Txikipedia:Plankton: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Planktonari buruzko informazioa gehitu dut
 
No edit summary
1. lerroa:
{{Banner|Plankton collage.jpg}}
Planktona munduko ozeano eta itsasoetan flotatzen duten izaki bizidun ñimiño askoren multzoa da. Landare, animalia eta beste hainbat motatako organismoz motaz osatuta dago. Planktona oso garrantzitsua da arrainak eta beste itsas-izakiak eta horiek kontsumitzen dituzten pertsonak mantentzen dituen elikatze katean.
[[Fitxategi:Plankton species diversity.jpg|500px|thumb|<center>Planktona osatzen duten izaki batzuk.]]
'''Planktona''' munduko {{Txp|ozeano}} eta {{Txp|itsaso|itsasoetan}} flotatzen duten izaki bizidun ñimiño askoren multzoa da. LandareTamaina txiki-txikiko {{Txp|landare}}, {{Txp|animalia}} eta beste hainbat motatako organismoz motaz osatuta dago. Planktona oso garrantzitsua da {{Txp|arrain|arrainak}} eta beste itsas-izakiak ―bai eta horiek kontsumitzen dituzten pertsonak ere― mantentzen dituen elikatzeelika-kate edo {{Txp|kate trofiko|kate kateantrofikoan}}.
 
==Plankton motak==
Planktonaren barruan, bi mota bereizten dira:
Landare*'''Fitoplanktona''': landarez edo antzeko organismoez osatuta dagoen planktona fitoplankton deitzen dadagoena. Organismo horiek normalean zelula bakar bat baino txikiagoak izaten dira. Adibidez, fitoplanktonaren ohiko forma bat diatomeoak dira, zelula bakarreko alga mota bat. Fitoplanktonak ur azaletik gertu flotatzen du. Beste landareek bezala, eguzki-argia erabiltzen du {{Txp|energia}} sortzeko eta gero oxigenoa botatzen du. Prozesu hori {{Txp|fotosintesi}} deitzen da.
 
Animalia*'''Zooplanktona''', berriz, animaliaz edo antzeko organismoez osatuta dagoen planktona zooplankton deitzen da. Horietako organismo batzuk, hala nola, {{Txp|oskoldun|oskoldunak}} eta {{Txp|protozoo|protozooak}} miniaturan, oso txikiak dira. Beste batzuk, hala nola {{Txp|marmoka|marmokak}}, handiagoak dira. Arrain eta {{Txp|itsaski}} batzuk {{Txp|arrautza|arrautzak}} edo {{Txp|larba}} txiki-txikiak dira hasieran. Arrautza eta larba horiek ere zooplankton dira.
Plankton motak
 
Fitoplankton eta zooplanktonaz gain, {{Txp|bakterio|bakterioak}} eta {{Txp|onddo|onddoak}} ere munduko uretan daude. Izaki bizidun horiek ere planktontzat hartuhar daitezke.
Landare edo antzeko organismoez osatuta dagoen planktona fitoplankton deitzen da. Organismo horiek normalean zelula bakar bat baino txikiagoak izaten dira. Adibidez, fitoplanktonaren ohiko forma bat diatomeoak dira, zelula bakarreko alga mota bat. Fitoplanktonak ur azaletik gertu flotatzen du. Beste landareek bezala, eguzki-argia erabiltzen du energia sortzeko eta gero oxigenoa botatzen du. Prozesu hori fotosintesi deitzen da.
 
==Zergatik da garrantzitsua?==
Planktona oso garrantzitsua da {{Txp|Lurra|Lurrean}} bizitza egon dadin. Fitoplanktonak pertsonek eta animaliek bizitzeko beharrezkoa duten oxigenoaren zati handia sortzen dute. Era berean, {{Txp|elikagai}}-iturri garrantzitsua dira animalientzat. Zooplanktona fitoplanktonez elikatzen da, eta arrainak eta beste animalia handiagoak zooplanktonez elikatzen dira. {{Txp|Balea}} mota asko elikatzen dira zooplanktonez. Balea erraldoiek ahoko bizarrak deitzen diren filtro batzuekinedo planktonairagazki batzuekin harrapatzen dute beren ahoetanplanktona.
 
[[Kategoria:Txikipedia]]
Animalia edo antzeko organismoez osatuta dagoen planktona zooplankton deitzen da. Horietako organismo batzuk, hala nola, oskoldunak eta protozooak miniaturan, oso txikiak dira. Beste batzuk, hala nola marmokak, handiagoak dira. Arrain eta itsaski batzuk arrautzak edo larba txiki-txikiak dira hasieran. Arrautza eta larba horiek ere zooplankton dira.
[[Kategoria:Txikipedia:Biologia]]
 
 
Fitoplankton eta zooplanktonaz gain, bakterioak eta onddoak ere munduko uretan daude. Izaki bizidun horiek ere planktontzat hartu daitezke.
 
 
Zergatik da garrantzitsua?
 
Planktona oso garrantzitsua da Lurrean bizitza egon dadin. Fitoplanktonak pertsonek eta animaliek bizitzeko beharrezkoa duten oxigenoaren zati handia sortzen dute. Era berean, elikagai-iturri garrantzitsua dira animalientzat. Zooplanktona fitoplanktonez elikatzen da, eta arrainak eta beste animalia handiagoak zooplanktonez elikatzen dira. Balea mota asko elikatzen dira zooplanktonez. Balea erraldoiek bizarrak deitzen diren filtro batzuekin planktona harrapatzen dute beren ahoetan.