziren, valentziar eta katalan hizkerak bereiztearen aldeko irizpideak lehenetsiz, eta Amadeu Fabregat zuzendariaren talde teknikoak estilo liburu bat onartu zuen; ''Sifonerrak'' liburu horretan agertzen zen debekatutako hitzen zerrenda bat osatzen lagundu zuen.<ref>{{Cite web|url=http://www.elpais.com/articulo/radio/television/FABREGAT/_AMADEU/CATALUnA/COMUNIDAD_VALENCIANA/lista/palabras/prohibidas/entra/vigor/Canal/elpepirtv/19900819elpepirtv_4/Tes/|title=Una lista de palabras prohibidas entra en vigor en Canal 9 <nowiki>|</nowiki> Edición impresa <nowiki>|</nowiki> EL PAÍS<!--Títol generat per bot-->}} Col·laboració amb Amadeu Fabregat en la depuració lingüística de RTVV</ref> Arrazoi horrengatik, Valentziako Teatre Principal aretoan eginiko kontzertu batean publikoa txistuka hasi zitzaion, emanaldia eragozteraino. Horren ostean "Sifonerra hil zela" adierazi, eta kantatzeari utzi zion.
 
Valentziako Erkidegoan bultzatutako [[Pankatalanismo|katalanismo politikoa]] kritikatu izan du, "inposizioan" eta "''desitxuraketan'' " oinarritzen dela adieraziz.<ref>[http://www.levante-emv.com/secciones/noticia.jsp?pRef=2008111100_5_517786__Opinion-Lelement-distorsionador Article: ''L'element distorsionador'']</ref>
 
Pertsonaia polifazetikoa da. Besteak beste, telebistarako eta zinemarako gidoiak idatzi ditu; irakaskuntzan aritzen da, eta 2004an "Pentsamendu Panokzitanista" izeneko [[Doktore tesi|doktore-tesiatesi]]<nowiki/>a aurkeztu zuen.
 
2007an Vicent Morell <ref>{{Es}} [http://www.levante-emv.com/secciones/noticia.jsp?pNumEjemplar=3521&pIdSeccion=26&pIdNoticia=296030&rand=1178254746215 ''Levante-EMV''] ''Lluís Fornés rescata en un libro la figura del filósofo y músico republicano Vicent Morell''</ref> ilustratuari buruzko biografia argitaratu zuen, eta abesteari berrekin zion,<ref>{{Es}} [http://www.lasprovincias.es/valencia/prensa/20070513/marina/lluis-sifoner-ofrecera-concierto_20070513.html ''Las Provincias''] ''Lluís el Sifoner ofrecerá un concierto el próximo día 25''</ref> bi kontzertu eta atzera begirako erakusketa bat aurkeztuz. Deniako[[Denia]]<nowiki/>ko Jesus Pobre auzoko jaien pregoilari ere izan zen,<ref>{{Es}} [http://www.lasprovincias.es/valencia/prensa/20070527/marina/vecinos-jesus-pobre-celebran_20070527.html ''Las Provincias''] ''Los vecinos de Jesús Pobre celebran las fiestas patronales'''</ref> baina apaiz batek betoa jarri zion.<ref>{{Es}} [http://www.levante-emv.com/secciones/noticia.jsp?pRef=3651_19_341916__COMUNITAT-VALENCIANA-sacerdote-impide-cantar-Lluis-Sifoner-boda-Denia ''Levante-EMV''] '' Un cura impide a Lluís «El Sifoner» actuar en la boda de unos amigos en Dénia''</ref>
 
Pentsamendu[[Esperanto]] laikoarenhiztuna, bultzatzaileapentsamendu da,[[Laikotasun|laiko]]<nowiki/>aren etabultzatzailea, 2009 urtean bataio zibil batean aitabitxi izan zen.<ref>{{Es}} [http://www.diarioinformacion.com/marina-alta/2009/11/16/carles-nino-pedreguer-primer-bautizado-civilmente-marina-alta/951922.html ''Diario Información''] ''Carles, un niño de Pedreguer, el primer ´bautizado´ civilmente en la Marina Alta ''</ref> 2017ko otsailaren 9an, Ximo Guardiola musikari eta zinegileak 'Lluís el Sifoner, hiru [[arra]] eta erdiko dokumentala' estreinatu zuen Valentziako SGAEren[[SGAE]]<nowiki/>ren egoitzan. <ref>[http://www.sgae.es/es-es/SitePages/EstaPasandoDetalleActualidad.aspx?i=1738&s=5 Estreno de un documental sobre Lluís El Sifoner, referente de la canción tradicional valenciana, en la Sala SGAE Centre Cultural de Valencia]</ref> 2017ko urrian Fornések bere herriko Ohorezko Saria jaso zuen.<ref>{{Cite web|data=12 octubre 2017|url=http://www.lasprovincias.es/marina/sifoner-casal-cultural-20171012001924-ntvo.html|accessdate=27 novembre 2017|title=El Sifoner, el Casal Cultural Jaume I, Basurama y Ve-la Luz, Premis d'Honor Vila Pedreguer|publisher=Las Provincias}}</ref>
 
== Diskografia ==
32 ⟶ 31 lerroa:
 
== Beste lanak ==
 
* ''El barranc de les fonts''. Editorial Lindes. Quaderns de poesia. (1977)
* ''Els Riuraus Valencians'' ( [[2011]] )
* ''La llengua valenciana i el diasistema occitano-romà'' ( [[2012]] )
* ''El riurau. Cants d'exili interior.'' Editorial Germania. (2014). Isbn: 978-84-16044-37-5
 
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|30em}}
 
[[Kategoria:Gizabanako biziak]]
[[Kategoria:Alacant probintziako jendea]]
[[Kategoria:Katalanezko abeslariak]]
[[Kategoria:1970eko hamarkadako abeslariak]]
[[Kategoria:1980ko hamarkadako abeslariak]]
[[Kategoria:2000ko hamarkadako abeslariak]]
[[Kategoria:2010eko hamarkadako abeslariak]]
[[Kategoria:Esperantozaleak]]