Aditz-joko: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary |
No edit summary |
||
9. lerroa:
[[Ingeles|Ingelesak]] ([[Indoeuropar hizkuntzak|indoeuropear hizkuntzen]] kidea) bere garapenaren bidean ia galdu du konjugazioa; hirugarren pertsonarekin bakarrik agertzen da (eta orainaldian bakarrik): ''come'' «etorri», ''I come'' «nator», ''you come'' «zatoz», ''he''/''she''/''it'' ''come'''s''''' «dator», ''we come'' «gatoz», ''you come'' «zatozte», ''they come'' «datoz» (ingelesezko ''thou'' «hi» [[Izenordain|izenordainak]] konjugazioa ere gordetzen du, baina ez da erabiltzen gaur egun). Nolanahi ere, ingelesezko «izan» aditzak konjugazioa gordetzen du: ''I am'', ''you are'', ''he''/''she''/''it is'', ''we are'', ''you are'', ''they are'' (orainaldia), ''I was'', ''you were'', ''he''/''she''/''it was'', ''we were'', ''you were'', ''they were'' (lehenaldia).
[[Alemaniera|Alemanierak]], [[Germaniar hizkuntzak|germaniar hizkuntzen]] beste kideak, konjugazioaren arau egonkorrak du, hau da, aditz guztiek konjugazioaren [[atzizki]] berdinak dituzte (hala ere, «izan» aditza era berezian aldatzen da); aditzak aldatzerakoan erroko [[Bokal|bokalak]] aldatu daitezke batzuetan: ''kommen'' «etorri», ''ich komm'''e''''' «nator», ''du komm'''st''''' «zatoz», ''er''/''sie''/''es''/''das'' ''komm'''t''''' «dator», ''wir komm'''en''''' «gatoz», ''ihr komm'''t''''' «zatozte», ''sie komm'''en''''' «datoz»; ''lesen'' «irakurri», ''ich lese'', ''du l'''ie'''st'', ''er''/''sie''/''es''/''das
[[Eslaviar hizkuntzak|Eslaviar hizkuntzek]] konjugazioaren arau konplexuak dituzte, salbuespen
[[Finlandiera|Finladndierak]] eta [[Bepsaera|bepsaerak]], [[Uraldar hizkuntzak|uraldar hizkuntzen]] kideak, konjugazioaren arau egonkorrak dituzte, baina atzizki guztiak aditzen erroei bakarrik gehitzen zaizkie eta erro horiek sarritan ez dira ageriak, beraz, ikasi behar dira; bepsaerazko konjugazioa, adibidez (orainaldia): ''tulda'' (''tule-'' da erroa) «etorri, sartu», ''minä'' (''mä'') ''tule'''n''''' «nator», ''sinä tule'''d''''' «zatoz», ''hän/se tule'''b''''' «dator», ''mö tule'''m''''' «gatoz», ''tö tule'''t''''' «zatozte», ''hö tule'''ba''''' / ''tulda'''s''''' ([[Dialekto|dialektoaren]] arabera) «datoz»; ''sauda'' (''sauvo-'' da erroa) «eraiki», ''sauvon'', ''sauvod'', ''sauvob'', ''sauvom'', ''sauvot'', ''sauvoda'' / ''saudas''.
[[Hungariera|Hungarieran]], uraldar hizkuntzen beste kidean, esaldiak objektu bat edukitzearen arabera
Hizkuntza batzuen konjugazioak ekintzaren subjektua (ekintzailea) eta objektua (hartzailea) adierazten ditu (euskarazko «Etxeak '''ditut'''» esaldian bezala), adibidez, [[groenlandiera]], [[zuluera]] eta [[Nahuatl|nahuatlaren]] konjugazioak.
|