Masoneria: berrikuspenen arteko aldeak

| colspan="2" style="font-size: larger; text-align: center;" | '''HarginbelzgoaFramazoneria'''</br>[[Fitxategi:Square compasses.svg|250px]]</br><small>[[Eskuaira]] eta [[konpasKonpas (argipenatresna)|konpasa]],</br>framazonen ikur nagusia.</small>

| Yorkeko MasoneriaFramazoneria, Eskoziar MasoneriaFramazoneria, MasoneriaFramazoneria Mistoa, Giza Zuzenbidea, Menfis-Mizraimen Ohikunea, Egiptoar MasoneriaFramazoneria

'''HarginbelzgoFramazoneria''' ([[Ipar.]]), '''masoneria''' ([[Heg.]]) edo '''harginbelzgoa'''<ref>{{Erreferentzia|entziklopedia=[[Orotariko Euskal Hiztegia]]|url=http://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_oeh&view=frontpage&Itemid=413&lang=eu&sarrera=Harginbelzgo&xeh=0|artikulua=Harginbelzgo}}</ref>, '''framazoneria''' edo '''masoneria''' [[kofradiaanaidi]]- edo anaiarte-motako [[erakunde]]a da, bere burua iniziaziosarbidea, filantropia eta [[filosofia]] sustatzeko erakunde gisa definitzen duena. Jatorria Erdi Aroko [[hargintza|harginen]] anaiarteetan du. Bere kide eta jarraitzaileen arabera, egia bilatzeko eta gizakiaren garatze intelektual eta morala lortzeko helburua dute. MasoiakFramazoneriaren jarraitzaileei '''framazon''', '''masoi''' edo '''hargin beltz''' deritze. Framazonak, gizon nahiz emakumeak, [[Logia (elkartea)|logia]] izeneko oinarrizko egituretan antolatzen dira, eta logia horiek, maila handiagoko erakunde batean taldekatzen dira; horri gehienetan "Logia Handia", "Sortaldeko Logia" edo "Prioretza Handia" deritzo.

[[Europa]]n [[XVII. mendea]]ren amaiera eta [[XVIII. mendea]]ren hasiera aldera agertu zen. Egungo harginbelzgoa edo "espekulatzailea" ''sinboloenikurren bitartez irudikatutako moral-sistema partikular'' gisangisa deskribatu da. HarenBere burua formazioheziketa-lanabestzat aurkeztu ohi du: eraikuntzaren sinbolismoan oinarritutako metodo berezi batekin, kideek entzuteko, gogoeta egiteko eta elkarrizketarako ahalmena garatzea dute helburu, gero balorebalio horiek beren ingurumenean zabal ditzaten.

Hargin beltzenFramazonen erakundearen historiak desadostasun ugari agertzen ditu, eta haren zio nagusiak hainbat gairen inguruan ibili dira: [[emakume]]a masonerianframazonerian onartzea, [[Erlijio|sineskera erlijioso]] eta metafisikoen gaia, eztabaidatutako gaien izatea edo logien lan egiteko era, bai eta harginbelzgoarenframazoneriaren erregulartasunaren funtsa kokatzen diren oinarriak ere. Gai horiek eta beste batzuei buruzko ikuspuntuak askotarikoak izateak hargin beltzenframazonen hainbat adar eta joera garatzea ekarri du, sarritan, elkar onartu edo elkar aintzakotzat hartzen ez dutenak.

Harginbelzgoak aurkari ugari eduki ditu mendeen joanean; [[Erromatar Eliza Katolikoa]] eta [[kristau-sinesbide]] gehienak, [[monarkia absolutu]]ak eta [[Komunismo|komunistak]] hargin beltzen aurka aritu izan dira zio ezberdinengatikaskorengatik (sekretismoa, [[azpikeria]]k, agintearekiko loturak).

== MasoiFramazon-logiak Euskal Herrian ==

[[Euskal Herria]]n hargin beltzenframazonen hainbat logia badaudedago. Hona hemen nagusiak<ref>[http://club2.telepolis.com/fraternidad/logias_del_pais_vasco.htm Logías del País Vasco]</ref>: