Doriar ordena: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Autoritate kontrola jartzea
jatorria eta ezaugarriak
1. lerroa:
{{HezkuntzaPrograma|Kultura klasikoa}}
[[Fitxategi:DoricParthenon.jpg|thumb|175px|[[Partenoia|Atenasko Partenoiaren]] doriar ordena]]
'''Doriar ordena''' antzinako [[Greziar arkitektura|Greziako arkitekturan]] erabili ziren hiru [[ordena klasiko]]etako zaharrena. Kolomada, doriarrakbeste ezbiak du[[Joniar basarik,ordena]] 8eta modulutako[[Korintoar altueraordena|Korintiar izanordena]] ohidira. duApur etabat geroxeago, [[kapitelErromatar arkitektura|ginbelaErromatar arkitekturan]] osoere sinpleaerabilia daizan zen, moldura batez hornitua.baita [[FrisoPizkundetar arkitektura|ErlaizpeaPizkundeko]] [[metopa]]z eta [[triglifoArkitektura neoklasikoa|Neoklasizismoko arkitekturan]]z apainduta izaten duere.
 
Orden doriarraren ezaugarri nagusiak sinpletasuna eta sendotasuna dira. Koloma doriarrak ez du basarik, 8 modulutako altuera izan ohi du eta [[kapitel|ginbela]] oso sinplea da, moldura batez hornitua. [[Friso|Erlaizpea]] [[metopa]]z eta [[triglifo]]z apainduta izaten du.
 
== Jatorria ==
Doriar ordena, [[doriar]] herrian du bere jatorria, [[Antzinako Grezia]] osatzen zuen tribuetako bat. Greziar arkitekturaren orden nagusiena da, [[Greziako Aro Arkaikoa|Garai Arkaikoa]]<nowiki/>n (k.A. 750–480) erabili zen gehien bat, baita [[Magna Graecia|Magna Grezia]]<nowiki/>ko eta [[Paestum]]<nowiki/>eko tenpluetan.
 
Orden honen eboluzioa denboran zehar ikus daiteke. Zaharragoak direnak, orden protodoriko bezala ezagutzen dira. Orden honetako kolomak sinpleagoak eta sendoagoak dira, aldiz, [[Grezia klasikoa|Aro Klasiko]]<nowiki/>tik hurbilago daudenak, askoz lerden eta proportzionatuak dira.
 
== Ezaugarriak ==
'''Kolomak''' sendoak dira, ildaskadunak eta oinarririk gabe, zuzenean, bermatzen dira estilobatoaren gainean edo estereobatoaren gaineazalaren gainean.
 
'''Kapitela''' apaingarririk gabea da, eta honela eratuta dago:
 
* '''Ekinoa'''
* '''Fustea'''
* '''Abakoa'''
 
'''Taulamendua''' elementu hauek osatzen dute:
 
* '''Arkitrabea''', gehienetan lisoa
* '''Frisoa''', trigligoz eta metopaz osatua
* '''Erlaitza'''. Frisoaren gainetik kanporantz irteten da, eta atal hauek ditu:
** '''Hegala'''. Uraren bidea eteteko, euri-urak frisoari kalte egitea sahiesteko
** '''Erregleta''' eta '''Mutuloak''' apindagarri moduan
** Zimazioa amaierako modulo bezala
 
'''Frontoi''' triangeluarra
 
== Ikus, gainera ==