Wikipedia

Ote: berrikuspenen arteko aldeak

Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
Xirkan (eztabaida | ekarpenak)
42.189 edits
tNo edit summary
3. lerroa:
| authority = [[Lineo|L.]]
}}
''Ulex'Otea''' generoa ('''OteaUlex sp.'''k) [[Fabaceae]] [[familia (biologia)|familiaren]] barruanbarneko sailkatutalandare dago,[[genero eta(biologia)|generoa]] honen barneanda, 20 espezie inguru bildutabiltzen daudedituena. Genero honetako landareak [[zuhaixka]] [[hostoiraunkor]] [[Arantzaarantza (botanika)|arantzadunak]] dira; eta, Afrikako ipar-mendebaldemendebaldean eta Europako mendebaldetikmendebaldean hedatuta daudedaudenak. Hala ere, espezieEspezie gehienak [[Iberiar penintsula|Iberiar Penintsulan]]n daude.
 
== Deskribapena ==
16. lerroa:
== Espezieak ==
 
* ''[[Ote beltz|Ulex minor]]'' edo '''ote beltza'''
* ''Ulex argenteus''
* ''Ulex eriocladus''
22. lerroa:
* ''Ulex baeticus''
* ''Ulex borgiae''
* ''[[Ote loretxiki|Ulex parviflorus]]'' edo '''ote loretxiki'''loretxikia
* ''Ulex jussiaei''
* ''Ulex airensis''
29. lerroa:
* ''Ulex erinaceus''
* ''Ulex densus''
* ''[[Ote zuri|Ulex europaeus]]'' edo '''ote zuria'''
* ''Ulex gallii''
 
36. lerroa:
 
=== ''Ulex gallii'' Planchon ===
''Ulex gallii'' 1m-ko altuera har dezaketen ''Ulex'' generoko zuhaiskakzuhaiska da, batzuetan herrestariak izan daitezkenakdaitekeena. [[Zurtoin]] eta [[Adar (zuhaitza)|adarretan]] ile ugari agertzen dira, bi motatakoak: batzuk luzeak, eta besteak motz eta okertuak. [[Arantza (botanika)|Arantzak]] ere badituzte, zuzenak edo okertuak izan daitezkenak. Arantz primarioak txandakatuak dira, zurrunak, glabroak eta 3 cm izan ditzazkete. Sekundario eta tertziarioak, taldekatu egiten dira primarioen oinarrian eta hauek baino motzagoak izaten dira.
 
5-8 mm arteko filodio primarioak erakusten dituzte, lantza itxuradunak, arantzadunak, [[zilio]]ekin hertzeetan, glabroak; eta sekundarioak lantza linear itxuradunak, haien arantza bezain luzeak direnak gehienetan. Profiloak 0,5-1,5 mm - koak dira, obalatu edo obalatu lantzadunak, pubeszenteak eta pedizeloa 3-mm - koa. [[Kaliz (botanika)|Kaliza]]<nowiki/>k, 9-12 mm arteko luzeera dauka, ezpainak etengabe estutzen direlarik oinarrira hurbiltzean, ile motz eta dentsitate aldakorrekoak eta goikaldeko ezpaina 2-4 mm - ko lodierarekin. [[Fruitu]]a, [[leka]] da kaliza baino pixkat txikiagoa izaten da, obalatua eta 1-4 hazi ditu, ile luze eta bigunekin.
45. lerroa:
[[Fitxategi:Illustration Ulex europaeus0.jpg|thumb|''Ulex europaeus'' espeziearen ilustrazio bat]]
 
=== ''[[Ote zuri|Ulex europaeus]]'' L. ===
[[Ote zuri]]a (''Ulex europaeus'') 2,5 m ingurura irits daitekeen zuhaixka da, oso arantzatsua eta agerian ez zaizkio hostoak ikusten. Zutituak edo herrestariak izan daitezke, adarkadura zabal edo konpaktadunekoak. Adar gazteak, ile luze eta nabarmenez, eta labur eta adpresos osatuta daude. Horrez gain, arantza primarioak 4cm-koak izan daitezke, zurrunak eta zuzen edo pixka bat okertuak, eta sekundarioak eta tertziarioak, askotan primarioen oinarrian txertatuta, faszikulatuak izaten dira, bereziki landarearen alde basalekoak.
 
Loreek, korola horiak dituzte, papilionazeo motatakoak eta estandarte izeneko petalo oso garatuak izaten dituzte. Kaliza, nabarmenki iletsua izaten da, ile luze eta lodiak dituena. Honekin jarraituz, kalizak, oinaldean, bi brakteola ditu, 2 mm baino zabalagoak direnak eta ''Ulex gallii'' espeziearenak baino handiagoak direnak. Fruitua, ile luzez gaineztatutako leka laburra da. Filidio primarioak zurrunak izaten dira, arantza txikikoak eta ilegabeak, ilaundunak edo ile luzedunak. <ref>{{Erreferentzia|izenburua=Ulex|url=http://www.unavarra.es/herbario/leguminosas/htm/Ulex_L.htm|aldizkaria=www.unavarra.es|sartze-data=2019-03-21}}</ref>
55. lerroa:
<br />
 
=== ''[[Ote beltz|Ulex minor]]'' Roth ===
[[Ote beltz]]a (''Ulex minor'') 2 m-ko altuera izan dezakeen zuhaixka da, eta adarkadura irekia duduena. Bere adarrak eta zurtoina iletsuak dira, eta ile hauek bi motatakoak izan daitezke: luzeak eta ikusgarriak edo motz eta adpresoak(beste organo batera hurbildua). Arantza primarioak 2 cm izan ahal dituzte, zuzen edo okertuta egon daitezke; eta arantza sekundarioen berdinak edo luzeagoak izan daitezke. Arantza sekundarioak eta tertziarioak ere badituzte, hauek meheagoak izan ohi dira, batzutan pila bat egon daitezke; eta fase primarioan faszikulatuta daude. Bestalde, filodio primarioak zurrun, arantzadunak, zuzenak edo zuzen-triangeluarrak eta iletsuak izan daitezke. Filodio sekundarioak, gainera, arantza bezain luzeak izan daitezke. Brakteolak 0,5-1 mm artean neurtzen dute, eta pedizeloa baino estuagoak izaten dira. Pedizeloa, bere aldetik, 1,5-5 mm artean egoten dira. Kaliza iletsua da, eta 7-8,5mm artean neurtzen du. Estandartea 7-10 edo 4,5-7 mm artean egon daiteke. Ploidiari dagokionez, diploideak dira; 2n = 32.<br />'''

== Ekologia eta banaketa geografikoa'''. ==
Txilardi eta [[sastrakadi]]etan aurkitu daitezkeen zuhaizkak dira, normalean itsasaldean eta lurzoru azidoetan hazten dira. Banaketa geografikoari dagokionez, ''Ulex'' generoko espezieak Europako mendebaldean eta Afrikako ipar-mendebaldean aurki daitezke, baina espezie gehienak Iberiar penintsulan zehar hedatuta daude.<br />
 
== Erabilerak ==
66 ⟶ 69 lerroa:
 
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia zerrenda|30em}}▼
{{commonskat}}
 
== Kanpo estekak ==
▲{{erreferentzia zerrenda}}
{{autoritate kontrola}}
 
"https://eu.wikipedia.org/wiki/Ote"(e)tik eskuratuta